Οι πολιτικοί βαδίζουν επί του ασφαλούς όταν δηλώνουν με πατρικό χαμόγελο ότι «ο Αη Βασίλης θα είναι και φέτος πιστός στο ραντεβού του με τα παιδιά». Και από το ψιλικατζίδικο της γωνίας κάτι θα βρεθεί για να εντυπωσιάσει τα παιδικά μάτια, εφόσον παρουσιαστεί μάλιστα με την κατάλληλη σκηνοθεσία (ανοικτό παράθυρο στον καιρό, κουρτίνα να ανεμίζει, νερά στο πάτωμα). Αλλά η μη συμφωνία του Λονδίνου με τους εμπορικούς εταίρους του για το Brexit θα στερήσει τη βρετανική αγορά από καραβιές ολόκληρες με παιχνίδια.
«Οι καθυστερήσεις που παρατηρούνται στα βρετανικά λιμάνια θα έχουν ως αποτέλεσμα ένας αριθμός παραγγελιών παιδικών παιχνιδιών να χάσουν την περίοδο των Χριστουγέννων», ανακοίνωσε η Βρετανική Ένωση Ειδών Παιχνιδιού και Ψυχαγωγίας» (ΒΤΗΑ). Η Ένωση απηύθυνε ταυτόχρονα έκκληση στην κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον να «σώσει ό,τι μπορεί να σωθεί από την εορταστική περίοδο», φροντίζοντας να εκτονωθεί η συμφόρηση που παρατηρείται στα λιμάνια.
Πολύ κοντά σε συμφωνία
Πού βρίσκονται όμως οι διαπραγματεύσεις ΕΕ – Βρετανίας για το Brexit; Πολύ κοντά σε λύση, σύμφωνα με το ρεπορτάζ. Η μοναδική εκκρεμότητα που απομένει να ρυθμιστεί είναι τα ζητήματα με τις ζώνες αλιείας στη Βόρεια Θάλασσα, σύμφωνα με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν και τον αρμόδιο για τις διαπραγματεύσεις επίτροπο Μισέλ Μπαρνιέ – το ζήτημα του ψαρέματος ήταν βέβαια εξαρχής κεντρικό σημείο τριβής, αλλά τέλος πάντων.
Και οι διαπραγματεύσεις Λονδίνου – Ουάσιγκτον είναι ελπιδοφόρες. Ο εκπρόσωπος για θέματα Εμπορίου των ΗΠΑ (αναφέρεται απευθείας στον αμερικανό πρόεδρο) Ρόμπερτ Λαϊτχάιζερ δήλωσε την Τετάρτη ότι βρίσκεται σε «επείγουσες διαπραγματεύσεις» με τη βρετανίδα υπεύθυνη της κυβέρνησης για θέματα Διεθνούς Εμπορίου Λιζ Τρας, με στόχο την υπογραφή μιας «μίνι εμπορικής συμφωνίας».
Σκοπός της συμφωνίας αυτής δεν είναι βέβαια να δοθεί λύση στο ζήτημα της επάρκειας της αγοράς με παιχνίδια αλλά ένα άλλο κρίσιμο προϊόν, το ουίσκι. Στόχος δηλαδή είναι κυρίως να μη δασμολογηθεί βαριά το σκοτσέζικο ουίσκι στις ΗΠΑ μέσα στην περίοδο των εορτών. Κάτι που θα έχει και πολιτικό αντίκτυπο για την κυβέρνηση Τζόνσον, καθώς κινδυνεύει να ζημιωθεί σημαντικά η παγίως καχύποπτη έναντι του Λονδίνου και φιλοευρωπαϊκή Σκωτία, που απειλεί εξάλλου με νέο δημοψήφισμα για την ανεξαρτητοποίησή της.
Ο διαπραγματευτικός χρόνος
Είναι κρίσιμο μέγεθος ο χρόνος στις διαπραγματεύσεις και στη διπλωματία εν γένει – της εμπορικής συμπεριλαμβανομένης. Βασική αρχή, για παράδειγμα, της γαλλικής διπλωματίας είναι «είναι επείγον να περιμένουμε». Και ας μην ξεχνάμε ότι ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διαπραγματευτικής ομάδας Μισέλ Μπαρνιέ είναι γάλλος.
Από την άλλη πλευρά, είναι παροιμιώδης η αγέρωχη στάση των Βρετανών στις διαπραγματεύσεις και η «υπεράνω» ιδιοσυγκρασία τους εν γένει – πολλοί την αποδίδουν στο αυτοκρατορικό παρελθόν της χώρας τους.
Θύμα το λιανεμπόριο
Κατά κανόνα οι διαπραγματευτές θέλουν να δείξουν ότι έχουν το χρόνο σύμμαχο ελπίζοντας να εξαντλήσουν τους συνομιλητές τους και να τους εξαναγκάσουν σε υποχωρήσεις της τελευταίας στιγμής.
Είναι όμορφη και ελκυστιική αυτή η διαπραγματευτική διελκυστίνδα όταν την απολαμβάνει κανείς σε βιβλίο ή στην κινηματογραφική οθόνη. Εν προκειμένω, όμως, προκαλεί θύματα. Όχι τόσο παιδιά, αφού και ένα παιχνιδάκι της μιας στερλίνας που έχει ξεμείνει στο ράφι θα τα κάνει γουρλώσουνε τα μάτια (αρκεί βέβαια να μην έχουν βομβαρδιστεί από τις τηλεοπτικές διαφημίσεις). Τα θύματα είναι το λιανικό εμπόριο και οι κατασκευαστές παιχνιδιών.
Βρετανοί μαγαζάτορες δήλωσαν στο BBC ότι είναι αδύνατον να παραγγείλουν κάποια από τα δημοφιλή παιχνίδια ποιιυ κατασκευάζουν εταιρείες όπως η δανέζικη Lego, για παράδειγμα. Και όσες παραγγελίες έχουν φτάσει στα λιμάνια του Φέλιξστοου και του Σαουθάμπτον, βρίσκονται εγκλωβισμένα στα φορτηγά καράβια που είναι αραγμένα αρόδου.
Ελλείψεις και ακρίβεια
«Υπολογίζω ότι έχω χάσει ήδη περίπου 20.000 στερλίνες λόγω των καθυστερήσεων στις παραλαβές, περίπου το 40% του ετήσιου τζίρου που κάνω», δήλωσε η Έλεν Στίρλινγκ-Μπέικερ που διατηρεί κατάστημα παιχνιδιών στο Σέφιλντ. Η βρετανίδα έμπορος έχει παραγγείλει παιχνίδια από την κινεζική εταιρεία Dinkum Dolls, αλλά πληροφορήθηκε από τον εισαγωγέα ότι δεν θα φτάσει το εμπόρευμα στην Αγγλία πριν από τις 7 Ιανουαρίου.
Ούτε από άλλους κατασκευαστές, Ευρωπαίους ή Κινέζους ή Αμερικανούς, μπορεί να προμηθευτεί εύκολα παιχνίδια η βρετανίδα έμπορος. «Η ζήτηση είναι μεγάλη, αλλά δεν έχω στοκ για να εξυπηρετήσω την πελατεία μου», δηλώνει στο BBC.
Αλλά και η εδρεύουσα στο Λιντς βρετανική εταιρεία σχεδίασης παιχνιδιών Boxer Gifts, που κατασκευάζει τα προϊόντα της στην Κίνα, εκτιμά ότι η ζημιά που θα υποστεί λόγω των παρελκυστικών και ατελέσφορων, ακόμα, εμπορικών διαπραγματεύσεων της κυβέρνησης Τζόνσον θα ξεπεράσει το 1 εκατ. στερλίνες (1,1 εκατ. ευρώ).
Επιπλέον, πολλοί Βρετανοί εισαγωγείς παιχνιδιών διαπιστώνουν κάθετη αύξηση του κόστους αποστολής των εμπορευμάτων που φθάνουν στη χώρα, κυρίως από την Κίνα. Ο γενικός διευθυντής της Boxer Gifts Τόμας Ο’Μπράιεν διαπίστωσε ότι τα μεταφορικά για τα κοντέινερ που έφθασαν από το Κινγκντάο της Κίνας στο Φέλιξστοου, το λιμάνι του Σάφολκ, κόστισαν στην εταιρεία του 10.000 δολάρια αντί για 2.500 δολάρια που είναι η συνήθης χρέωση.
«Να σε κάψω Γιάννη μ’»
«Κάνουμε έκκληση στην κυβέρνηση να μας βοηθήσει την κρίσιμη αυτή περίοδο. Να μη χάσουμε τις πωλήσεις των εορτών εξαιτίας της αποχώρησης της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση», αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Βρετανική Ένωση Ειδών Παιχνιδιού και Ψυγαχωγίας.
Εκπρόσωπος του βρετανικού υπουργείου Μεταφορών υποστήριξε ότι το πρόβλημα δεν αφορά μόνο το Ηνωμένο Βασίλειο. «Όλα τα λιμάνια σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης αντιμετωπίζουν ανάλογα προβλήματα συνωστισμού εμπορευματοκιβωτίων», δήλωσε.
Δεν είναι βέβαιο ότι ο βρετανικός εμπορικός και βιομηχανικός κόσμος θα πειστεί και δεν θα συνδέσει την εμπλοκή των εφετινών Χριστουγέννων και τα εκατομμύρια στερλίνες που θα χάσει με το Brexit.
Χαμένη όμως θα βγει πιθανότατα και η βρετανική πολιτική τάξη στο σύνολό της από τον τρόπο χειρισμού του Brexit. Διότι με τέτοιο σαμποτάζ που κάνουν στην αγορά, πώς να γίνουν πιστευτά τα λογίδρια των πολιτικών για τις αρετές της ελεύθερης οικονομίας, των ανοικτών αγορών και του υγιούς ανταγωνισμού και για τις κακίες της επιδοματικής πολιτικής και των κυβερνητικών παρεμβάσεων;
Ο παρεμβατισμός και τα «πακέτα στήριξης» είναι αυτά που επιτρέπουν στις κυβερνήσεις να παίζουν τον πολιτικάντικο ρόλο του «πατερούλη» και του προστάτη της αγοράς. Πώς λέγεται το «να σε κάψω Γιάννη μ’, να σ’ αλείψω λάδι» στα αγγλικά;
