Κάποτε μιλούσαμε για την γενιά των 700 ευρώ που αφορούσε μόνο τους νέους της εποχής, προτού ξεσπάσει η σφοδρή οικονομική κρίση της Ελλάδας.
Δεν πίστευε κανείς τότε ότι θα αρχίσει η ανεργία να μαστίζει όλους τους κλάδους της οικονομίας, όλες τις ηλικίες της εργατικής τάξης, ούτε τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες εμπόρους και επαγγελματίες.
Κι όμως…. Μετά από δέκα χρόνια κρίσης με σωρεία επιδομάτων να επινοούνται για την αντιμετώπιση της δεινής θέσης που βρέθηκαν πολλοί νεόπτωχοι Έλληνες, και τα μειωμένα ωράρια των τεσσάρων και των έξι ωρών για να αντιμετωπιστεί η ανεργία, μόλις πρίν από δύο χρόνια περίπου χαλάρωσαν τα αυστηρά μέτρα λιτότητας αρχισε να φαίνεται φώς στο τούνελ. Η κοινωνία προσαρμόστηκε στα δύσκολα και ξεκίνησε δειλά η ανάπτυξη.
Τον Μάρτιο του 2019 προέκυψε η πανδημία και το γνωστό lockdown που πάγωσε κυριολεκτικά την οικονομία μας αλλά και όλες τις οικονομίες του κόσμου. Ολα σταμάτησαν να λειτουργούν, γεγονός πρωτοφανές στην παγκόσμια ιστορία.
Αυτή είναι η διαφορά με την οικονομική κρίση που πέρασε δέκα χρόνια η χώρα μας.
Η κρίση του κορωνοϊού έφερε νέα επιδόματα για τη στοιχειώδη συντήρηση της οικονομίας τα οποία βέβαια δεν έφταναν αφενός μεν σε όλους και αφετέρου πρόσφεραν ελάχιστη συντήρηση στους δικαιούχους. Η τουριστική σεζόν έφερε μόνο το 1/5 των εισοδημάτων στην οικονομία με συνέπεια οι εργαζόμενοι στον κλάδο να εισπράττουν επιδόματα τα οποία βέβαια δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να αντικαταστήσουν τους νόμιμους μισθούς.
Δεν έφταναν όλα αυτά, ο κορωνοϊός ξανάφερε lockdown με αποτέλεσμα να παγώσει πάλι η οικονομία. Οι συνέπειες είναι τεράστιες και όταν τελικά θα ανοίξουν οι οικονομίες πολλές επιχειρήσεις δεν θα αντέξουν και αναγκαστικά ή θα κλείσουν ή θα αλλάξουν αντικείμενο. Πάλι τα επιδόματα θα προσπαθήσουν να σώσουν ό,τι σώζεται…
Όλα αυτά δείχνουν ότι χτίζεται ένα μοντέλο «επιδοματικής οικονομίας» με συσσώρευση γιγαντιαίων χρεών στις τράπεζες, στο Δημόσιο, στα ασφαλιστικά ταμεία, στους ιδιώτες που μετά από μερικά χρόνια θα μας οδηγήσουν σε νέα περιδίνηση.
Η επόμενη κρίση και συνάμα πρόκληση θα έρθει από τα βουνά των χρεών που συσσωρεύονται επικίνδυνα και τα οποία πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα και αποτελεσματικά με τολμηρές αποφάσεις.
O κ. Παναγιώτης Μπατσαρισάκης είναι Οικονομικός αναλυτής, επιχειρηματικός σύμβουλος
