Εκτός συγκλονιστικού απροόπτου ακόμα μια Σύνοδος Κορυφής θα περάσει χωρίς η ΕΕ να απαντήσει με έργα και όχι με λόγια στην Τουρκία για την επιθετική της στάση στην Ανατολική Μεσόγειο και ιδίως για τις προκλήσεις της και τις εχθρικές της ενέργειες έναντι της Κύπρου και της Ελλάδας.

Κίνηση-ελιγμός, τελεσίγραφο-πυροτέχνημα

Γαλλία και Γερμανία φρόντισαν μέσω των υπουργών τους επί των Εξωτερικών να ενταφιάσουν για την παρούσα Σύνοδο Κορυφής οποιαδήποτε συζήτηση για επιβολή κυρώσεων, λίγο πριν οι 27 ηγέτες προσέλθουν το απόγευμα της Πέμπτης στην αίθουσα των συνεδριάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Σε κοινή συνέντευξη με τον Γάλλο ομόλογό του, ο Γερμανός Χάικο Μάας μετέθεσε σε μελλοντικό χρόνο το ζήτημα των κυρώσεων, αφού πρώτα οι δύο υπουργοί Εξωτερικών είχαν προχωρήσει σε μια κίνηση-ελιγμό δίνοντας διορία μίας εβδομάδας στον Ταγίπ Ερντογάν για να αποσύρει το Oruc Reis από το Καστελόριζο.

Στην πραγματικότητα όμως πρόκειται για ένα τελεσίγραφο – πυροτέχνημα, για να διασωθούν τα προσχήματα καθώς έτσι κι αλλιώς σε μια εβδομάδα (22 Οκτωβρίου) παύει η ισχύς της παράνομης τουρκικής Navtex με βάση την οποία το Oruc Reis μπορεί να φτάσει ακόμα και στα 6,5 μίλια από το Καστελόριζο.

Ερωτηθείς για την πιθανότητα να αποφασισθούν κυρώσεις από την ΕΕ, ο Γερμανός ΥΠΕΞ δήλωσε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση θα περιμένει μια εβδομάδα για να αποφασίσει πώς θα αντιδράσει.

Χαμηλός ο πήχης των προσδοκιών

Επισημαίνεται παράλληλα πως και το προσχέδιο των συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφήςδεν έχει καμία αναφορά στην Τουρκία, όπως και στην προηγούμενη Σύνοδο στις 1-2 Οκτωβρίου.

Οι δηλώσεις των ηγετών της ΕΕ κατά την προσέλευσής τους επίσης χαμήλωσαν αρκετά τον πήχη των προσδοκιών για το τελικό κείμενο των συμπερασμάτων.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο παραμένει νεφελώδες ποιο αποτέλεσμα σε αυτή τη Σύνοδο θα μπορούσε να θεωρηθεί ικανοποιητικό για την ελληνική και την κυπριακή πλευρά.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Νίκος Αναστασιάδης ζήτησαν και τελικώς έγινε δεκτό από το Σαρλ Μισέλ, τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου το ζήτημα της Τουρκίας να συζητηθεί αύριο κατά τη δεύτερη μέρα της Συνόδου Κορυφής.

Η πίεση μεταφέρεται στην Ελλάδα

Σε κάθε περίπτωση πάντως και αν ως αύριο δεν αλλάξει κάτι δραματικά, οι όποιες ικανοποιητικές ή μη διατυπώσεις σε ένα τελικό κείμενο συμπερασμάτων της ΕΕ όχι μόνο δεν λειτουργούν αποτρεπτικά για την Τουρκία αντίθετα στέλνουν μηνύματα ενθάρρυνσης να συνεχίζει την παραβατική της συμπεριφορά στην Ανατολική Μεσόγειο.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο -και παρά τα περί του αντιθέτου λεγόμενα από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, ο οποίος εκτίμησε ότι η ΕΕ και οι ΗΠΑ έχουν εγκαταλείψει την τακτική των ίσων αποστάσεων- είναι η Ελλάδα που δέχεται σοβαρές πιέσεις για επικίνδυνες υποχωρήσεις όχι μόνο σε επίπεδο κυριαρχικών δικαιωμάτων, αλλά και σε επίπεδο κυριαρχίας.

Ενδεικτικά είναι τα όσα συμβαίνουν στην Αθήνα παράλληλα με την εν εξελίξει συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες.

Στα 6 μίλια η …κόκκινη γραμμή

Δύο κορυφαίοι υπουργοί και εξ’ απορρήτων του πρωθυπουργού, ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας τοποθέτησαν την «κόκκινη γραμμή» για την Ελλάδα στα 6 ναυτικά μίλια, δίνοντας έτσι σήμα πως η χώρα μας σε επιχειρησιακό επίπεδο δεν προτίθεται να απαντήσει δυναμικά αν το Oruc Reis επιχειρήσει έρευνες ανάμεσα στα 6 με 12 ναυτικά μίλια που είναι και το ανώτατο όριο άσκησης της κυριαρχίας ενός παράκτιου κράτους όπως η Ελλάδα.

«Η κόκκινη γραμμή είναι απλή. […] αφορά στα χωρικά της ύδατα που είναι σαφώς προσδιορισμένα στα 6 ναυτικά μίλια, ενώ τα κυριαρχικά της δικαιώματα αφορούν την υφαλοκρηπίδα που δεν είναι οριοθετημένη και δεν αφορά τα υπερκείμενα ύδατα» δήλωσε ο Στέλιος Πέτσας.

Ενώ στο ίδιο ακριβώς μήκος κύματος ο Γιώργος Γεραπετρίτης τόνισε ότι «η κόκκινη γραμμή είναι η εθνική κυριαρχία, και όταν λέμε εθνική κυριαρχία ενοούμε αυτονοήτως τα εθνικά χωρικά ύδατα τα οποία σήμερα είναι προσδιορισμένα στα έξι (6) ναυτικά μίλια».

Ακυρώνεται στην πράξη το δικαίωμα της επέκτασης

Στην πραγματικότητα αυτές οι τοποθετήσεις όσο και αν συνοδεύονται από τη φράση ότι η Ελλάδα διατηρεί το δικαίωμα επέκτασης των χωρικών της υδάτων έως τα 12 ναυτικά μίλια και θα το ασκήσει στο μέλλον όταν η ίδια κρίνει σκόπιμο, το βέβαιο είναι ότι η τουρκική Navtex που δεσμεύει περιοχή στα 6,5 μίλια από το Καστελόριζο στο βαθμό που δεν απαντηθεί εμπράκτως οδηγεί στην πράξη στον ενταφιασμό του δικαιώματος επέκτασης των χωρικών υδάτων στο Αιγαίο και στο Καστελόριζο στα 12 μίλια.

Πολύ δε περισσότερο που τα χωρικά ύδατα ή αιγιαλίτιδα ζώνη δεν αφορούν ζήτημα απλώς κυριαρχικών δικαιωμάτων σε διεθνή ύδατα αλλά αυτής καθ’ αυτής της κυριαρχίας της χώρας στην επικράτειά της.

Να διορθώσουν οι υπουργοί τις δηλώσεις τους

Μάλιστα αυτές οι τοποθετήσεις προκαλούν σοβαρές πολιτικές αντιπαραθέσεις, με την πρόεδρο του ΚΙΝΑΛ που έθεσε ως απαράβατη κόκκινη γραμμή τα 12 ναυτικά μίλια να ζητάει από τους υπουργούς και την κυβέρνηση να ανακαλέσουν με επίσημο τρόπο τις δηλώσεις τους για τα 6 μίλια.

«Δηλώσεις Υπουργών που προσδιορίζουν κόκκινη γραμμή της χώρας στα έξι ναυτικά μίλια -ενώ είναι δικαίωμα κυριαρχίας μας η επέκταση στα 12 μίλια όποτε το θελήσουμε- είναι απαράδεκτες. Πρέπει να υπάρξει άμεση, δημόσια διόρθωσή τους. Ο κ. Μητσοτάκης έχει την ευθύνη γι’ αυτό» τόνισε η Φώφη Γεννηματά και υπογράμμισε:

«Η  γραμμή της ανοχής και του κατευνασμού ανοίγει τις ορέξεις της Τουρκίας -που συνεχίζει με καθημερινές νέες προκλήσεις- και δεν πιέζει τους εταίρους μας να αναλάβουν τις ευθύνες τους.

Το Oruc Reis δεν πρέπει να περάσει τα 12 μίλια, τελεία και παύλα».

Ρωσική παρέμβαση υπέρ της Ελλάδας για τα 12 μίλια

Μάλιστα οι τοποθετήσεις των υπουργών της κυβέρνησης τοποθετούν την κόκκινη γραμμή στα 6 ναυτικά μίλια, έρχονται τη στιγμή που Ρωσία παίρνει σαφή θέση υπέρ της Ελλάδας και χαρακτηρίζει ακρογωνιαίο λίθο το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας και το δικαίωμα των κρατών να επεκτείνουν τα χωρικά τους ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια.

Ουσιαστικά η ρωσική αυτή παρέμβαση είναι πολύ πιο ουσιαστική από τις δηλώσεις αλληλεγγύης Ευρωπαίων και Αμερικανών που στο δια ταύτα πέραν από φραστικές αποδοκιμασίες στην Άγκυρα δεν έχουν πάρει πρακτικά μέτρα για να εμποδίσουν την τουρκική προκλητικότητα, στο βαθμό που δεν την ενθαρρύνουν κιόλας.

Τα 12 μίλια και το θερμό επεισόδιο

Το θέμα της μετατόπισης της κόκκινης γραμμής από τα 12 στα 6 ναυτικά μίλια φαίνεται να προκύπτει από το φόβο ενός θερμού επεισοδίου. Η εκτίμηση που φαίνεται ότι διαπερνάει τις εκτιμήσεις των στελεχών της κυβέρνησης και της ΝΔ είναι πως η Τουρκία σε αυτή τη συγκυρία θέλει να προκαλέσει θερμό επεισόδιο προκειμένου να διευρύνει την ατζέντα του ελληνοτουρκικού διαλόγου πέραν των διερευνητικών επαφών για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών.

Είναι χαρακτηριστική από την άποψη αυτή η τοποθέτηση της πρώην υπουργού Εξωτερικών Ντόρας Μπακογιάννη η οποία μίλησε στο MEGA και μεταξύ άλλων ανέφερε χαρακτηριστικά:

«Υπάρχει μια πραγματικότητα. Η ελληνική κυριαρχία είναι 6 μίλια. Η δυνητική ελληνική κυριαρχία είναι η επέκταση στα 12 μίλια και αυτό είναι μονομερές δικαίωμα, το οποίο η χώρα μας θα το ασκήσει όταν και όποτε αποφασίσει να το ασκήσει. Είναι καθαρά δική μας απόφαση. Το όλο θέμα πρέπει να αντιμετωπιστεί πάρα πολύ προσεκτικά διότι ο Ερντογάν πάει γυρεύοντας για τη δημιουργία ενός θερμού επεισοδίου, το οποίο θα αλλάξει την ατζέντα των διαπραγματεύσεων έτσι όπως είναι σήμερα».

Φλερτάρει

Μάλιστα τις τελευταίες μέρες και άλλες τοποθετήσεις κυβερνητικών βουλευτών, ακαδημαϊκών με γνώση των διεθνών σχέσεων και του διεθνούς δικαίου, εκφράζουν την εκτίμηση ότι είναι στα σχέδια και τις προθέσεις του Ταγίπ Ερντογάν το θερμό επεισόδιο.

Ο βουλευτής της ΝΔ Δημήτρης Καιρίδης σημείωσε ότι η Τουρκία φλερτάρει με το θερμό επεισόδιο.

Το επιδιώκει

Ο βουλευτής της ΝΔ Άγγελος Συρίγος ερωτηθείς για το αν ο Ερντογάν επιδιώκει θερμό επεισόδιο, σημείωσε «είναι μέσα στα σχέδιά του, δεν το αποκλείει πιθανόν να το επιδιώκει κιόλας». Υπογραμμίζοντας ότι το πρόβλημα του Τούρκου προέδρου είναι «ποιος θα κάνει την πρώτη κίνηση. Αν είχε λύσει αυτό το πρόβλημα θα ήθελε πολύ ένα θερμό επεισόδιο τοπικό».

Επέκταση σε Κρήτη, Κάρπαθο, Ρόδο και Καστελόριζο

«Δεν είναι η ώρα των λόγων πια, είναι η ώρα των έργων. Κλιμακώνεται η τουρκική επιθετικότητα και πρέπει να σταλεί ένα σαφές μήνυμα μη ανοχής περαιτέρω τετελεσμένων ή προκλήσεων», τόνισε ο τομεάρχης Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην υπουργός Γιώργος Κατρούγκαλος μετά τη συνάντησή του με το Νίκο Δένδια.

«Έθεσα εκ νέου το ζήτημα σήμερα», συνέχισε, «ο πρωθυπουργός να διεκδικήσει και να πετύχει κυρώσεις, στόχο που ο ίδιος είχε θέσει στον εαυτό του για το προηγούμενο ήδη Συμβούλιο και την ανάγκη να προχωρήσουμε στην επέκταση των χωρικών υδάτων άμεσα νότια και ανατολικά της Κρήτης, προοπτικά νότια Κάσου, Καρπάθου, Ρόδου και στο συγκρότημα Καστελορίζου ξεκινώντας με τα αυτονόητα στις περιοχές αυτές με το κλείσιμο των κόλπων και των γραμμών βάσης».

Το θέμα πάντως της επέκτασης των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια που έχει θέσει ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας χαρακτηρίζοντάς το μονόδρομο συναντά αντιδράσεις όχι μόνο από την κυβέρνηση αλλά και από τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Αντιδράσεις στην πρόταση Τσίπρα

Μετά το ΜέΡΑ25 που έχει χαρακτηρίσει υποκριτική και τυχοδιωκτική την πρόταση Τσίπρα, το ΚΙΝΑΛ διερωτάται γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ δεν όσο κυβερνούσε δεν προχώρησε στην άμεση επέκταση των χωρικών μας υδάτων στα 12 μίλια. «Ας είναι πιο σοβαροί στην Κουμουνδούρου» επισημαίνουν κύκλοι της Χαριλάου Τρικούπη.

Από την πλευρά του ο γραμματέας του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας ανέφερε σήμερα από το βήμα της Βουλής: «Τι να πει κανείς και για την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ; Ενώ συμπλέει στρατηγικά με την κυβέρνηση της ΝΔ και εννοούμε για τις αμερικάνικες βάσεις και την μετατροπή της χώρας σε ορμητήριο του ΝΑΤΟ, συνθηματολογεί μιλώντας για “κόκκινες γραμμές” και επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια νότια και ανατολικά της Κρήτης.

Εμείς ξεκαθαρίζουμε ότι η επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια είναι δικαίωμα που απορρέει από τη Διεθνή Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας και ισχύει για κάθε χώρα.
Όμως προσέξτε. Την ίδια στιγμή τονίζουμε ότι στα χέρια αυτών που έχουν την πραγματική εξουσία σήμερα, δεν μπορεί αυτό να υπηρετήσει τα λαϊκά συμφέροντα, ούτε μπορεί να λειτουργήσει ως πανάκεια και να δώσει απάντηση στην τουρκική επιθετικότητα. Αντίθετα, μπορεί και να περιπλέξει παραπέρα την κατάσταση, να οξύνει τους ανταγωνισμούς σε βάρος όλων των λαών της περιοχής».