Η τελευταία φορά που είδα τον Θάνο Μικρούτσικο στη σκηνή έχει χαραχτεί βαθιά στη μνήμη μου. Και πώς αλλιώς θα γινόταν άλλωστε. Νομίζω ότι ακόμα και σήμερα αν κλείσω τα μάτια μπορώ να φέρω στο μυαλό μου τον ήχο από το παρατεταμένο δεκάλεπτο χειροκρότημα του κόσμου.
Ένα χειροκρότημα για μόνο για εκείνη την μαγική βραδιά αλλά και για την συνολική του πορεία. Ένα χειροκρότημα από καρδιάς.
Η υγεία του Θάνου ήταν ήδη πολύ επιβαρυμένη. «Κάθε τρεις μήνες ανανεώνω τη συμφωνία μου ότι ζω» μου είχε πει στην τελευταία «επίσημη» συνομιλία μας.
Οι δύο βραδιές εκείνες στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών ηχογραφήθηκαν και κυκλοφορούν σε ένα διπλό δίσκο με τίτλο: Χόρεψε πάνω στο φτερό του καρχαρία» από το Ogdoo.
Τα ποιήματα από τον «Σταυρό του Νότου» και τις «Γραμμές των οριζόντων» μπλέχτηκαν με μαεστρία και έγιναν όλα ένα σύνολο μαγικό, δουλεμένο μέχρι την τελευταία νότα και εκτελεσμένο άψογα.
Τρεις φωνές, τρία πιάνα και πνευστά από τον «μάγο» Θύμιο Παπαδόπουλο αναδεικνύουν σε μια καινούργια εκδοχή του έργο του συνθέτη πάνω στον «ποιητή των ναυτικών» αφήνοντας σε πολλές περιπτώσεις άφωνο το κοινό.
«Ο Θάνος Μικρούτσικος δεν σταμάτησε ποτέ να χορεύει πάνω στο φτερό του καρχαρία ακόμα και τις πιο δύσκολες στιγμές της ζωής του, δίνοντας σε όλους ένα ηχηρό μήνυμα. Ζούμε, προσπαθούμε, ονειρευόμαστε ως την τελευταία στιγμή» γράφει η Μαρία Παπαγιάννη σε ένα συγκλονιστικό κείμενο που συνοδεύει την έκδοση.
Ο Κώστας Θωμαϊδης ήταν για δεκαετίες ένας από τους πιο στενούς συνεργάτες του Μικρούτσικου. Αν και στη δισκογραφία οι κοινές τους εμφανίσεις δεν είναι πάρα πολλές, στις συναυλίες ήταν ο βασικός ερμηνευτής του.
Η ερμηνεία του εκείνο το βράδυ στο «Μαχαίρι» αλλά και στην «Γυναίκα» που είπε μαζί με τον Χρήστο Θηβαίο ήταν ανατριχιαστική. Ξεπέρασα τις καταγεγραμμένες μου δυνατότητες μου λέει ο ίδιος ο Θωμαϊδης και εξομολογείται την ένταση που είχαν όλη στη σκηνή εκείνη τη βραδιά. «Στην άμμο πάνω σ’ είχα ανάστροφα ζαβώσει / τη νύχτα που θεμέλιωναν τις Πυραμίδες» τραγούδησε με έναν τρόπο που έσκισε τις καρδιές μας.
Είκοσι ημέρες πριν τις συναυλίες στο Μέγαρο ο Μικρούτσικος είχε επικοινωνήσει γραπτώς με όλους τους συντελεστές τονίζοντας πόσο σημαντικές θα είναι για τον ίδιο οι δύο παραστάσεις του Μεγάρου, πως θα γινόταν ηχογράφηση και ότι μπορεί να είναι οι τελευταίες.
Τελικά κατόρθωσε άλλη μια τον επόμενο μήνα στο Ηρώδειο. Μαζί του στη σκηνή και τότε ο Κώστας Θωμαϊδης, η Ρίτα Αντωνοπούλου, ο Χρήστος Θηβαίος αλλά και οι εξαιρετικοί πιανίστες Θοδωρής Οικονόμου και Μάξιμος Δράκος και φυσικά πάντα δίπλα του στα πνευστά ο Θύμιος Παπαδόπουλος
Ο Κώστας Θωμαϊδης μοιράστηκε μαζί μου τα στιγμές από εκείνη την βραδιά αλλά και τα συναισθήματά του για την απουσία του δικού του αγαπημένου φίλου, του δικού μας Θάνου Μικρούτσικου.
Στις δύο βραδιές στο Μέγαρο Μουσικής αλλά και στο Ηρώδειο υπήρχε τρομερή συγκίνηση πάνω στη σκηνή αλλά όλοι δώσατε τον καλύτερο σας εαυτό σε συγκλονιστικές ερμηνείες. Σας είχε μεταδώσει ο Θάνος αυτή την ενέργεια;
Σε όλες τις συναυλίες, και τις παραστάσεις ο Θάνος έβγαζε απίστευτη ενέργεια επάνω στη σκηνή επηρεάζοντας έτσι την δική μας απόδοση. Στις συναυλίες που αναφέρεστε η ενέργεια το πάθος ήταν πολλαπλάσιο με αποτέλεσμα όλοι μας να απογειωθούμε. Προσωπικά ένιωσα να έχω υπερβεί τις καταγεγραμμένες μου δυνατότητες.
Ο ίδιος ήξερε ότι δεν μπορούσε να ανέβει ξανά στη σκηνή. Σας είχε περάσει αυτό το συναίσθημα; Γνωρίζατε ότι θα συνυπάρξετε μπροστά στο κοινό για τελευταία φορά;
Όλοι γνωρίζαμε πόσο επιβαρυμένη ήταν η υγεία του .Την ώρα της παράστασης όμως ο Θάνος έβγαζε ενέργεια έφηβου, πετούσε κυριολεκτικά. Η αίσθηση τα συναισθήματα μας δύσκολο να περιγραφούνε. Στις συναυλίες εισέπραξε την μεγάλη αγάπη του κοινού γεγονός που του έδωσε τεράστια δύναμη. Είκοσι ημέρες πριν είχε επικοινωνήσει γραπτώς με όλους μας τονίζοντας πόσο σημαντικές θα είναι για τον ίδιο οι 2 παραστάσεις του Μεγάρου, πως θα γινόταν ηχογράφηση και ότι μπορεί να είναι οι τελευταίες μας.
Γνωρίζουμε ότι ήθελε πάντα να έχει τον πλήρη έλεγχο του καλλιτεχνικού αποτελέσματος ενός δίσκου. Ίσχυε αυτό και στον τελευταίο;
Πάντοτε είχε σχέδιο για κάθε συναυλία, που το ακολουθούσε με μαθηματική ακρίβεια. Ήταν πολύ οργανωτικός σε όλα του. Λίγες ημέρες μετά τις παραστάσεις του Μεγάρου, δούλεψε στο studio το υλικό και άφησε οδηγίες στον ηχολήπτη για το πως έπρεπε να είναι το τελικό αποτέλεσμα. Το cd που μόλις κυκλοφόρησε έγινε με την δική του επιμέλεια.
Εμείς στη σκηνή βλέπαμε πάντα ένα πληθωρικό συνθέτη, ένα ενορχηστρωτή επί σκηνής με σπάνιο πάθος. Πώς ήταν ο Θάνος στην προετοιμασία μιας μουσικής παράστασης;
Ήταν Δημιουργικός. Κατόρθωνε να ενώνει σε συμπαγή ομάδα τους μουσικούς , τους τραγουδιστές και τον ηχολήπτη. Έτσι ζωντάνευαν οι νότες που δεν ήταν πιά σημεία πάνω στην παρτιτούρα αλλά ζωντανή μουσική. Ήταν μοναδικός ο τρόπος του. Στις πρόβες δεν έλειπαν τα πειράγματα σε όλους μας, μας άλλαζε τα ονόματα, μας πείραζε και μας αποκαλούσε με ότι υποκοριστικό μπορείτε να φανταστείτε. Αυστηρός και συνεπής με την δουλειά, φιλικός με τους συνεργάτες. Δεν έχω γνωρίσει πιο γενναιόδωρο άνθρωπο στη ζωή μου.
Θυμάστε τι σας είπε την πρώτη φορά που σας άκουσε να τραγουδάτε;
Τον γνώρισα στα 20 μου χρόνια. Του τραγούδησα και αμέσως με αγκάλιασε και μου δίδαξε την μουσική, τον λόγο, το πως θα πρέπει να απελευθερώνω τα συναισθήματα μου στην ερμηνεία. Εκείνη την πρώτη συνάντηση δεν θα την ξεχάσω ποτέ. Πορευτήκαμε μαζί μέχρι το τέλος.
Από όλα αυτά τα χρόνια και τις αμέτρητες συναυλίες υπάρχει κάποια που έχει ξεχωριστή θέση στην καρδιά σας;
Είναι πολλές και σημαντικές στιγμές που έζησα μαζί του. Θα ήθελα να ξεχωρίσω τίς παραστάσεις «Ο Γέρος της Αλεξάνδρειας» σε ποίηση Κ.Π.Καβάφη και την «Σονάτα του Σεληνόφωτος» του Γιάννη Ρίτσου.στις Βρυξέλλες με το Nouveau Theatre de Belgique και τον σκηνοθέτη Henri Ronse.
Μαζί με τον Θύμιο Παπαδόπουλο θα διαχειριστείτε από εδώ και πέρα το αρχείο του Θάνου. Υπάρχει υλικό στο συρτάρι;
Ο Θάνος ήταν πολυγραφότατος και δούλευε πάνω σε πολλές μουσικές φόρμες. Υπάρχουν πολλά έργα και τραγούδια του ανέκδοτα. Παρακαταθήκη ενός σημαντικού δημιουργού. Με τον Θύμιο και την οικογένεια του θα προσπαθήσουμε να κάνουμε αυτό που πρέπει τιμώντας το έργο και την μνήμη του.
Πόσο δύσκολο είναι να τραγουδάτε πια δικά του τραγούδια χωρίς να κάθεται εκείνος στο πιάνο; Πώς νιώσατε στην συναυλία στο Μέγαρο μετά το θάνατό του;
Μου λείπει αφάνταστα η ενέργεια, το πάθος που μετέδιδε, τα επιφωνήματα του πάνω στη σκηνή. Μου λείπει η στιγμή που έναν στο φινάλε της συναυλίας μας παρουσίαζε στο κοινό με λόγια θερμά. Σε κάθε συναυλία που ερμηνεύω τραγούδια του προσπαθώ με τη σκέψη μου να τον έχω δίπλα μου. Από την άλλη σκέφτομαι πόσο τυχερός ήμουν για όσα διδάχτηκα από τον Θάνο. Ευγνώμων για όλη μου τη ζωή.
