Βαθιές πληγές στην αγροτική γη άνοιξε η πανδημία και «έθρεψαν» οι θεομηνίες του «Ιανού» και της «Θάλειας».
Σε πρώτη φάση, περί τα 220 εκατ. ευρώ υπολογίζονται τα κονδύλια που κατευθύνονται για τη στήριξη γεωργών και κτηνοτρόφων που έχουν πληγεί από την πανδημία, ενώ για αποζημιώσεις οι εκτιμήσεις, μέχρι στιγμής, φτάνουν στα 100 εκατ. ευρώ για τους αγρότες που καταστράφηκαν από τον «Ιανό» στη Θεσσαλία και περί το 1 εκατ. ευρώ για τους παραγωγούς της Εύβοιας.
Πάντως στο… αλμανάκ του 2020 – μιας χρονιάς που στιγματίστηκε με τις ιδιαίτερα επώδυνες συνέπειες της COVID-19, αλλά και καταστροφικών κυκλώνων και καταιγίδων – ο αγροτικός κλάδος μπορεί να καταγραφεί ως ένας ανθεκτικός παραγωγικός τομέας, καθώς φάνηκε να αντέχει στις καταπονήσεις, έστω και λαβωμένος σοβαρά. Δεν είναι τυχαίο ότι την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου οι εξαγωγές στο φυτικό και στο ζωικό κεφάλαιο αυξήθηκαν κατά 9,04% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019.
Αύξηση των εξαγωγών
Αν όμως ο… προβολέας εστιάσει μόνο στις εξαγωγές νωπών φρούτων και λαχανικών, η εικόνα γίνεται ακόμα πιο φωτεινή. Το οκτάμηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου αυξήθηκαν κατά 23,7% σε αξία και κατά 11,5% σε όγκο συγκριτικά με την ίδια περίοδο της προηγούμενης χρονιάς, φθάνοντας τα 867,7 εκατ. ευρώ σε αξία και τους 1.215.000 τόνους σε όγκο, σύμφωνα με τον ειδικό σύμβουλο του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής Διακίνησης Φρούτων – Λαχανικών και Χυμών Incofruit Hellas κ. Γιώργο Πολυχρονάκη. Οι αποστολές προς τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης αυξήθηκαν αποτελώντας περίπου το 82% του συνόλου των εξαγωγών, ενώ προς τρίτες χώρες είχαν μικρή υποχώρηση, εξαιτίας κυρίως των δυσκολιών στις μεταφορές λόγω πανδημίας.
«Ειδικά τον Αύγουστο παρουσίασε αύξηση 28,6% σε αξία, ενώ τον Σεπτέμβριο καταγράφεται ελαφρά μείωση. Ωστόσο η αύξηση του Ιουλίου κατά 35,9% διαμόρφωσε το τοπίο των εξαγωγών νωπών οπωροκηπευτικών την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου» σημειώνει ο κ. Πολυχρονάκης εκτιμώντας ότι στο τέλος του χρόνου θα καταγραφεί νέα κορυφαία επίδοση στις εξαγωγές φρούτων και λαχανικών, ξεπερνώντας το ιστορικό ρεκόρ όλων των εποχών του 2019. Οπως αναφέρει ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Γεωτεχνικών Δημοσίων Υπαλλήλων κ. Νίκος Κακαβάς, την ώρα που άλλοι παραγωγικοί κλάδοι κατέρρευσαν, ο πρωτογενής τομέας βαστάει. «Οι γεωτεχνικοί ήμασταν εκεί, την περίοδο του lockdown για τους ελέγχους, ώστε να μην σταματήσουν οι εξαγωγές, και μετά τις θεομηνίες για τις καταγραφές. Ωστόσο ο αγροτικός κόσμος πρέπει να στηριχθεί και από το κράτος» αναφέρει, επισημαίνοντας πως παρότι η εικόνα των εξαγωγών είναι συνολικά θετική, υπήρξαν κλάδοι που… ισοπεδώθηκαν. Μάλιστα, «οι καταστροφές λόγω των θεομηνιών δείχνουν να ισοφαρίζουν τα ρεκόρ εξαγωγών» τονίζει ο ίδιος.
Οι αποζημιώσεις για τις καταστροφές στη φυτική και στη ζωική παραγωγή στην Εύβοια εξαιτίας της «Θάλειας» έχουν υπολογιστεί στο 1 εκατ. ευρώ από τον ΕΛΓΑ (Ελληνικός Οργανισμός Γεωργικών Ασφαλίσεων) αλλά, όπως επισημαίνει ο κ. Κακαβάς, οι εκτιμηθείσες ζημιές φτάνουν τα 3 εκατ. ευρώ, καθώς δεν ήταν ασφαλισμένα όλα τα στρέμματα.
Στον θεσσαλικό κάμπο, ο μεσογειακός κυκλώνας «Ιανός» βύθισε στο νερό περί τα 350.000 στρέμματα βαμβάκι, 40.000 καλαμπόκι, 35.000 στρέμματα τριφύλλι, και έπληξε κτηνοτροφικές μονάδες με 12.800 αιγοπρόβατα, 1.000 βοοειδή και 34.000 μελισσοσμήνη. Μια καταστροφή που αποτιμάται ότι απαιτεί αποζημιώσεις γύρω στα 100 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Μάκη Βορίδη. Μάλιστα, όπως υποστήριξε μιλώντας στη Βουλή, η αποζημίωση όσων επλήγησαν από τον «Ιανό» θα γίνει στο 100% της ζημιάς. Ο υπουργός δεσμεύθηκε ότι η προκαταβολή θα πιστωθεί άμεσα στους παραγωγούς και η εξόφληση θα γίνει έως το τέλος Ιανουαρίου του 2021. Η καταγραφή ζημιών σε υποδομές και αγροτικά μηχανήματα θα γίνει σε δεύτερο χρόνο.
Οι ενισχύσεις στους κλάδους που επλήγησαν από την πανδημία
Εως σήμερα έχουν εγκριθεί ενισχύσεις για τους κλάδους-«θύματα» του SARS-CoV-2:
€31,3 εκατ.
για τον κλάδο της αιγοπροβατοτροφίας.
€17 εκατ.
για τον τομέα της αλιείας.
€15 εκατ.
για τους παραγωγούς λαϊκών αγορών.
€12 εκατ.
για τον ανθοκομικό κλάδο.
€4,7 εκατ.
για τη στήριξη των σπαραγγοπαραγωγών.
€3 εκατ.
«κλειδώσαν» για την
ανακούφιση των παραγωγών γουνοφόρων ζώων Καστοριάς.
Εως 23 Οκτωβρίου η καταβολή της ετήσιας ενιαίας ενίσχυσης των €2,2 δισ.
Σχετικά με τις ενισχύσεις των κλάδων που επλήγησαν από τις… παρενέργειες στην οικονομία του SARS-CoV-2 έως σήμερα εκτός των άλλων τομέων (βλ. πίνακα), για τη στήριξη των ελαιοπαραγωγών (κατά κύριο επάγγελμα αγρότες) αναμένεται η έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο αίτημα της Ελλάδας για δημιουργία μιας νέας δράσης μέσω του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020. Το προτεινόμενο μέτρο αφορά την έκτακτη στήριξη με 126,3 εκατ. ευρώ περίπου 145.000 ελαιοπαραγωγών. Το σκεπτικό του υπουργείου για την ανάγκη στήριξής τους συμπυκνώνεται στο γεγονός ότι οι έλληνες ελαιοπαραγωγοί διέθεσαν το προϊόν τους, στη διάρκεια του lockdown αλλά και μετά, σε τιμές κάτω του κόστους παραγωγής με συνέπεια να έχουν οδηγηθεί σε οικονομική ασφυξία.
Επίσης, έχουν «κλειδώσει» 3 εκατ. ευρώ για την ανακούφιση των παραγωγών γουνοφόρων ζώων Καστοριάς, καθώς λόγω της πανδηµίας πάγωσαν, παγκοσμίως, οι δημοπρασίες δερμάτων.
Σε κάθε περίπτωση η ερχόμενη σεζόν δείχνει πολλά υποσχόμενη παρότι η ελληνική παραγωγή αναμένεται μικρότερη από την περσινή. Οι ανταγωνιστές των ελλήνων ελαιοπαραγωγών – από την Ιταλία και κυρίως από την Ισπανία – δεν φαίνεται ότι εφέτος θα έχουν καλή σοδειά, τη στιγμή που η ευρωπαϊκή αγορά διψά για παρθένο ελαιόλαδο.
Ακόμα, ο κ. Βορίδης έχει υποσχεθεί 10 εκατ. ευρώ για ενίσχυση των παραγωγών κηπευτικών της Κρήτης που επλήγησαν την περίοδο του lockdown. Ωστόσο για την εκταμίευσή τους αναμένεται και πάλι έγκριση της Κομισιόν. Επιπλέον, εξετάζονται οι προοπτικές στήριξης της πτηνοτροφίας με 14 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, πηγές του υπουργείου εκτιμούν ότι έως τις 23 Οκτωβρίου θα έχει καταβληθεί το 70%-80% της ετήσιας ενιαίας ενίσχυσης των 2,2 δισ. ευρώ του πρώτου πυλώνα της ΚΑΠ. Πάντως, ο αγροτικός κόσμος ζητά να στηριχθεί και από τα 32 δισ. ευρώ που δικαιούται η Ελλάδα από το Ταμείο Ανάκαμψης, όπως θα πράξουν και άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
