«139 μετανάστες και πρόσφυγες αναχωρούν για τη Γερμανία. Είναι η πρώτη μεικτή πτήση, διότι έχουμε μία ομάδα 53 ασυνόδευτων παιδιών, αλλά και μία ομάδα 86 άρρωστων παιδιών μαζί με τα μέλη της οικογένειάς τους που αναχωρούν σήμερα για τη Γερμανία» λέει ο Γιώργος Κουμουτσάκος, αναπληρωτής Υπουργός Προστασίας του Πολίτη, αρμόδιος για τη μεταναστευτική πολιτική, κατά την αναχώρηση μίας ομάδας προσφύγων από την Αθήνα. Η Γερμανία έχει δεσμευθεί να παραλάβει 1.553 πρόσφυγες συν άλλους 150 ασυνόδευτους ανηλίκους. Τρεις μήνες μετά την τραγωδία στη Μόρια 800 πρόσφυγες έχουν ήδη φτάσει στη Γερμανία και περίπου 200 έως 300 σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Κάποιοι τα κατάφεραν λοιπόν. Ωστόσο, σχεδόν 20.000 άνθρωποι παραμένουν και σήμερα σε καταυλισμούς στα ελληνικά νησιά. Από αυτούς 7.300 βρίσκονται στον νέο καταυλισμό του Καρά Τεπέ, στη Λέσβο.
Στη σύντομη ομιλία του ο υπουργός ευχαριστεί, μεταξύ άλλων, τη Γερμανία που έχει παραλάβει τους περισσότερους πρόσφυγες. «Θέλω να ευχαριστήσω με αυτήν την ευκαιρία την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τη Γερμανία με την οποία έχουμε μία υποδειγματική συνεργασία στο θέμα των μετεγκαταστάσεων, αλλά και τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης, γιατί μπορούμε σε πολύ δύσκολες συνθήκες, εν μέσω πανδημίας, να οργανώνουμε αυτές τις πτήσεις μετεγκατάστασης σε άλλες χώρες της Ευρώπης», επισημαίνει. Λίγοι έχουν μεταφερθεί στη Γαλλία, στη Φινλανδία και άλλες χώρες. Αλλά τρεις στις τέσσερις πτήσεις με πρόσφυγες που αναχωρούν από την Ελλάδα έχουν ως προορισμό τη Γερμανία.
«Δεν μπορούμε να διαλέγουμε ανθρώπους»
Παιχνίδια δίπλα στον νέο καταυλισμό του Καρατεπέ
Είναι όμως αυτή η λύση στο προσφυγικό; Προφανώς όχι, επισημαίνει ο Αντρέα Κοντέντα, νομικός και συνεργάτης των «Γιατρών χωρίς Σύνορα». «Φυσικά είναι μία εξαιρετική λύση για εκείνους που έχουν επιλεγεί, αλλά έτσι δεν λύνεται το πρόβλημα», λέει. «Δεν μπορούμε να διαλέγουμε ανθρώπους, όπως διαλέγουμε τα φρούτα που μας αρέσουν στο δέντρο και τα κόβουμε. Οι συνθήκες είναι απελπιστικές και αυτό οφείλεται στο νομικό και πολιτικό πλαίσιο που εφαρμόζεται με ευθύνη της Ελλάδας, αλλά και της ΕΕ».
Τρεις μήνες μετά την καταστροφική πυρκαγιά στη Μόρια της Λέσβου, 7.300 πρόσφυγες συνωστίζονται στον νέο καταυλισμό του Καρατεπέ, σε εξίσου άθλιες συνθήκες. «Κάνει πολύ κρύο και δεν έχουμε θέρμανση, ούτε για τα παιδιά, ούτε για μας. Η Μόρια ήταν μία κόλαση, αλλά αυτό εδώ είναι χειρότερα από την κόλαση» λέει ένας νεαρός Αφρικανός πρόσφυγας. «Πονάει όλο αυτό, άνθρωποι είμαστε κι εμείς», λέει ένας άλλος. Μόλις τώρα, μετά από τρεις μήνες, μπαίνουν τα πρώτα ντους στο Καρατεπέ. Ζεστό νερό δεν υπάρχει ακόμα, παρά το τσουχτερό κρύο. Και με τα περιοριστικά μέτρα για τον κορωνοϊό κανείς δεν επιτρέπεται να εγκαταλείψει τον καταυλισμό, ούτε για μια βόλτα. Ένας Αφγανός λέει ότι κάνει υπομονή γιατί «ελπίζουμε να πάμε γρήγορα στην ενδοχώρα, να βρούμε δουλειά», όπως λέει. Τους τελευταίους μήνες οι διαδικασίες για την παροχή ασύλου στην Ελλάδα ολοκληρώνονται με μεγαλύτερη ταχύτητα. Αλλά τότε ανακύπτουν καινούρια προβλήματα: Που θα βρουν δουλειά όλοι αυτοί οι πρόσφυγες; Όπως λέει ο Αντρέα Κοντέντα «υπήρχαν οικογένειες από τη Μόρια που μεταφέρθηκαν στην Αθήνα και τώρα είναι απλώς άστεγοι. Όλοι οι καταυλισμοί γύρω από την Αθήνα έχουν γεμίσει. Στήθηκαν σκηνές ανάμεσα στα κοντέινερ, όπως στα νησιά. Είναι σαν να έχεις μεταφέρει τη Μόρια στην ενδοχώρα, αυτό γίνεται αυτή τη στιγμή…»
«Δεν είμαστε η πύλη τηςΕυρώπης»
Ανήλικοι από τη Μόρια φτάνουν στο αεροδρόμιο του Ανοβέρου
Χιλιάδες αναγνωρισμένοι πρόσφυγες παραμένουν άπραγοι στην ενδοχώρα. Προγράμματα οικονομικής στήριξης ουσιαστικά δεν υπάρχουν. H Ελλάδα αντιμετωπίζει μία κατάσταση που είναι πάνω από τις δυνάμεις της. Ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Νότης Μηταράκης θέλει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα με δύο τρόπους. Πρώτον, με πιο αυστηρή επιτήρηση στα θαλάσσια σύνορα, καθώς, όπως επισημαίνει «δεν θέλουμε να είμαστε και δεν είμαστε πια η πύλη της Ευρώπης για τους διακινητές». Δεύτερον, κάνοντας έκκληση για αλληλεγγύη στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες καλούνται να αναλάβουν και εκείνες ένα μερίδιο ευθύνης, παίρνοντας μερικούς από τους πρόσφυγες. «Κάποιες χώρες έχουν ήδη βοηθήσει, αλλά θα μπορούσε να υπάρχει μεγαλύτερη βοήθεια, μεγαλύτερη αλληλεγγύη εντός της Ευρώπης», επισημαίνει ο υπουργός Μετανάστευσης. Ένα αίτημα που η Αθήνα επιμένει να επαναλαμβάνει, αλλά πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες επιμένουν να αγνοούν…
Τόμας Μπόρμαν (ARD)
Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου
