Οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι δεν φερόμαστε κόσμια προς τους καλούς γείτονές μας Τούρκους, αφού ξέρουμε πολύ καλά τι μας ζητάνε και πεισματικά δεν τους τα δίνουμε: τα νησιά του Αιγαίου που είναι σιμά τους (και βέβαια, όχι μόνον αυτά). Για τούτο το λόγο επιδίδονται σε αθρόες παραβιάσεις του εναερίου μας χώρου με τη ρουτίνα των υπερπτήσεων. Απλά. για να μας το υπενθυμίσουν –εν η περιπτώσει και το ξεχάσαμε-ότι είναι δικά τους, μέρη αναπόσπαστα της γαλάζιας πατρίδας τους. Τι και αν σε μια στιγμή αδυναμίας ολιγώρησαν και αποδέχθηκαν τις αποφάσεις της Συνθήκης της Λοζάνης (24/7/1923) οι Κεμαλιστές μειοδότες, αφήνοντας να γλιστρήσουν από τα χέρια τους, τόποι δικοί τους, τουρκικά εδάφη; Η Συνθήκη πρέπει να αναθεωρηθεί, πάραυτα. Διότι τώρα δεν κυβερνούν αυτοί, οι ενδοτικοί Κεμαλιστές, αλλά ο πολυχρονεμένος Σουλτάν Ερντογάν που επιθυμεί σφόδρα να νεκραναστήσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία του. Αλλά και αυτός ακόμα ο Ερντογάν, που «απεχθάνεται τις εντάσεις», επιδεικνύει ως τώρα μεγάλη ανοχή και ιώβεια υπομονή προς τους κατά τα άλλα φίλους, πλην ανυπάκουους, Ελληνες και πρέπει να επιδείξει τώρα πυγμή. Για να εντυπωσιάσει το λαό του και να τον κάνει να ξεχάσει την δεινή κατάσταση εις την οποία έχει περιέλθει η τουρκική οικονομία τώρα.
Και για να σοβαρολογήσουμε, ανενδοίαστα ο Νέοσουλτάνος ψέγει την Ευρώπη γιατί υπέκυψε στον «κακομαθημένο χαρακτήρα της Ελλάδας» και αγνόησε επιδεικτικά τις «καλοπροαίρετες» προτάσεις των Τούρκων που θέλουν το διάλογο.. Αλλά γιατί άραγε δεν αναφέρει κάτι για τον καλομαθημένο χαρακτήρα της Τουρκίας όπου παρόλα όσα χονδροειδή πράττει, κατά παράβαση των στοιχειωδών κανόνων του Διεθνούς Δικαίου, οι Ευρωπαίοι (με προεξάρχουσα την παντοδύναμη Γερμανία) αποφεύγουν να την κακοκαρδίσουν επιβάλλοντάς της τις πρέπουσες κυρώσεις, ενέργεια που εάν τελικά δεν την πραγματοποιήσουν, λαμβανομένης υπόψη και της ολοένα αυξανόμενης αποθράσυνσης των Τούρκων, ενδεχόμενα να οδηγηθούμε σε μια σύρραξη μεταξύ των δύο χωρών, αφού τα όρια της ελληνικής υπομονής εξαντλούνται οσημέραι, ενώ οι καθ’ ύλην αρμόδιοι έλληνες στρατιωτικοί είναι αποφασισμένοι να πράξουν «ό,τι χρειασθεί», όπως έχουν τονίσει
Eρντογάν, ο «μεγαλόψυχος»
Τέσσερα χρόνια και τέσσερεις μήνες έχουν περάσει από το ιστορικό στρατιωτικό πραξικόπημα της 15ης/ Ιουλίου 2016 και το μένος του Ερντογάν δεν λέει να κοπάσει. Στην διετή διάρκεια της επιβολής του στρατιωτικού νόμου, αμέσως μετά το πραξικόπημα, οι τουρκικές αρχές συνέλαβαν κάπου εκατό χιλιάδες πολίτες και πραγματοποίησαν κάθαρση 150 χιλιάδων δημοσίων υπαλλήλων με τον γνωστό ελληνικό νόμο περί «εξυγίανσης». Μεταξύ των συλληφθέντων συμπεριλαμβάνονταν αντιφρονούντες, Κούρδοι ακτιβιστές και υπέρμαχοι των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
Στη εξαντλητική ακροαματική διαδικασία των τριάμισι ετών υπήρξαν: κατηγορούμενοι που καταριόντουσαν τον θεωρούμενο ως υποκινητή του πραξικοπήματος κληρικό Φετουλάχ Γκιουλέν οι οποίοι επέκριναν τους ανωτέρους τους στρατιωτικούς που τους ενέπλεξαν σε μια τέτοια περιπέτεια, αλλά υπάρχουν και πολλοί από τους υποτιθέμενους στασιαστές που σταθερά αρνήθηκαν κάθε ανάμειξη στο πραξικόπημα και υπέφεραν φρικτά βασανιστήρια.
Επιβολές ποινών φυλάκισης για «προσβολή» του προέδρου
Σε έναν απίστευτο αριθμό 3.800 ανθρώπων έχουν επιβληθεί ποινές φυλάκισης για «προσβολή» του προσώπου του Προέδρου της Δημοκρατίας της Τουρκίας. Ο ποινικός κώδικας ενοχοποιεί τον οιονδήποτε υποτιθέμενα προσβάλλει το πρόσωπο του προέδρου με έκτιση ποινής μέχρι και 4 ετών. Εκτός και εάν η προσβολή έγινε δημόσια οπότε η ποινή ενδέχεται να είναι βαρύτερη.
Το τουρκικό δικαστικό σύστημα υφίσταται αφόρητες πιέσεις να τιμωρεί με αυστηρή φυλάκιση οιονδήποτε αποτολμά να επικρίνει τον Ερντογάν. Αλλωστε η δικαιοσύνη έχει πάψει προ πολλού να είναι ανεξάρτητη.
Για να δώσουν όμως-έστω και τυπικά- μια αμυδρή γεύση δημοκρατίας και κράτους δικαίου που λείπουν τόσο πολύ από τη χώρα, οι δικαστικές Αρχές οφείλουν να κάνου μια σαφή διάκριση ανάμεσα κριτική/επίκριση, αφενός και ουσιαστική προσβολή προσώπου, αφετέρου. Απλά, ανάμεσα σε υβριστή και επικριτή. Ειδάλλως, θα γεμίσουν οι τουρκικές φυλακές, από υποτιθέμενους ένοχους και θα υπάρξει σε αυτές ο αναπόφευκτός συνωστισμός.
Με το άλλοθι της Ισλαμοφοβίας
O Ερντογάν παίζει το κουτοπόνηρο παιχνίδι του κεραυνοβολώντας την «κακή» Δύση προκειμένου να κερδίσει την δημόσια στήριξη εντός της Τουρκίας, εμφανιζόμενος ως ο προστάτης των εθνοτικών Τούρκων σε χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία και το Βέλγιο. Και με την τρέλα του μεγαλείου που διακατέχει τον Ερντογάν, έχει επίσης αυτοανακηρυχθεί και σε υπερπάτρωνα όλου του Μουσουλμανικού κόσμου.
Εχει οργανώσει σταυροφορία ενάντια στην ισλαμοφοβία στρατολογώντας ξένες αποστολές από ομάδες λόμπι και φίλα προσκείμενους πανεπιστημιακούς,, ενώ τα τουρκικά προξενεία έχουν λάβει ρητή εντολή να αναφέρουν οποιαδήποτε περίπτωση προκατάληψης και κακομεταχείρισης συμβαίνει σε βάρος Μουσουλμάνων.
Αναμφίβολα η ισλαμοφοβία είναι ένα υπαρκτό πρόβλημα στην Ευρώπη-ιδίως στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη, ενώ αντίθετα οι Τούρκοι προσποιούνται πως αγνοούν την περίπτωση του ενός εκατομμυρίου Ουιγούρων Μουσουλμάνων που κρατούνται σε στρατόπεδα στην περιοχή Xinjiang της Κίνας κάτω από άθλιες συνθήκες ταπεινωτικής μεταχείρισης, ενώ πολλοί από αυτούς έχουν υποστεί στείρωση.
Αφετέρου, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Ερντογάν θέλει να προκαλέσει προβλήματα στις χώρες της Ευρώπης. Η ισλαμοφοβία χρησιμοποιείται σαν ασπίδα για να αποτρέψει κάθε επικριτικό λόγο στο Ισλάμ και στα ΜΜΕ.
Ερντογανισμός;
Πού βαδίζει η Τουρκία; Θα μπορούσαμε να της δώσουμε την ολιστική εικόνα ενός αναδυόμενου έθνους εντελώς διαφορετικό από αυτό του 20ου αιώνα; Αλλά από ποια ιδεολογία θα διαπνέεται; Προφανώς η Τουρκία έχει περάσει το στάδιο του Κεμαλισμού και ευρίσκεται τώρα ασφυκτιώντας μέσα στο θανάσιμο εναγκαλισμό του Ερντογανισμού ,ενός ιδεολογήματος που ταυτίζει τη μοίρα του έθνους με αυτή του Ερρντογάν: «Ο Ερντογάν είναι η Τουρκία» λένε πολλοί αφιονισμένοι Τούρκοι.
Μία παρένθεση μορφολογικής φύσεως σε σχέση με το επίθημα –ισμός (Ερντογαν-ισμός) που πρωτοεμφανίζεται στην Ελληνιστική περίοδο. Το δανείζεται η Λατινική ως –ismus και γίνεται πολύ παραγωγικό στα νεολατινικά της Αναγέννησης. Και στις σύγχρονες ευρωπαϊκές γλώσσες αποδίδεται, μεταξύ άλλων σε –ism, –isme ,– ismo . Εδώ μας ενδιαφέρει το επίθημα που ακολουθεί κύρια ονόματα (δε θα ασχοληθούμε με φορμαλισμό, δογματισμό γυμνισμό ,αυνανισμό κ.τ.λ). Αλλά μας ενδιαφέρουν τα Χιτλερισμός, Σταλινισμός, Περονισμός, Χομεϊνισμός και ειδικότερα ο νεολογισμός Ερντογανισμός. Συνδέει ένα πρόσωπο με την (πολιτική κυρίως κακόσημη) συμπεριφορά του: λαϊκισμός, δικτατορία, ολοκληρωτισμός, προσωπολατρία, κ.τ.λ.
Η ανάδυση του Ερντογανισμού στη Τουρκία, και η ΕΕ
Το κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) υπό tην ηγεσία του Ερντογάν ξεκίνησε με τις καλύτερες προοπτικές στις αρχές της τρίτης χιλιετίας, σε βαθμό που πολλοί θεωρούσαν φυσικό το οξύμωρο σχήμα «Μουσουλμανική Δημοκρατία». Το κόμμα άρχισε να περνάει μεταρρυθμίσεις που στόχευαν αναμφίλεκτα στον εκδημοκρατισμό της Τουρκίας και στην εκπλήρωση των κριτηρίων της Κοπεγχάγης. Ο Ερντογάν συνιστούσε-υποτίθεται- την μεγάλη ελπίδα να δούμε μια δημοκρατική Τουρκία. Και η ΕΕ πασίχαρη ήταν έτοιμη να δεχθεί στην στοργική και φιλόξενη αγκάλη της για πρώτη φορά ένα μουσουλμανικό έθνος.
Οι διαπραγματεύσεις ένταξης στη ΕΕ άρχισαν το 2005 πλην όμως προσέκρουσαν στην σθεναρή αντίθεση της Γερμανίας, της Γαλλίας αλλά και της Αυστρίας (και ποιος δεν θυμάται την ΥΠ.ΕΞ της Αυστρίας Ουρσουλα Πλάσνικ με το σταθερό όχι της στην είσοδο της Τουρκίας στη ΕΕ;)
Από εδώ και πέρα όμως αλλάζει η πολιτική της Τουρκίας, όπου επικρατεί σε αυτή μία στάση εμφανούς αντιευρωπαϊσμού συνοδευόμενη από ένα αμφίβολου πάθους ρομάντζο ανάμεσα στον Ερντογάν και τον διά βίου πρόεδρο της Ρωσίας Βλάντιμιρ Πούτιν, ρομάντζο που επισφραγίζεται συμβολικά με την πώληση στους Τούρκους των αντιπυραυλικών S-400 .
Αυτό όμως της κόστισε ακριβά γιατί ο Τραμπ αρνήθηκε να της πουλήσει το περίφημο υπεραεροπλάνο F-35. Η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ και θα μπορούσαν να τεθούν σε κίνδυνο πολλές ευαίσθητες πτυχές που αφορούν τα F-35.
Δυστοκία παρατηρείται όμως –ειρήσθω εν παρόδω- και στην αγορά παρόμοιων αεροπλάνων από την Ελλάδα. Τι συμβαίνει; Μήπως ο Τραμπ φοβάται να μην δυσαρεστηθεί η Τουρκία από την ενδεχόμενη υπεροπλία της Ελλάδας; Μάλλον ναι.
Δυσοίωνος Επίλογος
Ο Επίτροπος της ΕΕ υπήρξε ξεκάθαρος: «Πρέπει να πάψει η Τουρκία να παίζει το παιχνίδι του ποντικού με τη γάτα». Σοφόν το σαφές.
Ελα όμως που μας ήλθε η μεγάλη έκπληξη από την Ιβηρική Χερσόνησο, από την Ισπανία πιο συγκεκριμένα.. Δεν θα ήταν όμως μεγάλη έκπληξη, εάν ανακαλούσαμε εις την μνήμη μας το αντιπαθές πλην σωστό κλισέ αμερικανικής προέλευσης : « Είναι η οικονομία,, βλάκα μου.».It’s the economy, stupid. Και όντως, όπως αναφέρεται και εις «Το Βήμα», 6/12/2020, η Ισπανία έχει «επενδυμένα συμφέροντα» με την Τουρκία και σίγουρα δε θα διανοηθεί να δυσαρεστήσει τον Ερντογάν.
Η 11η Δεκεμβρίου είναι πολύ κοντά. Και απομένει να δούμε πώς θα πορευθούν η Γερμανία της Μέρκελ και η Ισπανία του σοσιαλιστή Σάντσεθ που «ξέρει από ποια πλευρά είναι βουτυρωμένο το ψωμί του»: Ας ελπίσουμε ότι δεν θα ακούσουμε το σύνηθες-άηθες: «βρείτε τα μόνοι σας» που ευτελίζει τις θεμελιώδεις αρχές της αλληλεγγύης μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών.. Η ακόμα το χειρότερο: «Η Τουρκία φαίνεται καλοπροαίρετη. Γιατί δεν κάθεσθε στο τραπέζι να διαπραγματευθείτε μαζί της, οι δυο σας;».
Ας ελπίσουμε ότι τίποτε από αυτά τα δυσάρεστα θα συμβεί και ότι οι Ευρωπαίοι θα καταλάβουν ότι πάσα αμφισβήτηση της ακεραιότητας της Ελλάδος αποτελεί και αμφισβήτηση της ακεραιότητας ολόκληρης της Ευρώπης.
ΘΑΝΟΣ ΚΑΚΟΥΡΙΩΤΗΣ ΟΜΟΤΙΜΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ
