Οι ιδιαίτερες εκφάνσεις ενός ιδιόμορφου, βαλκανικού τραμπισμού φανερώνονται τις τελευταίες εβδομάδες στη χώρα, με φόντο την έξαρση της πανδημίας.
Πολιτικές δυνάμεις της αντιπολίτευσης, με προεξάρχοντα τον ΣΥΡΙΖΑ και την ηγεσία του, αλλά και αυτόνομες, μεμονωμένες ομάδες επιλέγουν να μετατρέψουν την υγειονομική κρίση σε πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης, ενώ παράλληλα, επίσημα κομματικά ΜΜΕ και τρολ των κοινωνικών δικτύων διασπείρουν κάθε είδος ψευδούς και ανυπόστατης φημολογίας.
Λίγες μόλις ημέρες έπειτα από την ήττα του Τραμπ στις κάλπες, γίνεται φανερό ότι η «παρακαταθήκη» του είναι υπαρκτή – όχι μόνο στις ΗΠΑ. Το φαινόμενο της πολιτικής εξαλλοσύνης, όπως αναπτύχθηκε και στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία, επιχειρείται να αναζωπυρωθεί. Πλην όμως, η προσπάθεια δεν εξελίσσεται στο εύφορο έδαφος του παρελθόντος.
Εκ των υστέρων διαπιστώσεις
Τα κοινωνικά δίκτυα, πεδίο στο οποίο κατ’ εξοχήν ευδοκιμεί αυτού του είδους η «ψεκασμένη» έκφραση, κατακλύζονται τις τελευταίες ημέρες από αναρτήσεις με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης πολιτικής συμπεριφοράς: ψευδείς ειδήσεις (fake news), προσβλητικά και προκλητικά σχόλια, υπονομευτικά και ψευδή στοιχεία για την πορεία της πανδημίας, λαϊκιστικές προσεγγίσεις. Όλα αυτά συνοδεύονται από εκ των υστέρων διαπιστώσεις για μέτρα που θα έπρεπε να έχουν ληφθεί νωρίτερα (αλλά και που κανείς από τους όψιμους, αυτοδίδακτους επιδημιολόγους δεν φρόντιζε να ζητήσει) και ετεροχρονισμένη κριτική, όταν τα μέτρα αποφασίζονται.
Πρόσφατα χαρακτηριστικά δείγματα της νέας αυτής μορφής «ακτιβισμού» ήταν μεταξύ των άλλων:
Οι αλλεπάλληλες αναρτήσεις του Παύλου Πολάκη από το τσιμπούσι στα Χανιά, εν μέσω απαγορευτικού και έξαρσης της πανδημίας, για τις κλίνες ΜΕΘ στο «Σωτηρία» και την… επιτόπου αυτοψία του. Ο Αλέξης Τσίπρας, στην ουσία υιοθέτησε όλα αυτά, αρνούμενος να αποδοκιμάσει τον πρώην αναπληρωτή υπουργό Υγείας
Τα όσα ανέφερε σε ανάρτηση του το στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, πρώην πρύτανης του ΑΠΘ, Γιάννης Μυλόπουλος. Σε αυτήν επικαλούνταν «γνωστή του», η οποία δήθεν περίμενε σε μία ουρά στη Θεσσαλονίκη, αλλά τελικά δεν έκανε τεστ covid και παρά ταύτα έλαβε ενημέρωση ότι το τεστ ήταν θετικό. Μετά τις διαψεύσεις διατάχθηκε έρευνα από την Εισαγγελία Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης και ο κ. Μυλόπουλος απέσυρε την ανάρτηση του.
Οι επιθέσεις και τα δημοσιεύματα κατά της υπουργού Παιδείας, Νίκης Κεραμέως, με αφορμή τα προβλήματα της πλατφόρμας τηλεκπαίδευσης στις αρχές της εβδομάδας. Σε αυτά αποσιωπήθηκε συστηματικά ότι η κατάρρευση του δικτύου ήταν πανευρωπαϊκή και οφειλόταν σε δυσλειτουργία των κεντρικών διακομιστών της Cisco.
Οι ανυπόστατες αναφορές στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ και του ιδίου του αρχηγού του, ότι στα νοσοκομεία και τις κλινικές της χώρας γίνονται διαλογές ασθενών covid. Οι ισχυρισμοί διαψεύδονται κατηγορηματικά από ιατρούς και αρμοδίους, στοιχεία ή καταγγελίες που να τους τεκμηριώνουν δεν παρουσιάζονται.
Η επιμονή διαφόρων να πραγματοποιηθεί, παρά τις επιβαρυμένες υγειονομικές συνθήκες η πορεία του Πολυτεχνείου, σε συνέχεια της συγκέντρωσης χιλιάδων ατόμων μπροστά από το Εφετείο προ εβδομάδων. Ειδικότερα δε, η σχετική πρωτοβουλία από συνδικαλιστές γιατρούς στην πιεζόμενη από την πανδημία Θεσσαλονίκη, προκάλεσε πολλές αντιδράσεις, λίγες ώρες αφότου ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης είχε ξεκαθαρίσει ότι δεν θα γίνουν πορείες.
Συνταγές του παρελθόντος
Δια της πλαγίου, με όλες αυτές τις συμπεριφορές επιχειρείται να καλλιεργήσουν έναν νέου τύπου αντισυστημισμό, να κλείσουν το μάτι στους αρνητές της πανδημίας και σε πάσης φύσεως «ψεκασμένους».
Συνδυάζονται με παραπλανητικές εξαγγελίες της αντιπολίτευσης για παροχές επιδομάτων, καταβολές μισθών και καλύψεις ασφαλιστικών εισφορών στο σύνολο τους από τα δημόσια ταμεία, στήριξη όλων των πληττόμενων από την πανδημία, απαλλαγές φόρων, προσλήψεις (μόνιμες) χιλιάδων ιατρών, νοσηλευτών, οδηγών λεωφορείων, κατασκευές σχολικών αιθουσών και αγορές Μέσων Μαζικής Μεταφοράς και, φυσικά, δημιουργίας εκατοντάδων ΜΕΘ ανά την επικράτεια.
Τα πραγματικά στοιχεία
Την ίδια στιγμή αποσιωπώνται και αγνοούνται στοιχεία πραγματικά, όπως το ότι έχουν πραγματοποιηθεί περισσότερες από 6.000 προσλήψεις υγειονομικού προσωπικού τους τελευταίους μήνες, ή ότι η Ελλάδα είναι μία χώρα στην οποία η αναλογία ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού ανά 100.000 κατοίκους βρίσκεται στο 610,4 και είναι μία από τις υψηλότερες στην Ευρώπη, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat.
Στην πραγματικότητα, όλα αυτά συνιστούν μία απόπειρα αναβίωσης των «τραμπικών» μεθόδων της προηγούμενης δεκαετίας, στις οποίες ασκήθηκαν και διακρίθηκαν από κοινού ο Αλέξης Τσίπρας με τον Πάνο Καμμένο. Και φυσικά, δεν λείπει το βασικό συστατικό της επίθεσης κατά των Μέσων Ενημέρωσης.
Επιστροφή στο παρελθόν
Είναι μία ύστατη προσπάθεια της σημερινής αντιπολίτευσης και ορισμένων εν πολλοίς περιθωριακών ομάδων, να επαναφέρουν στην πολιτική ζωή στοιχεία, τα οποία κυριάρχησαν από το 2012 κι έπειτα και διαμόρφωσαν τον ιδιότυπο χαρακτήρα της διακυβέρνησης κατά την περίοδο 2015-2019.
Έπειτα από την κάμψη του φαινομένου, που παρατηρήθηκε ύστερα από τις τελευταίες εκλογές, η εμφάνιση της πανδημίας και ο συνδυασμός του φόβου (στην πρώτη φάση) και της κόπωσης (στη δεύτερη), αντιμετωπίστηκαν από μερίδα των πολιτικών δυνάμεων ως ευκαιρία. Κατά μία έννοια, ορισμένοι είδαν στην νέα συνθήκη ένα νέο «μνημόνιο» και έσπευσαν να επανέλθουν στις τακτικές του παρελθόντος.
Παρά ταύτα, είναι φανερό και μετρημένο δημοσκοπικά, ότι οι μορφές αυτές πολιτικής αντίδρασης δεν έχουν την πολιτική απήχηση του παρελθόντος. Όπως καταφαίνεται σε διάφορες περιπτώσεις, όπως η τελευταία ανάρτηση Πολάκη, πρόκειται κατά βάση για συμπεριφορές οι οποίες απευθύνονται σε έναν συγκεκριμένο κύκλο, και μοιάζουν να επενδύουν στην καταστροφή και την αποτυχία.
Το αδιέξοδο
Το αδιέξοδο των μεθόδων και η περιορισμένη τους απήχηση απεικονίζεται σε ένα από τα ευρήματα των ερευνών της πρόσφατης περιόδου: την αδυναμία της πολιτικής αυτής έκφρασης να κερδίσει έδαφος και πολιτικά οφέλη, όσο και αν ο βαθμός αποδοχής της κυβέρνησης έχει αρχίσει να υποχωρεί.
Υπό αυτήν την έννοια, διαπιστώνεται, καταγράφεται και επισημαίνεται από πολιτικούς αναλυτές και ερευνητές, ότι οι εκστρατείες απείθειας στα μέτρα, οι παραθέσεις ψευδών στοιχείων και οι δήθεν αντισυμβατικές και αντισυστημικές πολιτικές συμπεριφορές, περιορισμένη απήχηση έχουν. Παρά ταύτα, η υπονομευτική τους επίδραση, ιδίως στο υγειονομικό πεδίο, είναι υπαρκτή.
