Η συζήτηση για το Κυπριακό θα εκκινήσει την επόμενη φορά από άλλη βάση και θα πρέπει να κινείται εγγύτερα σε μία λύση δύο κρατών δήλωσε χθες από την Αμμόχωστο ο τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στην επίσκεψη που πραγματοποίησε  στα Κατεχόμενα. «Υπάρχουν δύο λαοί και δύο ξεχωριστά κράτη» τόνισε στην ομιλία του για τη μαύρη επέτειο των 37 ετών από την ανακήρυξη της παράνομης «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βορείου Κύπρου» (ΤΔΒΚ), οντότητας που μόνο η Άγκυρα αναγνωρίζει. Σημειωτέον ότι στο πλευρό του κ. Ερντογάν βρισκόταν και ο κυβερνητικός του εταίρος και πρόεδρος του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ) Ντεβλέτ Μπαχτσελί.

Με δήλωσή του το βράδυ της Κυριακής, ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική Ζοζέπ Μπορέλ καταδίκασε όσα έλαβαν χώρα στα Βαρώσια σε μία στιγμή που καταβάλλονται προσπάθειες για επανέναρξη του διαλόγου για την επίλυση του Κυπριακού. Πρόσθεσε δε ότι το μήνυμα της ΕΕ είναι σαφές: δεν υπάρχει εναλλακτική λύση σε μία συνολική διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος εκτός της βάσης των σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

Εκφράζουμε τη λύπη μας για τις σημερινές ενέργειες σχετικά με το άνοιγμα της περιφραγμένης περιοχής των Βαρωσίων και για δηλώσεις που αντιβαίνουν στις αρχές του ΟΗΕ για την επίλυση του Κυπριακού» αναφέρει ο Ζοζέπ Μπορέλ, τονίζοντας ότι τέτοιες κινήσεις «θα προκαλέσουν μεγαλύτερη δυσπιστία και ένταση στην περιοχή και θα πρέπει να αντιστραφούν επειγόντως».

Παράλληλα, ο κ. Μπορέλ σημειώνει ότι «ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο και η ανάπτυξη συνεργατικών και αμοιβαία επωφελών σχέσεων μεταξύ όλων των εταίρων της περιοχής, διμερώς και πολυμερώς, είναι προς το στρατηγικό συμφέρον της ΕΕ».

«Η ΕΕ επιβεβαίωσε τη σημασία του καθεστώτος των Βαρωσίων, όπως ορίζεται στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, ιδίως στα ψηφίσματα 550 (1984) και 789 (1992). Δεν πρέπει να πραγματοποιούνται ενέργειες που δεν είναι σύμφωνες με αυτές τις αποφάσεις» επισημαίνει ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ.
Δίδοντας το στίγμα της Τουρκίας και της τουρκοκυπριακής πλευράς στο ζήτημα της επίλυσης του Κυπριακού, ενόψει και της πιθανούς συγκλίσεως άτυπης πενταμερούς διασκέψεως από τα Ηνωμένα Έθνη το προσεχές διάστημα, ο Ερντογάν σημείωσε ότι πρέπει να υπάρξει διαπραγμάτευση στη βάση των δύο κυρίαρχων κρατών, υπογραμμίζοντας ότι δίνει προτεραιότητα «σε μια βιώσιμη λύση που θα εξασφαλίζει τα νόμιμα δικαιώματα και την ασφάλεια» των Τουρκοκυπρίων.

Ακόμα, ανέφερε ότι Τουρκία και «ΤΔΒΚ» «δεν έχουν υπομονή για περισσότερα παιχνίδια διπλωματίας», ενώ χαρακτήρισε ως «ευκαιρία συνεργασίας» τους ενεργειακούς πόρους στην Ανατολική Μεσόγειο. Σημείωσε δε, πως οι τουρκικές γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ «αμφισβήτησαν τις μονομερείς γεωτρήσεις της ελληνοκυπριακής διοίκησης (σσ. έτσι αποκαλεί η Τουρκία την Κυπριακή Δημοκρατία), εξασφαλίζοντας τα δικαιώματα της ‘’ΤΔΒΚ’’». Με τη σειρά του, και ο νεοεκλεγείς ηγέτης των Τουρκοκυπρίων, Ερσίν Τατάρ, υπερασπίστηκε τη λύση δύο κρατών, λέγοντας ότι «το καλύτερο πράγμα είναι να αρχίσουμε να συνεργαζόμαστε σαν δύο λαοί, που ζουν κάτω από μία στέγη δύο ξεχωριστών κρατών». Και πρόσθεσε ότι οι ελληνοκύπριοι ιδιοκτήτες των περιουσιών της περιοχής των Βαρωσίων μπορούν να ζητήσουν αποζημιώσεις από την τουρκοκυπριακή Επιτροπή Ακίνητης Περιουσίας.

Πριν από περίπου ένα μήνα, το άνοιγμα του περίκλειστου τμήματος της πόλης της Αμμοχώστου, των Βαρωσίων, προκάλεσε έντονες αντιδράσεις από τη διεθνή κοινότητα. Το τμήμα που παρέμενε περίκλειστο μετά την διπλή τουρκική εισβολή το καλοκαίρι του 1974, προστατευόταν από τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας 550 και 789 του ΟΗΕ, τα οποία περιγράφουν ότι η περιοχή πρέπει να επιστραφεί στους νόμιμους κατοίκους, ως κίνηση καλής θέλησης, πριν την επίλυση του Κυπριακού. Εν τούτοις, στην μέχρι πρόσφατα περίκλειστη περιοχή στήθηκαν ροτόντες, ξύλινα τραπέζια και πυκνός σημαιοστολισμός, προς τιμήν του Ταγίπ Ερντογάν. Την ίδια ώρα, Τουρκοκύπριοι πραγματοποίησαν πορεία διαμαρτυρίας στην κατεχόμενη Λευκωσία, ενάντια στην επίσκεψη Ερντογάν. Πρόκειται για οργανώσεις που εναντιώνονται στην προσπάθεια αφομοίωσης των Τουρκοκυπρίων» από την Άγκυρα, με τις αρχές να εμποδίζουν τους διαδηλωτές να κατευθυνθούν προς την τουρκική «πρεσβεία».

«Πρόκληση χωρίς προηγούμενο»

Πρόκληση χωρίς προηγούμενο χαρακτήρισε σε ανακοίνωσή της η Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας την επίσκεψη Ερντογάν στα Κατεχόμενα και δη στην περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου. Σύμφωνα με την Κυπριακή Δημοκρατία οι τουρκικές ενέργειες αντίκεινται στη δημιουργία θετικού κλίματος για να συγκληθεί άτυπη πενταμερής διάσκεψη που θα συζητήσει την επίλυση του Κυπριακού, ενώ όπως τονίστηκε, «προκαλείται το αίσθημα του συνόλου του κυπριακού λαού, και ειδικότερα των Αμμοχωστιανών».

Για «πρωτοφανή πρόκληση» η οποία «προστίθεται στην συνεχή και αυξανόμενη κλιμάκωση της τουρκικής παραβατικής συμπεριφοράς στην Ανατολική Μεσόγειο» έκανε λόγο το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, καταδικάζοντας την επίσκεψη Ερντογάν στα Κατεχόμενα.