Ορίζοντα δύο ετών για να επιστρέψουν τα ΕΛΤΑ σε λειτουργική κερδοφορία ανοίγει το πλάνο σωτηρίας της κυβέρνησης, που ρυθμίζεται με τροπολογία που κατατέθηκε στη Βουλή. «Δεν είναι η τροπολογία στο παρά ένα, τα ΕΛΤΑ είναι στο παρά ένα..» είπε ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης, μιλώντας στη Βουλή για το πλάνο μετασχηματισμού των ΕΛΤΑ το οποίο «πατάει» σε μεγάλο βαθμό σε αυτό που έχει ακολουθήσει η Δανία για τα δικά της ταχυδρομεία.
Εφόσον όλα τα βήματα μετασχηματισμού προχωρήσουν κι η εταιρεία ανακτήσει την υψηλότερη δυνατή αξία, τότε θα ανοίξει ο δρόμος για την είσοδο στρατηγικού επενδυτή με όρους πια συμφέροντες για το Ελληνικό Δημόσιο. Εκτιμάται δε, σύμφωνα με πληροφορίες, ότι αυτό μπορεί να είναι εφικτό περί το 2025. Πυλώνας του σχεδιασμού είναι και η μείωση του λειτουργικού και μισθολογικού κόστους και παράλληλη ανανέωση του προσωπικού της εταιρείας. Ο μέσος όρος ηλικίας του προσωπικού σήμερα υπερβαίνει τα 50 έτη, με αποτέλεσμα να υφίσταται σοβαρό πρόβλημα στην κάλυψη συγκεκριμένων θέσεων εργασίας. Το πρόγραμμα εθελούσιας εξόδου που θα τρέξει αφορά σε 2.000 άτομα.
Όσο δε για την οικονομική κατάσταση της εταιρείας, το τελευταίο διάστημα το μηνιαίο έλλειμμα των ΕΛΤΑ, με τις προσπάθειες της διοίκησης, από τα 7,2 εκατ. ευρώ έχει περιοριστεί στα 4,7 εκατ., ενώ η μισθολογική δαπάνη φτάνει στο 67% των συνολικών λειτουργικών δαπανών. Επίσης, η εταιρεία υστερεί στον τομέα του ψηφιακού μετασχηματισμού, με αποτέλεσμα ειδικά στο δέμα να μην μπορεί να δημιουργήσει οικονομίες κλίμακας, σε μια περίοδο που λόγο πανδημίας θα μπορούσε να επωφεληθεί από την άνοδο του e-commerce.
Μοντέλο ΔΕΗ για τις νέες προσλήψεις
Ειδικότερα, με τα πρώτα άρθρα της τροπολογίας, που αφορούν τις ρυθμίσεις για τα Ελληνικά Ταχυδρομεία, ουσιαστικά προσαρμόζεται η λειτουργικά της ΕΛΤΑ Α.Ε. με στόχο τον εκσυγχρονισμό αυτής και της θυγατρικής της, ΤΑΧΥΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΕΛΤΑ ΑΕ. Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, αυτό στηρίζεται σε δυο πυλώνες: «πρώτον, την ενίσχυση της Εταιρικής Διακυβέρνησης και δεύτερον, την αποτελεσματική́ λειτουργία της εταιρείας, μέσω της αποσύνδεσής της από διατάξεις που δε συνάδουν με το παρεχόμενο έργο και τις σύγχρονες απαιτήσεις μιας ταχυδρομικής εταιρείας».
Προβλέπονται ζητήματα προσλήψεων ορισμένου και αορίστου χρόνου, καθώς και πολιτικής προσλήψεων που πρέπει να αναπτυχθεί από την εταιρεία. Στο πρώτο άρθρο, προβλέπεται νέα διαδικασία προσλήψεων αορίστου χρόνου, με παράλληλη συμμετοχή του ΑΣΕΠ, μέσω του ελέγχου νομιμότητας της προκήρυξης και της κύρωσης των οριστικών Πινάκων. Ο δε αριθμός των προσλήψεων καθορίζεται σύμφωνα με την πολιτική́ προσλήψεων, βάσει του Επιχειρησιακού Πλάνου της εταιρείας, η οποία καταρτίζεται από́ την Επιτροπή́ Προσλήψεων και Αμοιβών με έγκριση της Γενικής Συνέλευσης.
Όσο δε για τις προσλήψεις έκτακτου προσωπικού, το δεύτερο άρθρο της τροπολογίας προβλέπει την πρόσληψη προσωπικού με σύμβαση ορισμένου χρόνου και για διάστημα που δεν θα υπερβαίνει τους 8 μήνες σε διάρκεια ενός έτους. Παράλληλα, η εν λόγω διάταξη δίνει τη δυνατότητα για την κάλυψη θέσεων ευθύνης, στο επίπεδο των Γενικών Διευθυντών και Διευθυντών, είτε εκ των έσω είτε εκτός εταιρείας, να γίνονται προσλήψεις ορισμένου χρόνου για χρονικό διάστημα 3 ετών με δυνατότητα άπαξ ανανέωσης για ακόμη 3 έτη.
Εσωτερική κινητικότητα και πλεονάζον προσωπικό
Για την αποδοτικότερη διαχείριση του προσωπικού και την αποτελεσματικότερη συνέργεια μεταξύ των εταιρειών του Ομίλου ΕΛΤΑ, προβλέπεται Σύστημα Εσωτερικής Κινητικότητας, ώστε οι εργαζόμενοι να έχουν τη δυνατότητα να μετακινούνται μεταξύ́ των εταιρειών. Το εν λόγω σύστημα θα καταγράφει τις ανάγκες σε προσωπικό συγκεκριμένων κατηγοριών/ειδικοτήτων από τις εταιρείες-υποδοχείς και θα ακολουθεί πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος από την εταιρεία προς το προσωπικό.
Σε έκτακτες δε συνθήκες, οι εκτελεστικές διοικήσεις των εταιρειών του Ομίλου δύνανται να αποφασίζουν τη μεταφορά προσωπικού́ από́ τη μια εταιρεία στην άλλη, για διάστημα ως 6 μήνες. Θα εναπόκειται στις εκτελεστικές διοικήσεις να καθορίζουν, με μεταξύ τους συμφωνία, τις προϋποθέσεις μεταφοράς και τα κριτήρια επιλογής.
Όσο δε για το πλεονάζον προσωπικό της ΕΛΤΑ ΑΕ, δίνεται η δυνατότητα στη Διοίκηση να κάνει είτε εσωτερική μεταφορά, διασφαλίζοντας τα εργασιακά δικαιώματα του προσωπικού, είτε και μεταφορά σε άλλον φορέα του Δημοσίου. Ειδικότερα, το Διοικητικό Συμβούλιο προσδιορίζει τον αριθμό του πλεονάζοντος προσωπικού και των κενών οργανικών θέσεων ανά περιφερειακή ενότητα και ανά́ ειδικότητα/κλάδο/έργο και καταρτίζεται σχετικός κατάλογος. Επίσης, καθορίζει τα κριτήρια μεταφοράς, εφόσον για την ιδία κενή οργανική́ θέση εκδηλώσουν ενδιαφέρον περισσότεροι εργαζόμενοι.
Το πλεονάζον προσωπικό μετακινείται στις κενές οργανικές θέσεις με απόφαση του Διευθύνοντος Συμβούλου, κατόπιν σχετικής αίτησης, εφόσον πληροί τα προσόντα. Η διαδικασία μεταφορέας ολοκληρώνεται εντός 30 ημερών από την έκδοση της ανωτέρω απόφασης. Όσοι από το πλεονάζον προσωπικό δεν μπορούν να απορροφηθούν εντός εταιρείας, δύνανται να μετακινηθούν σε φορείς ή νομικά πρόσωπα του Δημοσίου, με την ίδια σχέση εργασίας. Οι λεπτομέρειες της διαδικασίας θα εξειδικευθούν με κοινή υπουργική απόφαση.
Η υποχρέωση του Χ+1 και η Καθολική Υπηρεσία
Ο πρώτος άξονας του σχεδίου μετασχηματισμού, όπως παρουσιάστηκε εχθές στο υπουργικό συμβούλιο, είναι η Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου (ΑΜΚ) κατά 100 εκατ. ευρώ από την ΕΕΣΥΠ που ελέγχει το 90% των ΕΛΤΑ. Όσον αφορά τη Eurobank, η οποία κατέχει το 10%, όπως είπε ο Υπουργός, «εκκρεμεί η απόφαση για τη συμμετοχή της». Όσο δε για τον δεύτερο άξονα, τα υπόλοιπα 180 εκατ. ευρώ του σχεδίου, αυτά αφορούν την αποζημίωση για την παροχή της Καθολικής Υπηρεσίας από το 2013 ως σήμερα.
Ένας παράγοντας που επιβαρύνει ως σήμερα την υποχρέωση της Καθολικής Υπηρεσίας και την οργάνωση της εταιρείας -με αντίκρισμα στο λειτουργικό κόστος- είναι ο λεγόμενος κανόνας Χ+1 στα γράμματα. Αυτά δηλαδή ορίζεται σήμερα ότι πρέπει να φτάνουν την επόμενη ημέρα στον προορισμό τους. Κανόνας που δεν αποτελεί την ευρωπαϊκή βέλτιστη πρακτική, με τη Δανία για παράδειγμα να έχει Χ+5. Από την αρχή του 2021, και στη χώρα μας αλλάζει αυτό από την ΕΕΤΤ, έπειτα από διαβούλευση, και γίνεται Χ+3.
Όπως επισήμανε πάντως ο κ. Πιερρακάκης, στόχος είναι τα ΕΛΤΑ να συνεχίσουν να παρέχουν την καθολική υπηρεσία σε όλη την επικράτεια, ενώ όσον αφορά το δίκτυο των καταστημάτων εξήγησε ότι στόχος είναι να μείνει η παρουσία τους σε όλα τα σημεία της χώρας όπου υφίσταται και σήμερα. Αυτό που ήδη έχει ξεκινήσει να αλλάζει είναι το λειτουργικό μοντέλο με τη λογική για παράδειγμα του shop-in-shop.
Με την τροπολογία για τον μετασχηματισμό των ΕΛΤΑ, ορίζεται ότι το συμβατικό αντάλλαγμα για την παροχή Καθολικής Υπηρεσίας, που ισούται με το ύψος του καθαρού κόστους της καθολικής υπηρεσίας που επαληθεύεται κάθε φορά από την ΕΕΤΤ, καλύπτεται από́ δημόσιους πόρους για τα έτη από το 2013 και εφεξής, υπό την προϋπόθεση ότι αποτελεί άδικη οικονομική επιβάρυνση.
Στην αποζημίωση που θα καταβληθεί για κάθε έτος συνυπολογίζονται οι προκαταβολές, ύψους 15 εκατ. ευρώ, που έχουν ήδη καταβληθεί για τα έτη 2013-2021. Επιπλέον, το Ελληνικό Δημόσιο μπορεί να καταβάλει προκαταβολή ως 15 εκατ. ευρώ μετά από αίτηση του φορέα Παροχής Καθολικής Υπηρεσίας στη Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων. Η παροχή πρόσθετων υπηρεσιών πέραν των υποχρεώσεων της καθολικής υπηρεσίας, όπως η διανομή συντάξεων και χρηματικών ενταλμάτων, δύναται να χρηματοδοτείται σύμφωνα με τους ενωσιακούς κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων.
