Εμβληματικά έργα για την ανάπλαση υποβαθμισμένων περιοχών της Αθήνας που είχαν χαθεί στο… παρασκήνιο για χρόνια επανέρχονται και πάλι στο προσκήνιο. Οι μελέτες για τις δύο παράλληλες δράσεις αποκατάστασης και ανάδειξης του υποβαθμισμένου Βοτανικού στον Ελαιώνα και της γειτονιάς των Προσφυγικών Πολυκατοικιών στη λεωφόρο Αλεξάνδρας βγαίνουν από το συρτάρι.
Μια δεκαπενταετία μετά την υπογραφή της αρχικής συμφωνίας της ΠΑΕ Παναθηναϊκού με τον Δήμο Αθηναίων και έπειτα από πολλές περιπέτειες, το περίφημο σχέδιο της Διπλής Ανάπλασης, αφού πέρασε από 40 κύματα, αναβιώνει, μετασχηματίζεται, προσαρμόζεται και αναμένεται να ξεκινήσει άμεσα να υλοποιείται, με πρωτοβουλία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.
Πριν από λίγες μέρες, σε σύσκεψη που έγινε στο Μαξίμου, παρουσία του δημάρχου Αθηναίων Κώστα Μπακογιάννη και με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων πλευρών, αποφασίστηκε να τρέξουν οι διαδικασίες ώστε το έργο να είναι έτοιμο έως τα τέλη του 2023. Το πρώτο βήμα θα γίνει μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες, οπότε σχεδιάζεται να υπογραφεί ένα μνημόνιο συνεργασίας και συναντίληψης μεταξύ της ΠΑΕ, του Δήμου και του υπουργείου Ανάπτυξης.
Θα ακολουθήσει ένας αγώνας δρόμου προκειμένου να προετοιμαστεί το έδαφος ώστε μέρος των έργων να μπορέσουν να στηριχθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης. Και αυτό διότι η αποδέσμευση των πόρων συναρτάται με τη συμβασιοποίηση των έργων, η οποία θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2022. Τα υπόλοιπα κονδύλια θα προέλθουν από άλλα ευρωπαϊκά και εθνικά ταμεία, αλλά και από την Περιφέρεια Αττικής για έργα που αφορούν κυρίως δημόσιες υποδομές, όπως δρόμους, αποχετεύσεις κ.λπ. Το σύνολο της επένδυσης εκτιμάται στα 200 εκατ. ευρώ.
Πώς θα αλλάξουν οι περιοχές
Η λογική της Διπλής Ανάπλασης στηρίζεται στην «ανταλλαγή» οικοδομήσιμης επιφάνειας και πρασίνου μεταξύ του Ελαιώνα όπου θα κατασκευαστούν οι νέες αθλητικές υποδομές και της πυκνοδομημένης περιοχής στη λεωφόρο Αλεξάνδρας όπου θα γκρεμιστούν οι παλιές εγκαταστάσεις του Παναθηναϊκού.
Το έργο θα περιλαμβάνει το νέο γήπεδο ποδοσφαίρου στον Βοτανικό και το αθλητικό κέντρο του Ερασιτέχνη, ενώ υπάρχει συμφωνία μεταξύ του Δήμου Αθηναίων και της ΠΑΕ για ανέγερση και γηπέδου μπάσκετ σε όμορο οικόπεδο (δηλαδή όχι στην έκταση που έχει καθοριστεί για τις υπόλοιπες υποδομές). Μάλιστα, οι εγκαταστάσεις του μπάσκετ ενδέχεται να κατασκευαστούν μετά την ολοκλήρωση των υπόλοιπων εγκαταστάσεων.
Παράλληλα, η γειτονιά του παλιού γηπέδου «Απόστολος Νικολαΐδης», στη λεωφόρο Αλεξάνδρας, θα μετατραπεί σε πάρκο, ενώ ο ελεύθερος χώρος θα διευρυνθεί και με πεζοδρομήσεις. Ωστόσο, η κατεδάφισή του θα ξεκινήσει μόνο όταν παραδοθούν στον Παναθηναϊκό τα «κλειδιά» των νέων υποδομών ποδοσφαίρου και του Ερασιτέχνη στον Βοτανικό.
Εκτενείς χώροι πρασίνου
Το ζητούμενο πλέον για τους εμπλεκομένους στο έργο είναι το εάν θα υπάρξουν νέες δικαστικές εμπλοκές που θα οδηγήσουν σε μια εκ νέου αναστολή των εργασιών, όπως είχε συμβεί παλαιότερα με το «περίφημο» εμπορικό κέντρο Βωβού, το οποίο περιλαμβανόταν στον αρχικό σχεδιασμό.
Οπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές, τα νέα σχέδια θα πατούν στο αναθεωρημένο Προεδρικό Διάταγμα (ΠΔ) που είχε υπογραφεί το 2012 προσαρμοσμένο στην απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, το οποίο περιλαμβάνει συγκεκριμένες χρήσεις γης, όρους και περιορισμούς δόμησης, οπότε εκτιμούν ότι δεν θα υπάρξουν νέα εμπόδια. Σύμφωνα με το ΠΔ, στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, πέρα από το πάρκο που θα υλοποιηθεί, με παράλληλη υπογειοποίηση και τμήματος της λεωφόρου θα κατασκευαστεί και υπόγειος χώρος στάθμευσης.
Από τα βασικότερα στοιχεία των περιβαλλοντικών βελτιώσεων που συνοδεύουν τη Διπλή Ανάπλαση είναι η δημιουργία εκτενών χώρων πρασίνου. Οπότε κατά τη φάση κατασκευής θα πρέπει να αντιμετωπιστεί ως προτεραιότητα το ζήτημα της βλάστησης με παράλληλη ελαχιστοποίηση των αναγκών άρδευσης.
Οταν ολοκληρωθεί το project της Διπλής Ανάπλασης, υπάρχουν σκέψεις για αποπεράτωση και του ημιτελούς εμπορικού κέντρου Βωβού. Για την αξιοποίησή του έχει συσταθεί εταιρεία ειδικού σκοπού, στην οποία συμμετέχουν οι Alpha Bank, Τράπεζα Πειραιώς και η αμερικανική επενδυτική εταιρεία Hines.
Το… γιοφύρι των προσφυγικών της Αλεξάνδρας
Οσο για την αποκατάσταση των οκτώ προσφυγικών πολυκατοικιών της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, τα οποία θα έρθουν να «κουμπώσουν» με το έργο της Διπλής Ανάπλασης, η Περιφέρεια Αττικής επιχειρεί εξορθολογισμό του προϋπολογισμού του έργου. Το απαιτούμενο κονδύλι είχε υπολογιστεί αρχικά στα 46 εκατ. ευρώ και εκτός από την αποκατάσταση των πολυκατοικιών, είχαν περιληφθεί η ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου και η δημιουργία Μουσείου Μικρασιατικής Μνήμης, κοινωνικών κατοικιών και ξενώνων για την εξυπηρέτηση των ασθενών του νοσοκομείου «Αγιος Σάββας».
Η ιστορία της ανακαίνισης των προσφυγικών πολυκατοικιών, οι οποίες είχαν χτιστεί επί της λεωφόρου Αλεξάνδρας, σε στιλ Bauhaus, πριν από 85 χρόνια, ξεκινά από πολύ παλιά. Τα πρώτα σύννεφα για τη διατήρηση του ιστορικού συγκροτήματος πρωτοεμφανίστηκαν ήδη από τη δεκαετία του ‘50.
Ακολούθησαν πολλές προσπάθειες κατεδάφισής τους, έγινε απαλλοτρίωση των διαμερισμάτων σε τέσσερις πολυκατοικίες, τα οποία στη συνέχεια καταλήφθηκαν από διάφορα άτομα που εκμεταλλεύτηκαν την εγκατάλειψή τους από το κράτος. Το υπουργείο Πολιτισμού υπό την πίεση αντιδράσεων προχώρησε αρχικά στην κήρυξη δύο πολυκατοικιών ως διατηρητέων και το 2009, αφού είχε προηγηθεί σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, τελικά κήρυξε ως μνημείο όλο το συγκρότημα.
Σήμερα, τα διαμερίσματα του Δημοσίου έχουν παραχωρηθεί στην Περιφέρεια Αττικής, σύμφωνα με την οποία η απροθυμία συναίνεσης των ιδιωτών συνιδιοκτητών των πολυκατοικιών αποτελεί ένα επιπλέον τροχοπέδη για να προχωρήσει το έργο της ανάπλασης.
Κι αυτό διότι μπορεί για την έκδοση της οικοδομικής άδειας να επαρκεί η σύμφωνη γνώμη του 66% των συνιδιοκτητών, αλλά στο στάδιο των εργασιών πρέπει να εξασφαλιστεί πρόσβαση σε όλες τις ιδιοκτησίες, ώστε να γίνει έλεγχος και αποκατάσταση σε στατικά στοιχεία του φέροντος οργανισμού του κτιρίου, στις προσόψεις και στις ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις.
Επίσης με την τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου της περιοχής από τον Δήμο Αθηναίων θα γίνει η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου και η κατασκευή υπόγειου χώρου στάθμευσης.
