Η Αναστασία Κοτανίδου είναι επικεφαλής της Μονάδας Εντατικής Θεραπείας στον «Ευαγγελισμό», της ΜΕΘ  των διασήμων ασθενών της COVID-19.

«Δυστυχώς δεν έχει γίνει κατανοητό ότι δεν υπάρχουν ΜΕΘ διασήμων και ασήμων, αλλά ΜΕΘ ασθενών» σχολιάζει και ο τόνος της φωνής της δεν κρύβει την ενόχλησή της. Οσα λέγονται για τις θεραπείες που χορηγούνται στη ΜΕΘ του «Ευαγγελισμού» έχουν δημιουργήσει μια ατμόσφαιρα μυστηρίου, αλλά δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα.

Προσφάτως πήρε εξιτήριο από τη συγκεκριμένη ΜΕΘ ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος και η έξοδός του από το νοσοκομείο συνοδεύθηκε από διαδικτυακή φημολογία για μια προχωρημένη θεραπεία εξ Αμερικής. «Ακόμα και οι φίλοι μου με ρωτάνε «τι φάρμακα τους δίνετε;». Δεν έχουμε, δυστυχώς, μαγικά φάρμακα στη διάθεσή μας. Αν είχαμε, θα τα δίναμε στους βαριά νοσούντες και θα σώζαμε ζωές. Ολοι οι ασθενείς μας λαμβάνουν ακριβώς τα ίδια φάρμακα, και ο Αρχιεπίσκοπος και ο μετανάστης από το Μπανγκλαντές» διευκρινίζει.

Οσα λέγονται για τις θεραπείες που χορηγούνται στη ΜΕΘ του «Ευαγγελισμού» έχουν δημιουργήσει μια ατμόσφαιρα μυστηρίου, αλλά δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα, λέει η κυρία Κοτανίδου.

Θεωρίες συνωμοσίας

Στον κόσμο αρέσουν οι θεωρίες συνωμοσίας, πιστεύει η κυρία Κοτανίδου. Ας σκεφτούμε, λέει, ότι το πρώτο πράγμα που διαδόθηκε για τον κορωνοϊό ήταν ότι πρόκειται για βιολογικό όπλο που ξέφυγε από κάποιο εργαστήριο. «Οσο πιο καθαρά είναι τα πράγματα τόσο πιο ψεύτικα φαίνονται σε ορισμένους». Τώρα, εξαιτίας των εμβολίων κατά του SARS-CoV-2 φούντωσε ξανά το αντιεμβολιαστικό κίνημα, ένα κίνημα παλιό, αλλά επίμονο.

Το άρθρο που υποστήριζε ότι το εμβόλιο κατά της ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας μπορεί να προκαλέσει αυτισμό στα παιδιά είχε ευρεία διάδοση, η διάψευσή του όχι τόσο μεγάλη. Τώρα διακινείται η θεωρία ότι η τεχνολογία mRNA επιδρά στο DNA των ανθρώπων.

«Τα εμβόλια κατά του κορωνοϊού που θα αδειοδοτηθούν για να κυκλοφορήσουν θα πληρούν όλες τις προϋποθέσεις ασφάλειας, θα είναι απολύτως ασφαλή» επισημαίνει η κυρία Κοτανίδου. «Δεν μπαίνω καν στη διαδικασία να σχολιάσω ισχυρισμούς για δήθεν αλλοίωση της γενετικής μας ταυτότητας μέσω των εμβολίων» εξηγεί. «Η επιστήμη» προσθέτει «έχει πλέον τα εφόδια να φτιάξει πολύ καλά εμβόλια πολύ συντομότερα από ό,τι στο παρελθόν. Ευτυχώς που παρήχθησαν εμβόλια τόσο γρήγορα. Θα δώσουν ανάσα και στο Σύστημα Υγείας και στην οικονομία. Δεν έχουμε άλλον τρόπο να πολεμήσουμε την πανδημία. Πρέπει να εμβολιαστουμε όλοι!» τονίζει.

Η κυρία Κοτανίδου, παρότι είναι καθηγήτρια Πνευμονολογίας-Εντατικής Θεραπείας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας για τον σχεδιασμό νέων κλινών στις ΜΕΘ του ΕΣΥ, σπανίως λείπει από τη θέση της στη ΜΕΘ του «Ευαγγελισμού» που διευθύνει και είναι μια μάχιμη εντατικολόγος.

Η καθημερινότητα των γιατρών της Εντατικής αυτούς τους μήνες μοιάζει με τις πολεμικές ανταποκρίσεις από τα χαρακώματα. Νωρίς το πρωί φορούν την ειδική στολή, μια στολή που μέσα σε λίγα λεπτά μετατρέπεται σε σάουνα. Η αγωνία για τους ασθενείς είναι μεγάλη, η συνεχής εγρήγορση καταπονεί και τους πιο σκληρούς χαρακτήρες, η ψυχολογική πίεση λυγίζει γιατρούς, νοσηλευτές και ασθενείς, οι οποίοι μένουν αναγκαστικά για πολλές ημέρες στις ΜΕΘ. «Πριν από λίγες ημέρες, ένας ασθενής μού είπε «αν με κρατήσετε άλλη μια μέρα εδώ μέσα, θα αυτοκτονήσω». Του απάντησα «ευτυχώς για όλους μας, δεν μπορείς να αυτοκτονήσεις» και τον καθησύχασα».

«Πολεμικές ανταποκρίσεις από τα χαρακώματα». Ετσι περιγράφει η κυρία Κοτανίδου την καθημερινότητα των γιατρών στην Εντατική.

Βάλσαμο η ανθρωπιά

Οι γιατροί και το νοσηλευτικό προσωπικό εργάζονται συνεχώς, χωρίς άδειες, ορισμένες ημέρες δεν προλαβαίνουν να επιστρέψουν στο σπίτι τους και κοιμούνται στο νοσοκομείο. Οι ασθενείς των Εντατικών, χωρίς τους δικούς τους στο πλευρό τους, τους έχουν απόλυτη ανάγκη ακόμα και για τα πιο μικρά πράγματα της καθημερινότητας, εκεί η ανθρωπιά γίνεται βάλσαμο για τη ζωή.

Στα νοσοκομεία του ΕΣΥ υπάρχουν πλέον ψυχολογικά προγράμματα υποστήριξης των ασθενών, των συγγενών τους και του υγειονονικού προσωπικού. Η Εντατική δεν έχει ηρεμία, όλες οι στιγμές είναι έντονες, «ποτέ δεν είναι εύκολο να ανακοινώσεις στους γονείς ότι το παιδί τους είναι εγκεφαλικά νεκρό, ποτέ δεν συμβιβάζεσαι με το γεγονός ότι έδωσες τα πάντα αλλά τελικά έχασες τον ασθενή. Μέρα-νύχτα παλεύουμε για τη ζωή». Παρά την πίεση της πανδημίας, για την κυρία Κοτανίδου, μια έμπειρη εντατικολόγο, οι στιγμές που έζησε περιθάλποντας τους εγκαυματίες από το Μάτι είναι αυτές που δεν θα φύγουν ποτέ από τη μνήμη της.

Θέμα προσωπικού

Τα σημερινά επιδημιολογικά δεδομένα την οδηγούν στην εκτίμηση ότι η πίεση στις Εντατικές θα συνεχιστεί για κάποιο χρονικό διάστημα ακόμα. Με τις επιτάξεις οι κλίνες των ΜΕΘ έχουν αυξηθεί και έφτασαν τις 1.200. Το θέμα όμως δεν είναι τα κρεβάτια, επισημαίνει, αλλά το εκπαιδευμένο προσωπικό. Η εκπαίδευση του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού πρέπει να είναι συνεχής, και θεωρεί ότι το πενταετές πρόγραμμα που έχει προσφέρει το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος στην Ελληνική Εταιρεία Εντατικής Θεραπείας είναι μια πολύ σημαντική παρακαταθήκη για το μέλλον του ΕΣΥ. «Το στοίχημά μας αυτή τη στιγμή είναι να έχουν την περίθαλψη που χρειάζονται και οι ασθενείς που πάσχουν από άλλα νοσήματα στις ΜΕΘ» παρατηρεί.

Για την κυρία Κοτανίδου μία είναι η ασπίδα για την COVID-19. Η επιμελής τήρηση των υγειονομικών μέτρων, οι μάσκες και η απόσταση. Για τα υψηλά κρούσματα στη Βόρεια Ελλάδα και αλλού, επιμένει ότι «φταίμε εμείς οι ίδιοι». «Επισκέφθηκα ΜΕΘ στη Θεσσαλονίκη πριν από δύο εβδομάδες. Στην πόλη είδα ότι ο κόσμος δεν τηρούσε τα μέτρα. Σε μια τεράστια λαϊκή αγορά, υπήρχε συνωστισμός και καμία προστασία. Οταν το επισήμανα, η απάντηση ήταν «μα δεν μπορούμε να κλείσουμε τη μεγαλύτερη αγορά της Θεσσαλονίκης». Ναι, αλλά πρέπει να αποφασίσουμε τι έχει προτεραιότητα: η προστασία της υγείας ή της οικονομίας;» ρωτά.

Επιμελής τήρηση των υγειονομικών μέτρων, μάσκες και απόσταση. Αυτή είναι η ασπίδα για την COVID-19.

Μπερδεύουν τον κόσμο

Αυτή ήταν μια δύσκολη ισορροπία για όλες τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις στο δεύτερο κύμα της πανδημίας. Ο πειραματισμός δεν απέδωσε, εγχώριο παράδειγμα η Θεσσαλονίκη όπου τα κρούσματα άρχισαν να μειώνονται όχι στο τοπικό αλλά στο γενικό lockdown.

Οι επιθέσεις κατά των επιστημόνων, κατά την άποψη της κυρίας Κοτανίδου, προέρχονται από εκείνους που θεωρούν ότι η οικονομία πρυτανεύει. «Εμείς» λέει «πρέπει να κάνουμε τη δουλειά μας και η κυβέρνηση τη δική της. Δεν είμαστε εδώ για να κάνουμε πολιτική. Χρειάζεται οι ειδικοί να σταματήσουν να βγαίνουν πρωί-βράδυ στα μέσα ενημέρωσης. Τελικά ο κόσμος μπερδεύεται από τα αντικρουόμενα μηνύματα που ακούει. Αυτή η λαγνεία με την COVID-19 είναι ένα από τα μεγαλύτερα κακά αυτής της περιόδου. Σκέφτομαι ότι και εγώ η ίδια αν έβλεπα όλη μέρα τηλεόραση στο τέλος δεν θα ήξερα τι ισχύει και ποιο είναι το σωστό».

«Οσοι θέλουν να βοηθήσουν έρχονται χωρίς φανφάρες»

Η κυρία Κοτανίδου έχει έναν δωρικό τρόπο αντιμετώπισης της πραγματικότητας και ευθύτητα στον λόγο της. «Η πανδημία δεν προσφέρεται και ούτε πρέπει να χρησιμοποιείται για κομματικά και συνδικαλιστικά παιχνίδια. Οι συνέπειες για την υγεία και την κοινωνία θα είναι ολέθριες» σημειώνει. Ο υπερπροβεβλημένος εθελοντισμός την απωθεί. «Κατ’ αρχάς, ο εθελοντής δεν πρέπει να αμείβεται. Επίσης, όσοι θέλουν να βοηθήσουν πραγματικά έρχονται χωρίς φανφάρες. Πολλοί συνταξιούχοι συνάδελφοι προσφέρθηκαν να βοηθήσουν, ακόμα και σε νοσοκομειακή υποστήριξη. Αρνήθηκα γιατί φοβάμαι για τη ζωή τους». Ωστόσο, σε ορισμένους ανέθεσε τον γραφειοκρατικό φόρτο, μια γάγγραινα για τους γιατρούς της πρώτης γραμμής.

Η κυρία Κοτανίδου αποφεύγει να αναμειχθεί στη συζήτηση για την ακρίβεια των στοιχείων που φθάνουν στην επιτροπή των ειδικών, αν και διευκρινίζει ότι ο ισχυρισμοί για «διπλά βιβλία» που στόχο έχουν να παραπλανήσουν το κοινό είναι αστείοι. Για εκείνη τα πιο ακριβή στοιχεία είναι ο αριθμός των θανάτων και των διασωληνωμένων. «Αυτά τα στοιχεία δεν λένε ποτέ ψέματα» επισημαίνει.