Η ημέρα της κρίσης έφτασε για το μετρό Θεσσαλονίκης. Η σημερινή συνεδρίαση στο Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) επί των τριών προσφυγών για τον Σταθμό «Βενιζέλου» κρίνει ουσιαστικά την τύχη του έργου.
Το σήριαλ που μετρά ήδη 8 χρόνια «παίζοντας» όχι μόνο στο πεδίο της επιστημονικής, αλλά και της κοινωνικής αντιπαράθεσης, αναμένεται να τελειώσει με τη δημοσιοποίηση της απόφασης περί τα μέσα Δεκεμβρίου.
Εντωμεταξύ, η Αττικό Μετρό έχει παγώσει το κύριο έργο της «Βενιζέλου», αναμένοντας την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου που θα σπάσει τον λαβύρινθο των προσφυγών, ξεκλειδώνοντας την ολοκλήρωση όλου του έργου.
Η απόφαση του ΣτΕ θα δημιουργήσει νομολογία επί της «κατ’ αρχήν» τεκμηρίωσης της λύσης της απόσπασης κι επανατοποθέτησης, είτε κινηθεί προς την αποδοχή, είτε προς την απόρριψή της.
Βεβαίως η μερίδα των φορέων κι επιστημόνων της πόλης που βλέπουν σαν κόκκινο πανί την (επανα)προτεινόμενη λύση, μαχόμενοι υπέρ της «insitu» ανάδειξης των αρχαιοτήτων, έχουν διαμηνύσει ότι δεν θα σταματήσουν τις προσφυγές κατά των αποφάσεων του ΚΑΣ.
Θα ακολουθήσουν πολλές αποφάσεις, τεχνικού χαρακτήρα, στις φάσεις της απόσπασης και της ανασκαφής. Όμως, εφόσον η απόφαση του ΣτΕ τη δικαιώσει, τότε εκτιμάται ότι το έργο δεν θα μπορεί να κολλήσει ξανά.
Η ιστορία της ομηρίας μίας πόλης
Όσα έχουν διαδραματιστεί από τη συμβασιοποίηση της βασικής γραμμής του μετρό Θεσσαλονίκης το 2006 μέχρι σήμερα, έχουν ταλαιπωρήσει τους πολίτες και την οικονομική δραστηριότητας της πόλης, θέτοντας μάλιστα σε αμφισβήτηση τη χρησιμότητα ενός έργου που όπου έχει φτάσει, μόνο ανάπτυξη έχει φέρει. Το έργο που έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί το 2012, βάσει του σημερινού φιλόδοξου χρονοδιαγράμματος, πάει για τον Απρίλιο του 2023.
Η διαμάχη για τη λύση με την οποία θα κατασκευαστεί ο σταθμός της «Βενιζέλου» κρατά από το 2013. Η αποκάλυψη, στα τέλη του 2012, της Decumanus Maximus, γνωστής ως Μέση Οδός, έφερε στο φως ένα σημαντικό κομμάτι της ιστορίας της πόλης του 4ουμ.Χ. αιώνα. Η πρώτη απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού, στις 24 Ιανουαρίου 2013, προέβλεπε την απόσπαση και μεταφορά των αρχαιολογικών ευρημάτων στο Στρατόπεδο Παύλου Μελλά.
Το γαϊτανάκι των προσφυγών ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2013, με τον Δήμο Θεσσαλονίκης να ενεργοποιείται εναντίον της απόφασης, η οποία τελικά ακυρώθηκε στα τέλη του ίδιου έτους από το ΣτΕ, παγώνοντας το έργο. Η λύση της απόσπασης κι επανατοποθέτησης των αρχαιοτήτων εγκρίθηκε πρώτη φορά από το ΚΑΣ στις αρχές του 2014. Μετά από παλινωδίες, ο Δήμος Θεσσαλονίκης δέχθηκε αρχικά τη λύση, για να την απορρίψει, προσφεύγοντας και πάλι στο ΣτΕ, και προκρίνοντας τη λύση της «insitu» κατασκευής.
Η στροφή στη νέα λύση πέρασε και αυτή εκ νέου από το ΚΑΣ, έχοντας την πλήρη στήριξη και της προηγούμενης κυβέρνησης που προχώρησε τον νέο σχεδιασμό. Όμως, το ΣτΕ με την από 26 Νοεμβρίου 2016 απόφαση της Ολομέλειας επί του αιτήματος ακύρωσης του Δήμου Θεσσαλονίκης κατά της προηγούμενης απόφασης του ΥΠΠΟ (2014), αποδέχθηκε ως νόμιμη και δικαιολογημένη συνταγματικά την απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαίων.
Η αλλαγή κυβέρνησης σηματοδότησε νέα στροφή πίσω στη λύση του 2014, η οποία είχε γίνει δεκτή και από το ΣτΕ. Η απόφαση του ΚΑΣ τον περασμένο Δεκέμβριοεπισφράγισε την νέα γραμμή πλεύσης, ήρθε όμως αντιμέτωπη και πάλι με προσφυγές. Εξέλιξη μάλλον αναμενόμενη εξαιτίας της πόλωσης που έχει επικρατήσει μεταξύ των δύο επιστημονικών σχολών στην πόλη, «υπέρ» και «κατά» της απόσπασης κι επανατοποθέτησης. Φαίνεται όμως ότι αφήνει παγερά αδιάφορους τους πολίτες που έχουν κουραστεί από το σήριαλ του μετρό Θεσσαλονίκης.
