Οι εκτιμήσεις που γίνονται το τελευταίο διάστημα για επερχόμενο τρίτο κύμα είναι πολύ πιθανόν να διαψευστούν, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, αλλά και τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Στην περίπτωσή μας η συζήτηση για τρίτο κύμα θα είχε νόημα εάν ήταν ορατό στο άμεσο μέλλον το σβήσιμο του τωρινού δεύτερου επιδημικού κύματος, εξέλιξη που δεν είναι ιδιαίτερα πιθανή.
Την άνοιξη μπορέσαμε να σβήσουμε το πρώτο κύμα σχετικά γρήγορα, εντός του Μαΐου, κυρίως γιατί εφαρμόσαμε έγκαιρα το lockdown πριν εξαπλωθεί η επιδημία, επιτυγχάνοντας μικρή ημερήσια αύξηση των κρουσμάτων, αλλά και γιατί επιβλήθηκαν πιο αυστηροί περιορισμοί στο σπίτι, με τους οποίους συμμορφώθηκε πολύ υψηλό ποσοστό του πληθυσμού. Οταν ο ρυθμός ανάπτυξης της ανοδικής φάσης του επιδημικού κύματος είναι αργός και η επιδημία δεν πάρει μεγάλες διαστάσεις, τότε ο ρυθμός μείωσης της καθοδικής φάσης είναι ταχύς. Οταν, από την άλλη, υπάρχει ταχεία αύξηση του ανοδικού κύματος, όπως συμβαίνει τους τελευταίους δύο μήνες στη χώρα μας, τότε το σβήσιμο της καθοδικής φάσης απαιτεί περισσότερο χρόνο.
Η φθινοπωρινή αναζωπύρωση της επιδημίας πήρε γρήγορα μεγάλες διαστάσεις, κυρίως γιατί ούτε η πολιτεία ούτε οι πολίτες μερίμνησαν αρκετά ώστε να αποφευχθούν οι καλοκαιρινοί αλλά και οι φθινοπωρινοί συνωστισμοί, κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα. Τώρα όμως αρχίζουν τα δύσκολα.
Το υφιστάμενο lockdown με τις προβλεπόμενες ρυθμίσεις δεν είναι σε θέση να οδηγήσει σύντομα στο σβήσιμο του δεύτερου κύματος, πολύ περισσότερο που η όποια χαλάρωση των μέτρων εν όψει των Χριστουγέννων, αλλά και η αναπόφευκτη μεγαλύτερη κινητικότητα τις μέρες των γιορτών, θα τροφοδοτήσουν το δεύτερο κύμα με επιπρόσθετα κρούσματα. Βασικός στόχος του τωρινού lockdown ήταν να μειώσει τον ρυθμό αύξησης των νοσηλευομένων, κυρίως στις ΜΕΘ, ώστε να μη ζήσουμε σκηνές Λομβαρδίας. Ο στόχος αυτός έχει αρχίσει να επιτυγχάνεται έστω και με αργούς ρυθμούς, οι οποίοι ευελπιστούμε να επιταχυνθούν στο αμέσως επόμενο διάστημα.
Με βάση τα δεδομένα αυτά, και λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ενεργά κρούσματα εκτιμώ ότι σύντομα θα ξεπεράσουν τις 100.000, το πλέον πιθανόν σενάριο για την εξέλιξη της επιδημίας στη χώρα μας είναι η συνέχιση της παρουσίας του δεύτερου κύματος τους επόμενους λίγους μήνες, μέχρι να αρχίσει να χτίζεται η πολυπόθητη συλλογική ανοσία με τον εμβολιασμό ικανού ποσοστού του πληθυσμού. Το κύμα αυτό θα παρουσιάζει διακυμάνσεις, οι οποίες άλλοτε θα σηματοδοτούν μείωση της επιδημίας, όπως καλή ώρα στο διάστημα που διανύουμε, και άλλοτε αύξηση, όπως πολύ πιθανόν να συμβεί μετά τα Χριστούγεννα για τους λόγους που προαναφέρθηκαν.
Σε κάθε περίπτωση, τους επόμενους μήνες θα πρέπει να συνεχίσουμε να δίνουμε, με αναπροσαρμοζόμενα μέτρα, τη δύσκολη μάχη κατά του κορωνοϊού. Μια μάχη που γίνεται ακόμα πιο δύσκολη εξαιτίας του ανεπαρκούς συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και των αναιμικών θεσμών και υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας στη χώρα μας. Οι επιδημίες καταπολεμώνται πρωτίστως στην κοινότητα και δευτερευόντως στα νοσοκομεία.
*Ο κ. Γιάννης Τούντας είναι καθηγητής Ιατρικής, διευθυντής του Ινστιτούτου Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής (ΙΚΠΙ).
