Δεν θα μας λείψουν ιδιαίτερα οι αθυροστομίες του απερχόμενου προέδρου των ΗΠΑ κυρίου Ντόναλντ Τραμπ, που οπωσδήποτε προκαλούσαν άλλοτε θυμηδία και άλλοτε έντονη δυσφορία. Ηταν μια ατυχέστατη σελίδα της αμερικανικής Ιστορίας: μετά από έναν καλό πρόεδρο, τον Μπαράκ Ομπάμα προέκυψε ένας κακός πρόεδρος. ο Ντόναλντ Τραμπ.
Εκείνο, όμως που κατάφερε να κάνει είναι να γυρίσει την χώρα του πολλά χρόνια πίσω, στην σκοτεινή εποχή του αλήστου μνήμης κομουνιστοφάγου γερουσιαστή Τζο Μακάρθι στην δεκαετία του 1950. Και οι δύο είχαν τον εξής κοινό στόχο: την κατασυκοφάντηση των πολιτικών τους αντιπάλων. Και οι δύο ευτέλισαν τον πολιτικό βίο της χώρας τους. Και οι δύο δημιούργησαν πολλούς εχθρούς, αλλά σε κάτι διαφέρουν: ο μεν Μακάρθι εξαφανίστηκε, αφού διέπραξε τη βλακεία να τα βάλει με τον Αμερικανό Πρόεδρο Ντιουάιτ Αϊζενχάουερ, ο δε Τραμπ παραμένει με την αύρα του άδικα ηττημένου και κατάφωρα αδικημένου που αναμένει (μάλλον μάταια) αποκατάσταση και επάνοδο στην εξουσία.
Αλλά δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι η Αμερική γλίτωσε από του χάρου τα δόντια. Γλίτωσε από τον διασυρμό και την αναξιοπρέπεια που θα υφίστατο με έναν τέτοιο ηγέτη. Και θα πρόσθετα ότι αυτό που προκαλεί έντονες ανησυχίες είναι η κατοχυρωμένη αποδοχή του Τραμπ που του έδειξε γενναιόδωρα στις εκλογές ο αμερικανικός λαός με το σημαντικότατο ποσοστό που του χάρισε στις προεδρικές εκλογές και το οποίο του δίνει το δικαίωμα να παραμείνει στη πολιτική ζωή και να ασκεί την κάκιστη εσωτερική και εξωτερική πολιτική του μέσω της Γερουσίας την οποία δυστυχώς και κατά πάσα πιθανότητα θα ελέγχει . Είναι πολύ πιθανό να βλέπουμε νόμους φιλολαϊκούς να μην περνούν τελικά επειδή δεν θα αρέσουν στη Γερουσία (θα θεωρούνται «αριστερών αποκλίσεων»).
Ατυχώς δεν υπέστη εκλογική συντριβή, ένα landslide που του χρειαζόταν για να σιωπήσει τελικά και αυτό το υψηλό ποσοστό που εισέπραξε του παρέχει το δικαίωμα να ασκεί επιθετική αντιπολίτευση δημιουργώντας προβλήματα στην ομαλή λειτουργία του πολιτεύματος. Με άλλα λόγια ο Τραμπ ήλθε για να μείνει, να παρενοχλεί και να διχάζει τον αμερικανικό λαό. Εως πότε όμως;
Go ahead, Joe!
Ο Τζο Μπάιντεν γίνεται πολύ συμπαθής και λόγω της μεγάλης οικογενειακής τραγωδίας που βίωσε αλλά και διότι τον περιμένει ένα πλήρες ευθυνών έργο: να αναστυλώσει τις ΗΠΑ και να ανακτηθεί το χαμένο γόητρό της που απώλεσε κατά την τετραετία που μας πέρασε εξαιτίας του απρόβλεπτου τρόπου συμπεριφοράς του απερχόμενου προέδρου.
Στη συντριπτική της πλειονότητα η ανθρωπότητα του εύχεται «καλή τύχη» και «καλό κουράγιο». Ποτέ ο εκτός των ΗΠΑ κόσμος δεν επέδειξε τόσο ενδιαφέρον για αμερικανικές προεδρικές εκλογές και ποτέ η διεθνής κοινότητα δεν εξέφρασε τέτοια ικανοποίηση για το αποτέλεσμά τους, που έβαλε ένα τέλος στην νευρικότητα και την ανησυχία που προκαλούσε ο άκρως επικίνδυνος λαϊκιστής Ντόναλντ Τραμπ με την δυσκαταποσία της ήττας του. Ηταν μια καθαρή περίπτωση εναίσθησης και έκφρασης αλληλεγγύης προς τον αμερικανικό λαό.
Κορυφαία προτεραιότητα του Μπάιντεν είναι η καταπολέμηση του CO-VID 19, όπου στις ΗΠΑ οι απώλειες ανθρώπινων ζωών ξεπερνούν τις 230 000 γεγονός που θέλησε να υποβαθμίσει ο Τραμπ επιδεικνύοντας εγκληματική ανευθυνότητα και ειρωνευόμενος όλους αυτούς που δικαιολογημένα ανησυχούσαν για την άκρως επικίνδυνη κατάσταση που είχε δημιουργηθεί εξαιτίας της αλλοπρόσαλλης στάσης που ήταν δημιούργημα του Τραμπ .
Δεύτερο καυτό πρόβλημα είναι η συμφιλίωση του μέχρι τώρα διχασμένου αμερικανικού λαού. «Δεν ήρθα να διχάσω, αλλά να ενώσω».(… not to divide but to unite) είπε χαρακτηριστικά ο Μπάιντεν και δεν αμφιβάλλει κανείς για αυτό. Ο άνθρωπος αποτελεί το απόλυτο αντώνυμο του έντονα συγκρουσιακού απερχόμενου προέδρου. Διαφέρουν μεταξύ τους όσο η μέρα από τη νύχτα.
Τρίτη προτεραιότητα είναι να επανέλθει πάραυτα στην συνδιάσκεψη του Παρισιού και να συζητήσει με τη δέουσα σοβαρότητα την υπερθέρμανση του πλανήτη που απειλεί να προκαλέσει ανυπολόγιστες οικολογικές καταστροφές (ήδη παίρνουμε μια πολύ πικρή γεύση αυτού του φαινομένου). Εδώ έχει να συναντήσει τις έντονες αντιδράσεις του βιομηχανικού κατεστημένου (ο Τζορτζ Μπους τζούνιορ είχε υποχωρήσει) και δεν πρέπει να ολιγωρήσει επ’ουδενί. Πρόκειται για ένα ζήτημα ζωής και θανάτου και ο Μπάιντεν καλείται να τα βάλει με μια πανίσχυρη ελίτ που δύσκολα καταθέτει τα όπλα. Θα τα καταφέρει;
Τέταρτη προτεραιότητα είναι το φυλετικό. Υπάρχει εδώ μια αστυνομία κτηνωδίας (police brutality) που έχει επισημοποιήσει ως όπλο της την άσκηση της παράνομης και κτηνώδους βίας που στρέφεται κυρίως κατά των Μαύρων. Οι Αφροαμερικανοί αντιδρούν δικαιολογημένα με το Black lives matter. Δεν σκύβουν πια το κεφάλι τραγουδώντας το μοιρολατρικό We shall overcome some day της Τζόαν Μπάεζ.
Αντιστέκονται με σθένος γιατί το μαχαίρι έχει φθάσει στο κόκκαλο και υπάρχει κίνδυνος εκρήξεως βίας. Ο Μπάιντεν πρέπει να λύσει το πρόβλημα της αστυνομικής ασυδοσίας. Να καταπολεμήσει τη χαοτική διοίκηση που κοντά στα άλλα έχει συνεπιφέρει και μια αστυνομία διεφθαρμένη (μια παλιά ιστορία) αλλά και ένα κράτος εν κράτει, όπου τα τελευταία χρόνια έχει υπερβεί τα εσκαμμένα με την ανοχή μιας μεγάλης –δυστυχώς- μερίδας συντηρητικών πολιτών που πιστεύουν ακράδαντα στη ρήση safety first [and democracy second].
Δεν είναι απολύτως βέβαιο ότι ο σε λίγο 78χρονος Τζόουσεφ Ρόμπινετ Μπάιντεν τζούνιορ, θα μπορέσει να διεκπεραιώσει τους ηράκλειους αυτούς άθλους χωρίς μία αξιόπιστη και αποτελεσματική ομάδα συνεργατών. Και αυτό είναι κάτι για το οποίο ελάχιστα ξέρουμε, αλλά ευελπιστούμε ότι θα επιλέξει τους καλύτερους, όπως έπραξε με την επιλογή της αντιπροέδρου του Καμάλα Χάρις.
Εμπνέει εμπιστοσύνη ο Μπάιντεν, ο οποίος άφησε ένα μεγάλο μέρος από το υποτονικό του ύφος ύστερα από τη νίκη του. Απόδειξη ότι τώρα άρχισε να βαδίζει τροχάδην, γεμάτος ζωηράδα σαν να ξανάνιωσε, όπως φαίνεται από τις εμφανίσεις του στη τηλεόραση.
Πρωτοεκλέχτηκε γερουσιαστής την εποχή των σκανδάλων του Γουότεργκειτ και είναι ο πολιτικός που προτιμά συναίνεση από τη σύγκρουση. «Ας προσπεράσουμε αυτή τη θλιβερή εποχή της δαιμονοποίησης εδώ και τώρα», τονίζει και ολόκληρη η διεθνής κοινότητα, που έχει κουραστεί από τον απρόβλεπτα συγκρουσιακό χαρακτήρα του προκατόχου του, φαίνεται να συμφωνεί απόλυτα μαζί του.
Υστερα από την πανδημία και το μεγάλο κόστος της. Την περιπέτεια της παραπομπής του Τραμπ, πριν από ένα σχεδόν χρόνο. Το πανεθνικό κύμα διαμαρτυρίας για τις κατάφωρες φυλετικές αδικίες την περασμένη άνοιξη. Τους σπασμούς των πολιτικών αναταράξεων το περασμένο καλοκαίρι και την εισαγωγή του Τραμπ στο νοσοκομείο για τριήμερη express θεραπεία με θαυματουργά κοκτέιλ φαρμάκων, τον περασμένο Οκτώβριο, είναι καιρός να ανακτήσουν οι ΗΠΑ την εθνική τους ενότητα, ομοψυχία και ηρεμία, ύστερα από την ταραχώδη αυτή σχετικά μεγάλη παρένθεση. Και ο Μπάιντεν είναι το καταλληλότερο πρόσωπο προσώρας για την επίτευξη αυτού του σκοπού.
« Για να γυρίσει ο ήλιος» και να βγούμε στο φως από το σκοτάδι μιας θλιβερής τετραετίας, όντως «θέλει δουλειά πολλή». Και ο νέος πρόεδρος πρέπει να τηρήσει πιστά τον όρκο του ηγέτη μιας μεγάλης Δημοκρατίας που στάθηκε εκ παραδόσεως ενωμένη (εκτός από την παρένθεση του εμφυλίου πολέμου στον οποίον ενεπλάκη, από το 1861 έως το 1865 ). Ο Μπάιντεν αποτελεί συμβολικά, αλλά και εξ αντικειμένου μια ενωτική φιγούρα που υπόσχεται την έξοδο από τον διαβρωτικό διχασμό που μαστίζει τις ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια.
Ο κ. Θάνος Κακουριώτης είναι ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου.
