Η πανδημία και τα μέτρα ελέγχου της, με αποκορύφωμα το δεύτερο lockdown που αναγκάστηκε από τις δυσμενείς εξελίξεις να επιβάλει η κυβέρνηση, χτύπησαν σαν τσουνάμι την οικονομία και τη συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων της χώρας. Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από την έρευνα της ICAP για τις «επιπτώσεις του κορωνοϊού στις επιχειρήσεις και σε επιμέρους κλάδους της οικονομίας», σε 1.513 επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε ολόκληρη την επικράτεια και σε όλους τους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας.
Με βάση τα ευρήματα της έρευνας είναι εντυπωσιακό ότι η συντριπτική πλειονότητα των εταιρειών του δείγματος, και συγκεκριμένα οι 3 στις 4 επιχειρήσεις, ανήκουν σε πληττόμενους ΚΑΔ ή διέκοψαν τη λειτουργία τους κατά την περίοδο του πρώτου lockdown.
Το δεύτερο lockdown
Ανάλογη εικόνα, σε μικρότερη όμως έκταση, παρατηρείται στην αγορά και κατά το δεύτερο lockdown που βρίσκεται σε εξέλιξη και ασφαλώς θα επιδεινώσει την ήδη βεβαρυμένη κατάσταση πολλών επιχειρήσεων που αντιστέκονται με όλα τα μέσα και τα «εργαλεία» που τους προσφέρει αυτή την περίοδο το κράτος.
Οι δείκτες ανησυχίας αποτυπώνονται στο γεγονός ότι, πέρα από την ανησυχία για τη μείωση του κύκλου εργασιών τους (65%), προβληματίζονται ιδιαίτερα για το ασταθές οικονομικό περιβάλλον (53%) και για την έλλειψη ρευστότητάς τους (48%), παράγοντες που θα καθορίσουν το μέλλον τους.
Ηδη, σύμφωνα με την έρευνα, η ψυχολογία που διαμορφώνεται είναι ιδιαίτερα αρνητική στις επιχειρήσεις της χώρας, καθώς τα 2/3 αυτών θεωρούν ότι οι συνέπειες της πανδημίας του κορωνοϊού στην ελληνική οικονομία θα είναι ίδιες και μεγαλύτερες των συνεπειών της κρίσης της περιόδου 2009-2013, με τη συντριπτική πλειονότητα αυτών (οι 8 στις 10 επιχειρήσεις) να θεωρούν ότι θα είναι μεγαλύτερες. Μάλιστα διαμορφώνεται η πεποίθηση ότι «θα χρειαστούν περίπου δύο χρόνια (2021-2022) για να επανέλθει η οικονομική δραστηριότητα της χώρας στην προ COVID-19 εποχή».
Τα συμπεράσματα
Από την έρευνα που έγινε τον Οκτώβριο και παρουσιάζει αναλυτικά «Το Βήμα» προκύπτουν σημαντικά συμπεράσματα:
1. Η πλειονότητα των επιχειρήσεων (67%) εκτιμά ότι ο κύκλος εργασιών της θα είναι μειωμένος το 2020 σε σχέση με το 2019, ενώ μόνο η 1 στις 4 επιχειρήσεις (25%) θα εμφανίσει αύξηση του κύκλου εργασιών της το 2020. Η μείωση που προβλέπεται να εμφανιστεί στον κύκλο εργασιών όλων των επιχειρήσεων από όλους τους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας αναμένεται να είναι της τάξεως του 21% κατά μέσο όρο, με αντίστοιχες μειώσεις τόσο στα EBITDA (-21%) όσο και στη ρευστότητα (-22%).
2. Ο κλάδος του Τουρισμού προβλέπεται ότι θα παρουσιάσει τη μεγαλύτερη μείωση πωλήσεων, η οποία θα είναι της τάξεως του 66%, και ακολουθεί ο κλάδος της Εστίασης με μείωση 38%. Από τους 22 κλάδους, οι 17 παρουσιάζουν διψήφιο ποσοστό μείωσης. Τη μικρότερη μείωση αναμένεται να παρουσιάσουν ο κλάδος της Πληροφορικής και των Τηλεπικοινωνιών (-1%) και ο κλάδος της Ενέργειας και της Ανακύκλωσης (-4%).
3. Μείωση κατά 24% προβλέπουν το 2020 οι πολύ μικρού μεγέθους επιχειρήσεις που εμφανίζουν κύκλο εργασιών κάτω των 2 εκατ. ευρώ, ενώ σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα κυμαίνεται η μείωση για τις εταιρείες με κύκλο από 2 εκατ. ως 10 εκατ. ευρώ, η οποία ανέρχεται σε 14%, καθώς και για τις εταιρείες με κύκλο εργασιών που ξεπερνά τα 10 εκατ. ευρώ και οι οποίες προβλέπουν ότι η μείωση του κύκλου εργασιών τους θα κυμανθεί στο -10%. Παρατηρείται ότι όσο μεγαλώνει το μέγεθος των επιχειρήσεων μειώνεται το ποσοστό μείωσης που προβλέπουν.
«Δύσκολο και το 2021»
Οσον αφορά το 2021, οι 5 στις 10 επιχειρήσεις (51%) εκτιμούν ότι ο κύκλος εργασιών τους θα είναι επίσης μικρότερος συγκριτικά με τον αντίστοιχο του 2019. Οι εταιρείες προβλέπουν ότι ο κύκλος εργασιών τους θα παρουσιάσει μείωση της τάξεως του 13% το 2021 σε σχέση με το 2019 και σε λίγο υψηλότερα επίπεδα θα κυμανθεί η μείωση τόσο στα EBITDA τους (-14%) όσο και στη ρευστότητά τους (-15%).
Η εικόνα που εμφανίζεται είναι σαφώς βελτιωμένη για το 2021 και οι προβλέψεις των επιχειρήσεων δείχνουν αύξηση του κύκλου εργασιών τους της τάξεως του 10% σε σχέση με το 2020. Ολοι οι κλάδοι θα παρουσιάσουν βελτίωση το 2021 σε σχέση με το 2020.
Οι δύο από τις σημαντικότερες ενέργειες των εταιρειών με σκοπό την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας είναι η εξασφάλιση ρευστότητας για τις 7 στις 10 επιχειρήσεις και η συγκράτηση των δαπανών τους σε ποσοστό 56%. Βεβαίως, παρά την ομολογουμένως δύσκολη οικονομική συγκυρία οι εταιρείες εξακολουθούν να αναπτύσσουν νέα προϊόντα και υπηρεσίες, καθώς η υφιστάμενη κατάσταση απαιτεί τη γρήγορη προσαρμογή στις νέες συνθήκες. Τη συγκεκριμένη ενέργεια επέλεξε το 42% του δείγματος.
Η ρευστότητα
Η εξασφάλιση ρευστότητας και η συγκράτηση των δαπανών επιλέχθηκαν από όλους τους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας, με τα μεγαλύτερα ποσοστά να παρατηρούνται στο Χονδρικό Εμπόριο, στον Τουρισμό, στις Κατασκευές και στα Τρόφιμα-Ποτά. Σημαντική αύξηση το 2020 παρουσίασαν οι επισφάλειες, αφού στο 33% των επιχειρήσεων ξεπερνούν το 5% των συνολικών τους πωλήσεων.