Το μπλόκο της Τουρκίας σε έλεγχο ύποπτου για μεταφορά όπλων στη Λιβύη τουρκικού πλοίου από γερμανική φρεγάτα στο πλαίσιο της επιχείρησης IRINI, ενισχύει το κλίμα της απειλής κυρώσεων στην Άγκυρα ενόψει της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ το Δεκέμβριο.
Προβληματική
Σύμφωνα με το Der Spiegel Γαλλία, Βρετανία, Ιταλία αλλά και Γερμανία απείλησαν σήμερα να επιβάλουν κυρώσεις σε όλους όσοι εμποδίζουν τον ενδολιβυκό διάλογο ο οποίος έχει στόχο την εγκαθίδρυση μεταβατικών θεσμών μέχρι τη διεξαγωγή εκλογών τον Δεκέμβριο του 2021.
Η εξέλιξη αυτή, εν πρώτοις φαίνεται να διευκολύνει την κατανόηση των ελληνικών θέσεων καθώς ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβούλιου η γραμμή της Αθήνας είναι πως η Άγκυρα αποτελεί τον κοινό παρανομαστή όλων των κρίσεων της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου, της Μέσης Ανατολής και του Καυκάσου και ως εκ τούτου δεν αφήνει περιθώρια διαλόγου με τη στάση της. Αντίθετα καθιστά μονόδρομο την επιβολή κυρώσεων.
Στο πλαίσιο αυτό, το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών χαρακτήρισε την «προβληματική από πολλές απόψεις» τη συμπεριφορά της Τουρκίας. Προς σ’ αυτή την κατεύθυνση ενόψει της Συνόδου του Δεκεμβρίου η εκπρόσωπος του γερμανικού ΥΠΕΞ Αντρέα Ζάσε δεν θέλησε να ανοίξει τα χαρτιά του Βερολίνου λέγοντας ότι «δεν μπορώ να κάνω εικασίες» ενώ συμπλήρωσε παράλληλα ότι «όλα θα κριθούν».
Προσδοκίες για αποκλιμάκωση
Από πλευράς ΕΕ επισήμως τα μηνύματα για κυρώσεις είναι έμμεσα και εκφράζονται με την προσδοκία-προτροπή των Βρυξελλών προς την Τουρκία να αποκλιμακώσει τις προκλήσεις, ενώ την ίδια ώρα ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ επιμένει προκλητικά στη γραμμή των ίσων αποστάσεων.
Η ΕΕ προσδοκά την αποκλιμάκωση από την πλευρά της Τουρκίας υπογράμμισε ο εκπρόσωπος της Κομισιόν υπεύθυνος για θέματα Εξωτερικών Υποθέσεων Πίτερ Στάνο κατά την ενημέρωση των δημοσιογράφων.
Ερωτηθείς για τις συναντήσεις που είχε ο εκπρόσωπος της τουρκικής Προεδρίας στις Βρυξέλλες ο Πίτερ Στάνο σημείωσε ότι «H EE ήταν πολύ ξεκάθαρη στο πλαίσιο των προσδοκιών», κάτι το οποίο μεταφέρθηκε στον Ιμπραήμ Καλίν, όπως είπε, και συμπλήρωσε ότι «η προσδοκία της ΕΕ είναι η αποκλιμάκωση».
«Οι ηγέτες της ΕΕ θα συναντηθούν τον Δεκέμβριο να ξαναδούν τι έγινε από την πλευρά της Τουρκίας και να επανεκτιμήσουν αν η ΕΕ θα προχωρήσει στο δρόμο της θετικής ατζέντας και τη δέσμευσης με έναν εποικοδομητικό διάλογο ή εάν θα να διερευνηθούν όλες οι άλλες επιλογές όπως υπογραμμίστηκε στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Οκτωβρίου» επισήμανε ο κ. Στάνο, σύμφωνα με το ΑΜΠΕ τονίζοντας την αλληλεγγύη της ΕΕ στην Ελλάδα και την Κύπρο.
Η Τουρκία υπονομεύει την ειρήνη
Από πλευράς Αθήνας, παραμένει σε ισχύ το μήνυμα Δένδια στο τελευταίο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων ότι η ΕΕ θα πρέπει να προετοιμάζει κυρώσεις. «Η Άγκυρα παραβιάζει το δίκαιο της θάλασσας και υπονομεύει την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή. Αγνοεί τις εκκλήσεις για αποκλιμάκωση και θέτει εμπόδια στην βελτίωση των σχέσεων ΕΕ με την Τουρκία» τόνισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέλιος Πέτσας, με αφορμή την νέα παράνομη Navtex για το Oruc Reis, που εξέδωσε η Άγκυρα για θαλάσσια περιοχή που επικαλύπτει ελληνική υφαλοκρηπίδια.
Περιμένουμε να δούμε εμπράκτως τις κινήσεις της Άγκυρας, πρόσθεσε ο κ. Πέτσας σημειώνοντας ότι ακόμη και αν σταματήσει η παράνομη τουρκική Navtex στο τέλος του μήνα δε θα σημαίνει τίποτα εάν δεν συνοδεύεται και από άλλες κινήσεις.
Εντός ελληνικών χωρικών υδάτων
Πάντως η νέα τουρκική Navtex με ισχύει μέχρι τις 29 Νοεμβρίου προκάλεσε την έντονη αντίδραση του τομεάρχη Εξωτερικών και πρώην υπουργού του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος εγκαλεί την κυβέρνηση για έλλειψη αντανακλαστικών στη νέα επιθετική κίνηση της Τουρκίας.
«Η έλλειψη κόκκινων γραμμών και το κενό στρατηγικής της κυβέρνησης αποθρασύνουν την τουρκική επιθετικότητα. Η πρόσφατη τουρκική NAVTEX FA64-1460/20 προβλέπει παράνομη δραστηριότητα εντός των Ελληνικών Χωρικών Υδάτων, στα 5,8 μίλια. Θα αντιδράσει, έστω τώρα, η κυβέρνηση;» σημείωσε ο Γιώργος Κατρούγκαλος.
Ο σκόπελος των κυρώσεων
Ενώ η Σύνοδος Κορυφής του Δεκεμβρίου πλησιάζει, και αναμένεται να έχει στο επίκεντρο το θέμα της παραβατικής συμπεριφοράς της Τουρκίας, η Άγκυρα φαίνεται ότι προσπαθεί να δημιουργήσει τετελεσμένα, τη στιγμή που κάνει «άνοιγμα» στην Ευρώπη και ζητά διάλογο.
Αναλυτές εκτιμούν ότι η τουρκική ηγεσία από τη μια θα συνεχίσει τις προκλητικές δράσεις της, στο πλαίσιο της τακτικής της για τη δημιουργία τετελεσμένων σε βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου και από την άλλη θα επαναλάβει την προσφιλή της μέθοδο: να κάνει δηλαδή μια κίνηση καλής θέλησης πριν τις 11 Δεκεμβρίου και τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, ούτως ώστε να αποφύγει τη σκόπελο των κυρώσεων.
Ενόψει των εξελίξεων και στο πλαίσιο της τακτικής ενημέρωσης των κοινοβουλευτικών κομμάτων για τα τρέχοντα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, ο Υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, θα πραγματοποιήσει την Πέμπτη 26 Νοεμβρίου συναντήσεις με τους εκπροσώπους τους, όπου θα τους ενημερώσει για την πρόσφατη Κοινή Διακήρυξη Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, καθώς και για τη Συμφωνία των δύο χωρών σχετικά με την κοινή συνεργασία στην εξωτερική πολιτική και άμυνα.
Η διεθνής κοινότητα δεν μπορεί να μείνει αδρανής
Στο ίδιο μήκος κύματος με την Ελλάδα βρίσκεται και η Κύπρος.
«Η Τουρκία παραβλέπει κατάφωρα τις εκκλήσεις της διεθνούς κοινότητας και συνεχίζει με αμείωτη ένταση τα σχέδιά της να δημιουργήσει νέα τετελεσμένα. Η διεθνής κοινότητα δεν μπορεί να παραμείνει αδρανής, ειδικά σε αυτήν τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή που ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ εργάζεται για να προετοιμάσει το έδαφος για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, από το σημείο που είχε σταματήσει στο Κρανς Μοντάνα», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης.
O κ. Χριστοδουλίδης συναντήθηκε με τον υπουργό Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Σλοβακίας Ιβάν Κόρτσοκ, ο οποίος πραγματοποιεί επίσκεψη εργασίας στην Κύπρο.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών, στις δηλώσεις του μετά τη συνάντηση, ο κ. Χριστοδουλίδης είπε πως εξέφρασε στον Σλοβάκο ομόλογό του την εκτίμησή του για την ακλόνητη θέση της Σλοβακίας και την απαραίτητη υποστήριξη όσον αφορά το Κυπριακό, καθώς και για τη συμβολή της χώρας του στον δικοινοτικό διάλογο μέσω της διευκόλυνσης των συναντήσεων μεταξύ ελληνοκυπριακών και τουρκοκυπριακών κομμάτων.
Παράνομες δραστηριότητες έναντι Κύπρου και Ελλάδας
Ο ΥΠΕΞ της Κύπρου αναφέρθηκε και στις πρωτοβουλίες από πλευράς ΕΕ, λέγοντας ότι τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που ενέκριναν οι ηγέτες στις αρχές Οκτωβρίου αναφέρονταν στην ετοιμότητα της Ένωσης να θέσει τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας σε θετική βάση, υπό την προϋπόθεση ότι η Άγκυρα θα σταματήσει να παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας, θα απέχει από παρόμοιες ενέργειες που παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο στο μέλλον και παύσει όλες τις παράνομες δραστηριότητες έναντι της Κύπρου και της Ελλάδας.
Στα ίδια αυτά συμπεράσματα, προσέθεσε, το Συμβούλιο κατέστησε επίσης σαφές ότι αναμένει από την Τουρκία να υποστηρίξει την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για την επίλυση του Κυπριακού, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και να παραμείνει δεσμευμένη για μια συνολική λύση στο πλαίσιο του ΟΗΕ και με βάση τα σχετικά ψηφίσματα, και τις αρχές στις οποίες εδράζεται η ΕΕ.
«Μέχρι σήμερα, η ανταπόκριση της Τουρκίας δυστυχώς ήταν στην καλύτερη περίπτωση υποτιμητική για όλα τα μέτωπα προς την ΕΕ. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα αξιολογήσει την κατάσταση κατά τη Σύνοδό του στις 10 και 11 και θα λάβει κατάλληλες αποφάσεις», είπε ο κ. Χριστοδουλίδης και ευχαρίστησε τη Σλοβακία, και ειδικότερα τον υπουργό Εξωτερικών για τις θέσεις που διατύπωσε σχετικά με την ανάγκη όπως η ΕΕ ενεργήσει κατάλληλα και αποτελεσματικά όταν τα κράτη μέλη της αντιμετωπίζουν εξωτερικές απειλές και προκλήσεις.
Τέλος, στην ανακοίνωση του ΥΠΕΞ τονίζεται ότι τις επαφές των δύο ανδρών απασχόλησαν γενικότερα ζητήματα διμερών σχέσεων, καθώς και εξελίξεων στην περιοχή της ΝΑ Μεσογείου.
