Μάχη για να προστατεύσουν την υγεία των πολιτών και ταυτόχρονα να ανοίξουν με προσεκτικά βήματα την οικονομία δίνουν κυβερνήσεις σε όλη την Ευρώπη, στην οποία καταγράφεται το 1/4 των παγκόσμιων μολύνσεων και θανάτων από την πανδημία του κορωνοϊού.

Οι πιέσεις μάλιστα γίνονται ακόμα πιο έντονες ένα μόλις μήνα πριν τα Χριστούγεννα, την εποχή δηλαδή που όλοι οι άνθρωποι έχουν ανάγκη να επισκεφτούν τους συγγενείς τους και να χαλαρώσουν. Βασικό άξονα αποτελεί η προσωρινή χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων που ισχύουν σήμερα ώστε οι γιορτές να είναι, κατά το δυνατόν, ομαλότερες.

Την τρέχουσα και την επόμενη εβδομάδα, οι περισσότερες κυβερνήσεις πρόκειται να παρουσιάσουν τα επόμενα βήματά τους για την πανδημία, με τη βασική οδηγία που δίνουν όλοι οι ηγέτες να είναι οι περιορισμένες οικογενειακές συγκεντρώσεις.

Στην Ελλάδα, μολονότι ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε άρση του lockdown στις 30 Νοεμβρίου, η επέλαση του δεύτερου κύματος του κοροναϊού οδήγησε την κυβέρνηση σε αλλαγή πλάνου, προχωρώντας σε βήματα χαλάρωσης με βάση τα επιδημιολογικά δεδομένα.

«Οι σχεδιασμοί μας από εδώ και στο εξής δεν θα αναφέρονται τόσο σε ημερομηνίες όσο σε συγκεκριμένα δεδομένα, τα οποία θα κρίνουν τα επόμενα βήματά μας» είπε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά την τηλεδιάσκεψη με τους διοικητές των επτά υγειονομικών περιφερειών της χώρας.

Οριστικές αποφάσεις αναμένεται να ληφθούν τα επόμενα 24ωρα, με τις ανακοινώσεις να μετατίθενται -με τα μέχρι στιγμής δεδομένα- για την επόμενη εβδομάδα, όταν και θα παρουσιαστεί ένα ενδεικτικό πλάνο για το επόμενο διάστημα, που περιλαμβάνει μάλιστα την περίοδο των Χριστουγέννων.

Πάντως, όπως προκύπτει από δηλώσεις αξιωματούχων, η κυβέρνηση προσανατολίζεται -εκτός συγκλονιστικού απροόπτου- πρώτα στο άνοιγμα των σχολείων, ακολούθως του λιανεμπορίου και σε τρίτο και τελευταίο στάδιο της εστίασης. Ένα σχέδιο, δηλαδή, τριών βαθμίδων στα πρότυπα της Γαλλίας.

Όπως ανακοίνωσε ο Εμανουέλ Μακρόν, η χώρα θα αρχίσει τη χαλάρωση του lockdown από το προσεχές Σάββατο, με μια διαδικασία που θα γίνει σε τρία στάδια, ώστε να αποφευχθεί νέα έξαρση της επιδημίας του νέου κοροναϊού. Ωστόσο, όπως συνέβη και με την επιβολή του lockdown, θα υπάρχουν κάποιες διαφορές, καθώς δεν είναι δυνατόν να εφαρμοστούν -λαμβάνοντας υπόψιν τα επιδημιολογικά μοντέλα- με την ίδια ακρίβεια τα μέτρα στην Ελλάδα.

Επαναλειτουργία «μη απαραίτητων» καταστημάτων

Ενόψει της αυξανόμενης πίεσης για τις επιπτώσεις στην οικονομική και ψυχική υγεία εξαιτίας του εκτεταμένου lockdown, ο γάλλος πρόεδρος φαίνεται πως τάχθηκε εξαρχής υπέρ της χαλάρωσης των περιορισμών, αλλά με ειδικές ρυθμίσεις για το εμπόριο και τη λειτουργία της εστίασης.

Έτσι, το πρώτο μέτρο χαλάρωσης της γαλλικής κυβέρνησης περιλαμβάνει την επαναλειτουργία, στις 28 Νοεμβρίου, των καταστημάτων που πωλούν μη απαραίτητα είδη, τα οποία έκλεισαν πριν από ένα μήνα.

Παράλληλα, οι μετακινήσεις για περίπατο και άθληση θα επιτρέπονται σε ακτίνα 20 χλμ. από την κατοικία και για τρεις ώρες, ενώ θα επιτραπούν και οι εξωτερικές εξωσχολικές δραστηριότητες. Σημειώνεται πως στη Γαλλία τα σχολεία παρέμειναν ανοιχτά κατά το δεύτερο κύμα του κοροναϊού.

Στη χώρα μας, πιθανότερη ημερομηνία για το άνοιγμα των καταστημάτων είναι η 14η Δεκεμβρίου, ενώ από την κυβέρνηση διαμηνύουν πως η επαναλειτουργία της αγοράς θα γίνει σταδιακά και με μεγάλη προσοχή στην τήρηση των υγειονομικών κανόνων.

Ο υπουργός Ανάπτυξης, Άδωνις Γεωργιάδης, ωστόσο άφησε τις προηγούμενες ημέρες ανοικτό το ενδεχόμενο να ανοίξουν πρώτα ορισμένοι τομείς της οικονομίας, όπως τα εποχιακά είδη και τα καταστήματα παιχνιδιών, τα οποία, όπως είπε, έχουν πληγεί ιδιαίτερα.

Σε αυτό το πλαίσιο, υπογράμμισε ότι ένα από τα μέτρα που θα εφαρμοστούν θα είναι οι αγορές με τον τρόπο του click away, δηλαδή να γίνεται η παραγγελία από τον καταναλωτή στο κατάστημα, να ετοιμάζεται και με ραντεβού σε καθορισμένη ώρα να γίνεται η παραλαβή. Σήμερα μάλιστα, ο Άδωνις Γεωργιάδης ανέφερε ότι το σχέδιο είναι να ανοίξουν κλιμακωτά τα καταστήματα.

Ανοίγουν χώροι λατρείας

Ένα ακόμη μέτρο που αίρει η Γαλλία, στο πλαίσιο της χαλάρωσης του lockdown, είναι το «άνοιγμα» των χώρων λατρείας -επίσης από το προσεχές Σάββατο- με περιορισμό τα 30 άτομα.

Το ζήτημα αυτό αναμένεται να απασχολήσει ιδιαίτερα τις αρχές στη χώρα μας, εξ’ ου και η συνάντηση προ δέκα ημέρων του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, με τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, κατά τη συνάντηση κοινή συνισταμένη αποτέλεσε «η αδήριτη ανάγκη να συμβάλουμε όλοι, με όλες μας τις δυνάμεις, στην υλοποίηση των μέτρων, τηρώντας πιστά και απαρέγκλιτα τους υγειονομικούς κανόνες, όπως έγινε από την αρχή της πανδημίας», ενώ εκφράστηκε η αισιοδοξία ότι η τήρηση των υγειονομικών κανόνων και η συνακόλουθη βελτίωση των επιδημιολογικών δεδομένων θα μας επιτρέψουν να κάνουμε Χριστούγεννα σε ένα διαφορετικό περιβάλλον.

Όσον αφορά στη λειτουργία των εκκλησιών κατά την χριστουγεννιάτικη περίοδο, ο κ. Μητσοτάκης είχε διαμηνύσει ότι «είναι στο χέρι μας να τηρήσουμε τα μέτρα και να κάνουμε Χριστούγεννα με τις Εκκλησίες μας ανοιχτές».

Αίρεται το lockdown αλλά με αυστηρούς περιορισμούς

Εάν η υγειονομική κατάσταση στη Γαλλία συνεχίσει να βελτιώνεται, η καραντίνα θα αρθεί στις 15 Δεκεμβρίου και θα αντικατασταθεί από απαγόρευση της κυκλοφορίας σε εθνική εμβέλεια από τις 9 το βράδυ έως τις 7 το πρωί με εξαίρεση το διάστημα από τις 24 – 31 Δεκεμβρίου, όταν η κυκλοφορία θα είναι ελεύθερη, πρόσθεσε ο Μακρόν κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής ομιλίας. Ωστόσο θα απαγορεύονται οι συναθροίσεις αυτή την περίοδο.

Από τις 15 Δεκεμβρίου «θα μπορούμε επομένως να μετακινηθούμε ξανά χωρίς άδεια, και μεταξύ των περιφερειών, και να περάσουμε τα Χριστούγεννα οικογενειακά» αλλά περιορίζοντας τις «περιττές μετακινήσεις» ανακοίνωσε ο Μακρόν. Σίγουρα -όπως είπε- δεν θα είναι Χριστούγεννα όπως άλλα, προτρέποντας τους Γάλλους να συνεχίσουν να είναι προσεκτικοί και να εφαρμόζουν τις κοινωνικές αποστάσεις, φορώντας μάσκες και πλένοντας σχολαστικά τα χέρια.

Μάλιστα, την ημερομηνία αυτή στη Γαλλία αναμένεται να επαναλειτουργήσουν οι πολιτιστικοί χώροι, όπως τα μουσεία, τα θέατρα και οι κινηματογράφοι, με την τήρηση πολύ αυστηρών υγειονομικών κανόνων.

Στη χώρα μας, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέλιος Πέτσας, πάντως χαρακτήρισε δύσκολο το ενδεχόμενο να επιτραπεί η μετακίνηση από νομό σε νομό, καθώς το επιδημιολογικό φορτίο δεν είναι εναρμονισμένο από περιφέρεια σε περιφέρεια.

Σε ό,τι αφορά δε τις μετακινήσεις, ερωτηθείς σχετικά με το ενδεχόμενο αλλαγής στους έξι τρόπους μετακίνησης και τυχόν περιορισμό στον επιτρεπόμενο αριθμό SMS, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο κατάργησής τους, καθώς και της απαγόρευσης της κυκλοφορίας για κάποιες ώρες, χωρίς πάντως να υπάρχει ακόμη στον ορίζοντα πιο συγκεκριμένο πλάνο.

«Όταν θα επανέλθουμε σε καθεστώς κανονικότητας, δεν θα είναι ίδια τα πράγματα όπως πριν. Εξετάζονται περιορισμοί όπως τα SMS, που αποτελούν «φρένο» στη διάθεση για κινητικότητα, ή απαγορεύσεις κυκλοφορίας μετά από συγκεκριμένη ώρα. Όλα αυτά είναι στο τραπέζι» σχολίασε ο ίδιος.

Από την πλευρά της, η καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας του ΕΚΠΑ και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, Βάνα Παπαευαγγέλου, ερωτηθείσα για το σχέδιο που υπάρχει την περίοδο των εορτών, προέτρεψε τους πολίτες να επιλέξουν ο καθένας μία κοινωνική φούσκα, μία μικρή σταθερή ομάδα συγγενών και φίλων και να μην συναναστρέφεται κανέναν άλλον.

«Η συνάθροιση σε σπίτια εν μέσω lockdown θέτει σε κίνδυνο την προσπάθειά μας. Ο καθένας μας θα πρέπει να κάνει το προσωπικό του lockdown μέσα στην καθημερινότητά του. Θα πρέπει ο καθένας να επιλέξει τη ‘φούσκα’ του», ανέφερε χαρακτηριστικά και εξήγησε: «Θα πρέπει δηλαδή να επιλέξει μια μικρή αλλά και σταθερή ομάδα από τους στενούς συγγενείς και φίλους με τους οποίους θα συναναστρέφεται».

Ο «γρίφος» της εστίασης

Ο κλάδος που έχει πληγεί περισσότερο κατά την πανδημία, αυτός της εστίασης, και που αποτελεί «πονοκέφαλο» για κυβερνήσεις και επιστημονική κοινότητα, αναμένεται να ανοίξει στη Γαλλία -όπως και στις περισσότερες χώρες- τελευταίος.

Εστιατόρια, καφέ και μπαρ θα μείνουν κλειστά έως τις 20 Ιανουαρίου, ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν θα βρεθεί η χώρα αντιμέτωπη και με τρίτο κύμα της πανδημίας.

Στην Ελλάδα, το άνοιγμα της εστίασης πάντως εξελίσσεται σε γρίφο, με τα τελευταία σενάρια να τοποθετούν την επαναλειτουργία εστιατορίων και καφέ κοντά στις 21 Δεκεμβρίου. Από την κυβέρνηση υπογραμμίζουν ότι… εστίαση εννοούμε μόνο τα εστιατόρια και τα καφέ και αυτά με συγκεκριμένο ωράριο λειτουργίας. Τα μπαρ και τα κλαμπ, στα οποία παρατηρήθηκε μεγάλος συνωστισμός, ο οποίος συνέβαλε σε μεγάλο βαθμός στην έκρηξη του δεύτερου κύματος, θα παραμείνουν κλειστά.

Χθες, ο Στέλιος Πέτσας σημείωσε ότι «υπάρχει σχέδιο για την εστίαση να ανοίξει πριν τα Χριστούγεννα», ξεκαθάρισε ωστόσο ότι σίγουρα δεν θα υπάρχει η δυνατότητα νυχτερινής διασκέδασης. Tα δεδομένα ωστόσο αλλάζουν καθημερινά ανάλογα και με τα επιδημιολογικά στοιχεία, ενώ υπάρχει και το σενάριο που λέει ότι η εστίαση δύσκολα θα είναι ανοιχτή τις γιορτές.

Ερώτημα παραμένει πάντως τόσο για τους επαγγελματίες του κλάδου όσο και για τους καταναλωτές, υπό ποιες συνθήκες θα ανοίξουν τα καταστήματα εστίασης, ποιο θα είναι το ωράριο λειτουργίας τους, βάσει και των περιορισμών που θα ισχύουν στις μετακινήσεις, καθώς και η πληρότητα με την οποία θα λειτουργούν.