Τεράστιες είναι οι λακκούβες που έχουν σχηματιστεί μπροστά από τις σκηνές του καταυλισμού προσφύγων στο Καρά Τεπέ στη Λέσβο.
Τα παιδιά περπατούν στο νερό χωρίς παπούτσια ή με πλαστικές παντόφλες. Μια γυναίκα κρατά ένα νεογέννητο μωρό, τυλιγμένο σε μια παχιά ροζ κουβέρτα, ενώ προσέχει τα παιδιά. Η κατάσταση δεν φαίνεται να είναι καλύτερη μέσα στις σκηνές.
Οι κάτοικοι προσπαθούν να απομακρύνουν τα λασπόνερα – συχνά μάταια.
Το Καρά Τεπέ και η Μόρια
Βίντεο και φωτογραφίες στο Twitter και σε άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δίνουν μόνο μια ιδέα, για το πόσο ανίσχυροι θα πρέπει να αισθάνονται αυτοί οι άνθρωποι, μετά τις πρόσφατες καταρρακτώδεις βροχές και τις πλημμύρες.
«Το νερό μπήκε στη σκηνή μας και όλα πλημμύρισαν», δηλώνει ο Αχμάντ Σουαϊμπ Αμπαούι στη DW. Ο 26χρονος Αφγανός ζει με την οικογένειά του σε μία από τις 1.100 περίπου σκηνές στον «προσωρινό καταυλισμό», όπως τον αποκαλούν οι ελληνικές αρχές.
Όλα θα έπρεπε όμως να είναι διαφορετικά εδώ, πιο τακτικά και πιο ασφαλή, μετά τον αμφιλεγόμενο και υπερπλήρη καταυλισμό προσφύγων στη Μόρια, μόλις λίγα λεπτά με το αυτοκίνητο από το Καρά Τεπέ, που κάηκε πριν από ένα μήνα.
Ο νέος καταυλισμός στο Καρά Τεπέ αποκαλείται επίσης Μόρια 2. Ακόμη και πριν από τις πλημμύρες, οι επικριτές του τον χαρακτήριζαν «απάνθρωπο». Τώρα το νερό έχει καταστρέψει περίπου 80 από τις 1.100 σκηνές. Σύμφωνα με το ελληνικό υπουργείο Μετανάστευσης, οι αρχές ξεκίνησαν «αμέσως» να επιλύουν τα προβλήματα.
Είναι φυσιολογικό, ισχυρίζεται το αρμόδιο υπουργείο, μια προσωρινή κατασκευή διαμονής που δημιουργήθηκε μέσα σε λίγες ημέρες να αντιμετωπίζει προβλήματα.
Επιπλέον, μόνο ένα μικρό μέρος του καταυλισμού επλήγη από τις πλημμύρες και μερικοί πρόσφυγες μεταφέρθηκαν προσωρινά αλλού, συμπληρώνουν οι αρμόδιοι. Σύμφωνα με την ελληνική κυβέρνηση, σχεδόν 10.000 άνθρωποι ζουν σήμερα στο Καρά Τεπέ.
Καθημερινή ζωή ως πρόσφυγας: αναμονή, αναμονή, αναμονή
«Είναι πραγματικά τρομερό», λέει για την κατάσταση στον καταυλισμό η Μάριον Μακ Γκρέγκορ. Πήγε στη Λέσβο για την διαδικτυακή πύλη InfoMigrants τις τελευταίες ημέρες. Οι κάτοικοι δεν είναι καλά, ειδικά το ψυχολογικό βάρος είναι τεράστιο. «Δεν θέλουν να χάσουν τη ζωή τους σε αυτή την κατάσταση, υπό αυτές τις συνθήκες», λέει η Μάριον Μακ Γκρέγκορ.
«Απλώς θέλουν να εξεταστεί η αίτησή τους για άσυλο ώστε να συνεχίσουν». Για πολλούς όμως η πραγματικότητα είναι: συνεχίστε να περιμένετε στον καταυλισμό. Παρά τον επερχόμενο χειμώνα. Χωρίς ντους. Χωρίς αρκετό φαγητό.
Εάν η κατάσταση δεν ήταν τόσο άσχημη, το μέρος θα μπορούσε ακόμη και να χαρακτηριστεί ως ειδυλλιακό, όταν ο καιρός είναι καλός. Ο καταυλισμός είναι δίπλα στην παραλία. Η καθημερινότητα των προσφύγων δεν έχει παρόλα αυτά τίποτα το ειδυλλιακό. «Οι άνθρωποι πλένονται στη θάλασσα», λέει η Μακ Γκρέγκορ. Αυτή η κατάσταση είναι άκρως προβληματική, κυρίως για τις γυναίκες. Μόλις 345 τουαλέτες είναι διαθέσιμες σύμφωνα με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα.
«Μία φορά την ημέρα υπάρχει ένα πακέτο φαγητό, αλλά αυτό δεν είναι αρκετό», δηλώνει η δημοσιογράφος του InfoMigrants. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ορισμένοι πρόσφυγες προσπαθούν να πουλήσουν μπουκάλια νερού ή χαρτομάντηλα στην πόλη προκειμένου να κερδίσουν λίγα χρήματα για να αγοράσουν επιπλέον τρόφιμα.
Επτά τετραγωνικά μέτρα για δύο οικογένειες
Παρά τις αντιξοότητες, όμως, είναι η κατάσταση καλύτερη στο νέο καταυλισμό από ό,τι στη Μόρια; Οι απόψεις των μεταναστών διαφέρουν.
Η Μάριον Μακ Γκρέγκορ άκουσε ότι υπάρχει τουλάχιστον λιγότερη βία – χάρη στην τεράστια παρουσία της αστυνομίας μπροστά στο στρατόπεδο. Ο Αφγανός πρόσφυγας λέει επίσης πως: «Δεν είμαστε άσχημα εδώ, αλλά χάνουμε χρόνο που θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε διαφορετικά. Τα παιδιά θα μπορούσαν να πάνε στο σχολείο, εμείς θα μπορούσαμε να σπουδάσουμε».
Ο Μάρκο Σαντρόνε από τους Γιατρούς χωρίς Σύνορα έχει κι αυτός να πει πολλά: «Οι συνθήκες στο νέο καταυλισμό μας θυμίζουν σε πολλά τη Μόρια. Οι κάτοικοι λένε ότι ορισμένες σκηνές δεν έχουν δάπεδο».
Πριν από τη βροχή κοιμόντουσαν πάνω σε πέτρες και σκόνη, τώρα το δάπεδο της σκηνής είναι λάσπη. Πολλές οικογένειες πρέπει να μοιραστούν με μια άλλη οικογένεια τη σκηνή. Μαγειρεύουν, τρώνε και κοιμούνται έτσι σε περίπου επτά τετραγωνικά μέτρα.
Οι ανθρωπιστικές οργανώσεις, όπως αναφέρει η DW, συμφωνούν ότι αυτές δεν είναι ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης – σε αντίθεση με τις υποσχέσεις του ελληνικού υπουργείου Μετανάστευσης να παρέχει «αξιοπρεπείς συνθήκες», ιατρική περίθαλψη και επαρκή τροφή. «Φτάνει πια», λέει μια κοινή δήλωση πολλών ανθρωπιστικών οργανώσεων, συμπεριλαμβανομένων και των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.
Ο χειμώνας πλησιάζει, καθώς και οι επόμενες βροχές. Τι θα απογίνουν αυτοί οι άνθρωποι;
Τζένιφερ Βάγκνερ
Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσουv
