Εχουν άπειρες σελίδες γραφτεί για το ζήτημα. Ανθρωποι του μέλλοντος θα συμπληρώσουν τα κενά. Γύρω από το ζήτημα αυτού του πάθους έχει τρέξει ποτάμι το αίμα.
Ολα αρχίζουν από τα πρώτα βήματα. Από τα πρώτα βήματα της μεγάλης διαδρομής σε εξέλιξη, δύο υψωμένα χέρια μάχονται σε έναν ανελέητο αγώνα επικράτησης, που ποτέ δεν θα λάβει τέλος.
Το πρώτο. Το πρώτο είναι το υψωμένο χέρι της βίας. Ως αρχέγονη εναπόθεση αυτή η παράσταση και αυτή η μνήμη, συνεχίζει με ποικίλα ιδεολογικά αυτοδικαιωτικά προσωπεία να επιχειρεί να γράψει την τελευταία πράξη σε ένα τέλος που φαντάζεται ιστορικό. Ενας μεγάλος σκοπός, σχεδόν πάντα, μεγάλος και ιερός, πάντα, είναι η επίκληση. Το υψωμένο χέρι της βίας διεκδικεί το απόλυτο πρωτείο πάνω σε όλα. Και κυρίως πάνω στην υποψία διαλογικού αυτοπροσδιορισμού και ελευθερίας. Ως φαντασία καθολικής εξουσίας διαγράφει καθετί το πολιτικό. Η βία είναι από τον πυρήνα της αντιπολιτική. Η πολιτική, η μεγάλη αυτή επινόηση του ανθρώπου, ως ο καταλυτικός θεσμικός έλεγχος της βίας, είναι το πρώτο «αντικείμενο» προς κατάργηση, ο πρώτος και ο έσχατος εχθρός κάθε απόλυτης εξουσίας.
Απέναντι σε αυτή τη «μέθοδο Κάιν», της καταστολής και του φόβου, υψώνεται το χέρι που διεκδικεί τον λόγο. «Ζητώ τον λόγο». Αντηχεί η πρόταση σαν παρατεταμένη σεισμική δόνηση στη διάρκεια της τραγικής ανθρώπινης διαδρομής. Τίποτα δεν μπορεί να ανακόψει το διαπεραστικό και διατρητικό μήνυμά της.
Γύρω από το αποφασισμένα υψωμένο χέρι του λόγου θα γραφτεί η, εξωτερικά μάταιη και εσωτερικά καθοριστική, ιστορία της διαδρομής. Από τη Γαλλική Επανάσταση ήδη, η διαμάχη αυτή προσλαμβάνει έναν πρωτόγνωρο παροξυσμό. Οι «φίλοι» και οι «εχθροί» της ελευθερίας, σε μια απεγνωσμένη σύγκρουση, διδάσκουν με τις πράξεις τους και ταυτόχρονα χαράσσουν τις γραμμές της πορείας. Από την ελευθερία του Τύπου μέχρι τον βάρβαρο νόμο «περί υπόπτων», βλέπουμε το εύρος της διαμάχης και το τυφλό αδιέξοδο της άρνησης. Και σκάβεται ο δρόμος.
Μέσα του βασανιστικά θα τίθεται το ερώτημα που ενυπάρχει σε όλη τη διαδρομή και σε κάθε στροφή, διαρκώς, θα εμφανίζεται ενώπιόν μας. «Πρέπει να έχουν ελευθερία οι εχθροί της ελευθερίας»;
Οπλισμένοι με την εμπειρία των δύο τελευταίων αιώνων και κυρίως του εικοστού, θωρακισμένοι με τη γνώση που γέννησε κάθε άρνηση της πολιτικής διαλογικής διαδικασίας, αποκρούοντας με συνείδηση τον πειρασμό της αλλοίωσής μας, οφείλουμε τη μία νοητή απάντηση: με τα όπλα της ελευθερίας, με το όπλο του νόμου, παλεύουμε τους εχθρούς της ελευθερίας. Διαλογικά κερδίζεται ο κόσμος.
*Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.
