Στις 7 Δεκεμβρίου οι πρώτες δόσεις της Pfizer θα χορηγηθούν σε γιατρούς και νοσηλευτές του βρετανικού «ΕΣΥ» και στους οίκους ευγηρίας της χώρας και σχεδόν στα μέσα του τρέχοντος μήνα, οι περισσότερες δυτικές χώρες θα έχουν εξασφαλίσει εκατομμύρια παρτίδες για το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού.
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις καλούνται να αντιμετωπίσουν την οικονομική και υλικοτεχνική πρόκληση της «ανοσοποίησης» των πληθυσμών τους σε σύντομο χρονικό διάστημα. Οι προσδοκίες για επιστροφή στην κανονικότητα έχουν ενισχυθεί και οι ελπίδες για αύξηση της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης το επόμενο έτος εξαρτώνται από τον εμβολιασμό.
Η επίτευξη της ανοσίας της αγέλης σημαίνει ότι τουλάχιστον ένα 80% του πληθυσμού χρειάζεται να εμβολιαστεί ώστε η επιστημονική κοινότητα να ανακοινώσει αυτό που περιμένει με λαχτάρα η ανθρωπότητα: Να δούμε το φως στο τούνελ της πανδημίας.
Πώς θα πειστoύν οι πολίτες;
Ωστόσο η μεγαλύτερη πρόκληση των κυβερνήσεων είναι το ψυχολογικό κομμάτι αυτού του γιγάντιου εγχειρήματος: Πώς δηλαδή θα πείσουν τους πολίτες τους να κάνουν το εμβόλιο ώστε μέσα στους επόμενους μήνες να έχει εμβολιαστεί μεγάλο τμήμα του πληθυσμού.
Ας πάρουμε για παράδειγμα τη Γαλλία, χώρα του πρωτοπόρου Λουί Παστέρ, πατέρα της ανοσολογίας και των εμβολίων. Πρόσφατη έρευνα για το Ipsos έδειξε ότι σχεδόν μόνο ένας στους δυο Γάλλους ενήλικες (54%) προτίθεται να κάνει το εμβόλιο όταν διατεθεί στην αγορά. Συγκεκριμένα στην εν λόγω κατάταξη είναι η τελευταία χώρα μεταξύ 15 χωρών με τις Ηνωμένες Πολιτείες να έρχονται δεύτερες από το τέλος.
Ο σκεπτικισμός είναι τεράστιος στη χώρα όπου τα αντιβιοτικά δίνονται μόνο με ιατρική συνταγή, ωθώντας τον κόσμο σε εναλλακτικές θεραπείες. Πόσο αποτελεσματικό θα είναι το νέο εμβόλιο για τον κορωνοϊό; Θα υπάρχουν παρενέργειες; αναρωτιούνται οι Γάλλοι, με τους γιατρούς να μην βοηθούν ιδιαίτερα την κατάσταση: ένα 26% των Γάλλων γιατρών θεωρεί ότι πολλά εμβόλια είναι άχρηστα. Το φαινόμενο δεν είναι νέο. Είναι όμως αρκετά περίπλοκο.
«Δεν ξέρουμε πώς θα αντιδράσουν πραγματικά οι αρνητές των εμβολίων όταν ξεκινήσουν οι εκστρατείες της ανοσοποίησης, φαίνεται όμως δύσκολο να πειστούν», αναφέρει ο αρθρογράφος του Bloomberg Λιονέλ Λοράν ενώ επισημαίνει ότι η επικοινωνία του μηνύματος θα είναι κομβική μιας και οι σκεπτικιστές δηλώνουν μεγάλες επιφυλάξεις, επικαλούμενοι τις παρενέργειες και δεν έχουν πειστεί για την αναγκαιότητά του.
Ο ρόλος των οικογενειακών γιατρών
Ο Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν εναποθέτει τις ελπίδες του για τη διάδοση του μηνύματος στη δημιουργία επιτροπής επιστημόνων. Ωστόσο κομβικός θα είναι ο ρόλος των οικογενειακών γιατρών οι οποίοι θα πρέπει να στηρίξουν το εγχείρημα, όπως ακριβώς έπραξαν και με το εμβόλιο που προστατεύει από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.
Το παράδειγμα της Αυστραλίας
Είναι όμως και θέμα ατομικής ευθύνης. Ο κόσμος θα πρέπει να επικεντρωθεί σε ένα στόχο: να σωθούν ζωές, να μην αρρωσταίνουν οι άνθρωποι. Ένα επιτυχημένο παράδειγμα αποτελεί η εκστρατεία «I Immunize» της Αυστραλίας το 2014 που σύμφωνα με μελέτη είχε πολύ θετική απήχηση σε όσους είχαν σθεναρές επιφυλάξεις.
Πάντα όμως υπάρχουν περιθώρια για αυστηρότερα μέτρα όπως για παράδειγμα οι αεροπορικές εταιρείες να απαιτούν από τους ταξιδιώτες να έχουν κάνει το εμβόλιο προτού ταξιδέψουν. Στη Βρετανία ο νέος υπουργός για το Εμβόλιο Ναντίμ Ζαχάουι έδωσε μια γεύση του τι θα μπορούσε να γίνει: οι αρνητές να δουν τη ζωή τους να περιορίζεται καθώς εστιατόρια, μπαρ, αθλητικές εγκαταστάσεις, κινηματογράφοι και άλλα μέρη θα μπορούσαν να εμποδίσουν την είσοδό τους σε όσους δεν φέρουν αποδείξεις ότι έχουν εμβολιαστεί. Δεν πρόκειται για ειλημμένη απόφαση, είναι όμως μια ιδέα.