Εδώ και έναν χρόνο η Ευρώπη δοκιμάζεται πολλαπλώς. Υπό μία έννοια δε, δοκιμάζεται περισσότερο από τον υπόλοιπο κόσμο, καθώς οι προκλήσεις δεν αφορούν μόνον την πανδημία και την αντιμετώπισή της σε υγειονομικό, οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο.
Η υγειονομική δοκιμασία είναι, δυστυχώς, λίγο πολύ κοινή σε όλα τα σημεία του πλανήτη. Συστήματα διακυβέρνησης προσπαθούν να αντεπεξέλθουν στις συνθήκες και όπως φαίνεται από την αναζωπύρωση της πανδημίας, όλοι στο ίδιο καζάνι βράζουν.
Η οικονομική δοκιμασία ωστόσο, παρουσιάζει διακυμάνσεις και φανερώνει πολλά. Ειδικώς στην ΕΕ και την ΟΝΕ αρχικώς παρουσιάστηκαν οι γνωστές αγκυλώσεις, καθυστερήσεις, πολλαπλές διαβουλεύσεις και διελκυστίνδες. Με ενδιαφέροντα και εντυπωσιακό τρόπο όμως, περί τα τέλη της άνοιξης πολλές εμμονές εγκαταλείφθηκαν, γενναίες αποφάσεις λήφθηκαν και νέα εργαλεία δημιουργήθηκαν. Με ένα πάντως σημαντικό θέμα σε εκκρεμότητα: τον χρόνο υλοποίησης.
Οι συνθήκες τα έφεραν έτσι, και στις αρχές του χειμώνα, εν όψει μίας νέας κρίσης σε υγειονομικό και οικονομικό επίπεδο, φαίνεται ότι η καθυστέρηση στην υλοποίηση παραμένει μία ανοιχτή πληγή. Ως εκ τούτου, η επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ, προαναγγέλλει ένα νέο «μπαζούκα». Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου σημείωσε, μεταξύ των άλλων: ««Η αύξηση των κρουσμάτων covid-19 και η συνακόλουθη εντατικοποίηση των περιοριστικών μέτρων, επιβαρύνει τη δραστηριότητα και συνιστά σαφή επιδείνωση των βραχυπρόθεσμων προοπτικών».
Εχουν αφομοιώσει όμως όλοι την νέα συνθήκη; Συμφωνούν στο Βερολίνο, στη Χάγη, στο Παρίσι ότι το οικονομικό μοντέλο του παρελθόντος έχει πεθάνει ανεπιστρεπτί και ότι τα βήματα στο νέο περιβάλλον, πρέπει να είναι σε διαφορετική κατεύθυνση, με διαφορετική ταχύτητα και μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα; Θα το δούμε σύντομα και μία αγωνία είναι δικαιολογημένη, καθώς βεβαιότητα για την ύπαρξη συναντίληψης δεν μπορεί να υπάρχει.
Την ίδια στιγμή, η δοκιμαζόμενη Ευρώπη αντιμετωπίζει μία απειλή στα θεμέλια της πολιτιστικής, κοινωνικής και πολιτικής της ζωής. Η έξαρση της ισλαμικής τρομοκρατίας προσλαμβάνει μία νέα διάσταση και απαιτεί ριζικές αλλαγές σε νοοτροπίες, πολιτικές πρακτικές και αντιλήψεις που κυριάρχησαν τις τελευταίες δεκαετίες. Η ανεκτικότητα, ο αλληλοσεβασμός, η αποδοχή της διαφορετικότητας και η αρχή της κοινής και ειρηνικής συμβίωσης πληθυσμών ετερόκλητων και με διαφορετικά συστήματα αρχών και αξιών, κλονίζεται αυτήν την περίοδο. Τα όσα συμβαίνουν στην Γαλλία, προμηνύουν μία δύσκολη περίοδο, πιθανώς δίχως επιστροφή στα όσα γνωρίζαμε και κατά φαινόμενα θα αποτελέσουν αφορμή για αναθεωρήσεις.
Θα είναι η Ευρώπη ενωμένη σε αυτό το πεδίο; Θα καταστεί δυνατή η ορθή, κοινή εκτίμηση και αξιολόγηση της απειλής και θα καταστρωθούν αποτελεσματικές πολιτικές; Είναι όλοι στο Παρίσι, το Βερολίνο, τη Σόφια, τη Μαδρίτη, την Αθήνα και στις υπόλοιπες 22 πρωτεύουσες έτοιμοι να αποδεχθούν βάσει μίας κοινής συνισταμένης, ότι η ισλαμική απειλή απαιτεί μία άλλη προσέγγιση; Αυτό αφορά είτε την κοινή στάση έναντι του Ερντογάν, που έχει σπεύσει να υιοθετήσει τις τρομοκρατικές πρακτικές, είτε τις πολιτικές αποφάσεις των κυβερνήσεων έναντι του σύνθετου προβλήματος, που ξεκινά από την μετανάστευση και περνά στην εγκατάσταση, διαβίωση και εν τέλει σεβασμό αυτού που ονομάζεται «ευρωπαϊκός τρόπος ζωής»,από όσους έχουν άλλες πολιτιστικές και θρησκευτικές καταβολές.
Και στα δύο πεδία, αυτό της πανδημίας/οικονομίας και εκείνο της στάσης έναντι του ακραίου Ισλάμ, η Ευρώπη αυτή τη στιγμή δεν δίνει απλώς εξετάσεις. Καλείται να πράξει άμεσα όλα όσα απαιτούνται για την επιβίωσή της, την μακροημέρευσή της και την ευημερία των πολιτών της.
