Καθώς η κυβέρνηση και η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμούν ότι η ανάκαμψη της οικονομίας δεν θα έρθει ενωρίτερα από το δεύτερο τρίμηνο του 2021 και αφού πρώτα εμβολιαστεί ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού, το Μέγαρο Μαξίμου έχει ζητήσει από το οικονομικό επιτελείο να προετοιμάσει σχέδιο αναχαίτισης της ύφεσης και να εμπλουτίσει τα μέτρα στήριξης εργαζομένων και επιχειρήσεων για τις αρχές της νέας χρονιάς.
Αυτό που θέλει να προλάβει, εκτός των άλλων, είναι τυχόν κατάρρευση της ψυχολογίας αμέσως μετά τις γιορτές, καθώς είναι αβέβαιο πότε θα αρθεί το lockdown στην αγορά και ποιες περιοχές θα απελευθερωθούν πρώτες.
Μετά και τις ανακοινώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Βουλή, κατά τη συζήτηση του προϋπολογισμού, ότι το κράτος θα πληρώνει το 60% του ενοικίου σε όσα καταστήματα μένουν υποχρεωτικά κλειστά (μετά τη 16η Δεκεμβρίου), οι επιχειρήσεις θα πληρώνουν μόνο το 20% και το υπόλοιπο 20% θα είναι η «συμμετοχή» των ιδιοκτητών, δόθηκε οδηγία στους οικονομικούς υπουργούς να ετοιμάσουν και άλλο πακέτο στήριξης.
«Μποναμάς»
Το πρώτο μέτρο που βρίσκεται στο τραπέζι είναι να δοθεί «μποναμάς» το 50% της επιστρεπτέας προκαταβολής για όλους τους εμπόρους, τους ελεύθερους επαγγελματίες και εν γένει τους μικρομεσαίους που πληρώνουν ακριβά το δεύτερο lockdown. Το έκαναν οι Γάλλοι, το ζητούν όλοι οι επαγγελματικοί φορείς στην Ελλάδα, ενώ οι πολιτικές πιέσεις για την κυβέρνηση αναμένεται ότι θα ενταθούν τόσο από την αντιπολίτευση, αλλά κυρίως από νεοδημοκράτες βουλευτές που γίνονται αποδέκτες αιτημάτων επαγγελματικών φορέων και μεμονωμένων επαγγελματιών που βρίσκονται σε αδιέξοδο.
Οι πληροφορίες λένε ότι η επιστρεπτέα προκαταβολή Νο5 θα δοθεί τον Ιανουάριο του 2021, με βάση την πτώση τζίρου Σεπτεμβρίου-Δεκεμβρίου. Το 50% της ενίσχυσης δεν θα επιστραφεί, υπό τον όρο διατήρησης του ίδιου αριθμού εργαζομένων έως το τέλος Ιουνίου του 2021.
Θα ακολουθήσει και η επιστρεπτέα προκαταβολή Νο6, με την ελπίδα ότι θα είναι και η τελευταία.
Η προσδοκία της άμεσης επιδότησης όσων μένουν κλειστοί – γιατί περί αυτού πρόκειται – δημιουργεί κύκλο αιτημάτων για να χαριστεί και το 50% των χρημάτων που πήραν επαγγελματίες και επιχειρήσεις από το πρόγραμμα που ξεκίνησε τον περασμένο Μάρτιο με τις επιστρεπτέες προκαταβολές Νο1, Νο2 και Νο3.
Οι πιέσεις πάντως προβληματίζουν το οικονομικό επιτελείο, το οποίο θέλει να οριοθετήσει το κόστος των παροχών και να στραφεί σε μέτρα που θα κινητοποιήσουν την οικονομία τον Απρίλιο – Μάιο, όταν – όπως εκτιμούν όλοι – θα έχει τιθασευθεί η πανδημία.
Το «ελατήριο»
Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση θέλει, τότε, να δώσει την αναγκαία ώθηση στην οικονομία να ενεργοποιήσει το «ελατήριο» ανάκαμψης και να βελτιώσει έτσι την ψυχολογία της αγοράς.
Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα, ο οποίος επικαλείται την «αλήθεια του Eurogroup» μετά την αξιολόγηση του προϋπολογισμού, για τα όσα έχει κάνει για την οικονομία, «το 2021 τα προβλεπόμενα επιπλέον δημοσιονομικά μέτρα που σχετίζονται με τις παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας ανέρχονται στα 7,5 δισ. ευρώ, και είναι σημαντικά υψηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (2,4% του ΑΕΠ)».
Ο στόχος που θέτει είναι η ανάπτυξη στην Ελλάδα το νέο έτος να είναι υψηλότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, που προβλέπεται να διαμορφωθεί περίπου στο 4%.
Τα επιπρόσθετα μέτρα που εξετάζονται προβλέπουν:
– Να παγιωθεί η μείωση συντελεστών ΦΠΑ στην εστίαση και στα τουριστικά πακέτα στον χαμηλό συντελεστή για ολόκληρο το 2021 (σήμερα προβλέπεται μείωση μέχρι τον Απρίλιο).
– Να πριμοδοτηθούν τα test COVID για όλους τους ξένους τουρίστες από το υπουργείο Τουρισμού και τον ΕΟΔΥ.
– Να εγκριθούν οι άμεσες κεφαλαιακές ενισχύσεις στον αεροπορικό κλάδο και να δοθούν εγγυήσεις των δανείων από το Δημόσιο.
– Να παραταθούν τα επιδόματα αναστολής εργασίας και ανεργίας για τέσσερις ακόμα μήνες, έως και τον Απρίλιο.
– Να ενισχυθούν τα προγράμματα κάλυψης ασφαλιστικών εισφορών από το κράτος για την πρόσληψη σε μόνιμες μισθωτές θέσεις ανέργων σε όλους τους κλάδους της οικονομίας.
Κρίσιμο μέτρο για την αποτροπή ενός κύματος χρεοκοπιών, ακόμα και «δόλιων πτωχεύσεων», θεωρούνται οι ρυθμίσεις (120 δόσεις) των οφειλών στην Εφορία και στον ΕΦΚΑ, αλλά και οι ρυθμίσεις των τραπεζικών δανείων που όπως είναι γνωστό ήδη έχουν αποφασιστεί για διάστημα έως εννέα μήνες για όλους όσοι υποβάλουν σχετικά αιτήματα στις τράπεζες μέχρι την 31η Μαρτίου.
Το επίδομα ανεργίας
Οσον αφορά τους επιδοτούμενους ανέργους, ερωτηματικό παραμένει αν θα εφαρμοστούν οι δίμηνες παρατάσεις στις καταβολές των επιδομάτων ανεργίας για όσους λήγει η τακτική επιδότηση τους πρώτους μήνες του 2021, αν και όπως δείχνουν τα πράγματα, και αυτό το μέτρο θα πρέπει να εφαρμοστεί και πάλι, καθώς τα περιοριστικά μέτρα δεν αναμένεται να αρθούν πλήρως ούτε το πρώτο δίμηνο του 2021.
Νέα ρύθμιση και επανένταξη στις 120 δόσεις
Σημαντική ανάσα για νοικοκυριά, επαγγελματίες και επιχειρήσεις αναμένεται να αποτελέσει η εφαρμογή μιας νέα ρύθμισης οφειλών σε έως 120 δόσεις. Το σχέδιο βρίσκεται στο τραπέζι των συζητήσεων και θα αφορά χρέη που δημιουργήθηκαν από τον Φεβρουάριο του 2021 έως και το 1ο τρίμηνο του 2021.
Πάντως, ως το τέλος Δεκεμβρίου έχουν τη δυνατότητα να επανενταχθούν στη ρύθμιση των 100-120 δόσεων χιλιάδες φορολογούμενοι που δεν κατάφεραν να πληρώσουν τις οφειλές τους μέσα στην υγειονομική κρίση. Οι δόσεις που χάθηκαν, και συγκεκριμένα του διαστήματος Μαρτίου – Νοεμβρίου, θα προστεθούν στο τέλος του προγράμματος της ρύθμισης ως υπεράριθμες.
ΤτΕ: Ανάκαμψη 4,2% και 4,8% το 2021 και το 2022
Το βασικό μακροοικονομικό σενάριο της Τράπεζας της Ελλάδος το οποίο παρουσίασε ο Γιάννης Στουρνάρας με την ενδιάμεση έκθεση που κατέθεσε στη Βουλή και προβλέπει «ύφεση 10% εφέτος, ενώ για το 2021 και το 2022 αναμένει ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας με ρυθμό 4,2% και 4,8% αντιστοίχως, καθώς εκτιμάται ότι τόσο η εγχώρια όσο και η εξωτερική ζήτηση θα ενισχυθούν σημαντικά».
Ασφαλώς, όπως σημειώνει, όλα θα εξαρτηθούν από το πότε θα αρθούν τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης και αναστολής της λειτουργίας πολλών κλάδων της οικονομικής δραστηριότητας και πόσο σύντομα θα επιστρέψουμε στην κανονικότητα.
Σημαντική ανάσα θα έχουν όσες επιχειρήσεις παραμένουν κλειστές με κρατική εντολή από τις 16 Δεκεμβρίου και πληρώνουν ενοίκιο, καθώς για τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο θα πληρώσουν μειωμένο μίσθωμα κατά 80%.
Αφορά επιχειρήσεις στο λιανεμπόριο, την εστίαση, τον τουρισμό, τα γυμναστήρια, τις μεταφορές, τον πολιτισμό, τον αθλητισμό. Στη μείωση του ενοικίου κατά 80% εντάσσονται και οι επιχειρήσεις που λειτουργούν με click away ή προσφέρουν υπηρεσίες ηλεκτρονικού ή τηλεφωνικού εμπορίου ή παραδίδουν προϊόντα κατ’ οίκον ή σε πακέτο, όπως συμβαίνει με τον κλάδο της εστίασης.
Με τη μείωση του ενοικίου κατά 80% ο ιδιοκτήτης θα λάβει από το κράτος το 60% του ονομαστικού ενοικίου. Με αυτόν τον τρόπο οι απώλειες για τους ιδιοκτήτες περιορίζονται στο 20%, αν και διαμαρτύρονται ότι το μέτρο αυτό θα έπρεπε να ισχύσει με πολύ πιο αυστηρούς κανόνες, καθώς οι εναλλακτικοί τρόποι πώλησης προϊόντων δίνουν τη δυνατότητα σε κάποιες επιχειρήσεις να έχουν εισοδήματα και να μπορούν να πληρώσουν τα ενοίκιά τους χωρίς πρόβλημα. Αξίζει να τονιστεί ότι από το μεγάλο κούρεμα των ενοικίων κατά 80% εξαιρούνται οι εργαζόμενοι των κλειστών επιχειρήσεων οι οποίοι, όπως δείχνουν τα πράγματα, θα συνεχίσουν να πληρώνουν ψαλιδισμένο ενοίκιο κατά 40% και οι ιδιοκτήτες να λαμβάνουν από το κράτος το 50% της απώλειας.
