Είμαστε έτοιμοι να εισέλθουμε σε μια νέα εποχή εντυπωσιακά υψηλού πληθωρισμού;
Πολλοί απορρίπτουν την άποψη αυτή, όμως σύμφωνα με το βιβλίο «Η μεγάλη δημογραφική αλλαγή» (The great democraphic shift) από τον ακαδημαϊκό Τσαρλς Γκούντχαρτ και το πρώην στέλεχος της Morgan Stanley, Μανόζ Πράντχαν, κάτι τέτοιο θα συμβεί.
Η προφητεία τους όμως για μια επικείμενη δημοσιονομική καταστροφή είναι, όπως αναφέρουν οι Financial Times, λιγότερο σημαντική από το ίδιο το πλαίσιο της ανάλυσης της.
Οι συγγραφείς υποστηρίζουν ότι η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται στο χείλος μιας καθεστωτικής αλλαγής.
Οι μεγάλες αλλαγές της δεκαετίας ΄80 και ’90
Η τελευταία φορά που συνέβη κάτι τέτοιο ήταν στη δεκαετία του ’80. Οι μεγάλες αλλαγές που συντελέστηκαν πριν τέσσερις δεκαετίες, δεν προήλθαν τόσο από την επιθυμία ελέγχου του προϋπολογισμού, αλλά της παγκοσμιοποίησης και της εισόδου της Κίνας στην παγκόσμια οικονομία.
Η εποχή αυτή, υποστηρίζουν, η οποία σημαδεύτηκε από χαμηλό πληθωρισμό και υψηλό και αυξανόμενο χρέος, φτάνει στο τέλος της. Σύντομα έρχεται η αντιστροφή του.
Στις δεκαετίες του ’80 και του ’90, οι οικονομίες της Κίνας, της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και άλλες αναπτυσσόμενες χώρες «άνοιξαν».
Εγκρίθηκε ο Γύρος της Ουρουγουάης (ο 8ος γύρος εμπορικών διαπραγματεύσεων που διεξήχθησαν στο πλαίσιο της Γενικής Συμφωνίας Δασμών και Εμπορίου) που οδήγησε στη γέννηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και εισήλθε σε αυτό η Κίνα το 2001.
Η παγκόσμια οικονομική ολοκλήρωση προχώρησε γρήγορα, κυρίως μέσω του εμπορίου, αλλά επίσης μέσω απευθείας επενδύσεων από χώρες με υψηλό εισόδημα.
Το παγκόσμιο απόθεμα εργασίας για την παραγωγή εμπορεύσιμων αγαθών είχε μεγάλη αύξηση. Οι μεγάλες οικονομίες είχαν μείωση στις γεννήσεις αλλά παρ’ όλα αυτά, οι νεαροί πληθυσμοί ενισχύθηκαν από την είσοδο των γυναικών στο εργατικό τους δυναμικό.
Έτσι, το εργατικό δυναμικό αναπτύχθηκε γρηγορότερα από ό,τι ο πληθυσμός και το κατακεφαλήν ΑΕΠ γρηγορότερα από το ΑΕΠ ανά εργαζόμενο.
Η παγκοσμιοποίηση υπό απειλή
Όλα αυτά μαζί, υποστηρίζουν ο Γκούντχαρτ και ο Πράντχαν, προκάλεσαν στις χώρες με υψηλούς μισθούς, μείωση της ισχύος της εργασιακής αγοράς, αύξηση του μεριδίου κερδών στο ΑΕΠ, αύξηση στις εγχώριες ανισότητες και αύξηση του χρέους.
Πλέον, όλο αυτό αντιστρέφεται. Η παγκοσμιοποίηση δέχεται επίθεση και καμία οικονομία δεν μπορεί να αντιγράψει αυτό που έκανε η Κίνα. Ακόμα πιο σημαντικό, όπως υποστηρίζουν, είναι ότι καθώς ο αριθμός των καταναλωτών αυξάνεται κατ’ αντιστοιχία με τον αριθμό των παραγωγών, οι πληθωριστικές πιέσεις θα αυξάνονται.
Επιπλέον, όσο το εργατικό δυναμικό θα συρρικνώνεται και η παγκοσμιοποίηση θα εξασθενεί, η ισχύς της αγοράς εργασίας θα επανεμφανίζεται, επιδεινώνοντας αυτές τις πληθωριστικές πιέσεις.
Οι Financial Τimes, πάντως, από την πλευρά τους, σημειώνουν ότι παραμένει ασαφές το αν η παγκοσμιοποίηση υπήρξε ο βασικός ιστορικός καθοδηγητής των αλλαγών στις αγορές εργασίας, ενώ υπογραμμίζοντας πως ελάχιστοι, το 1965, περίμεναν πως ο μεταπολεμικός κεϋνσιανισμός θα πέθαινε σύντομα, επισημαίνουν τους κίνδυνους που κρύβει η τάση να «μεταφέρουμε» το παρόν στο μέλλον.
