Πλήρη ανατροπή του σκηνικού στην Ανατολική Μεσόγειο φέρνει η τελευταία κίνηση της Τουρκίας με την αποστολή του Oruc Reis νοτίως του Καστελόριζου και εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.
Στο προσκήνιο το θερμό επεισόδιο
Η κίνηση αυτή που έρχεται σε συνέχεια της παραβίασης των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την Αμμόχωστο καθιστά σαφές πως ο Ταγίπ Ερντογάν εννοεί μέχρι κεραίας τα όσα λέει όταν δηλώνει ότι θα παραμείνει ανυποχώρητος στις διεκδικήσεις του στην Ανατολική Μεσόγειο.
Παράλληλα όμως αυτή η αναβάθμιση των τουρκικών προκλήσεων, την οποία χαρακτήρισε «σοβαρή» ο Κυριάκος Μητσοτάκης συνομιλώντας με τον Σαρλ Μισέλ ουσιαστικά ενταφιάζει τις διερευνητικές επαφές και ξαναφέρνει στο προσκήνιο τον κίνδυνο ενός «θερμού» ατυχήματος.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο Νίκος Δένδιας χαρακτήρισε την Τουρκία υπονομευτή της ειρήνης στην περιοχή κατά την συνεδρίαση του Συμβουλίου των Ευρωπαίων υπουργών Εξωτερικών.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, εκτός της αναξιοπιστίας της Τουρκίας, ουσιαστικά ενταφιάζεται και η απόφαση του τελευταίου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και οι κυρίαρχες δυνάμεις της ΕΕ βρίσκονται εκτεθειμένες καθώς επέλεξαν το καρότο αντί του μαστιγίου έναντι της Άγκυρας.
Εκτεθειμένοι οι Γερμανοί
Ήδη οι πρώτες αντιδράσεις από τις Βρυξέλλες και κυρίως από το Βερολίνο βγάζουν ενόχληση για τη στάση της Άγκυρας και εμφανίζονται οι Ευρωπαίοι εμφανίζονται να έχουν εξαπατηθεί από την τουρκική ηγεσία.
Σε κάθε περίπτωση πάντως το κλίμα είναι βαρύ και δύσκολα πια μπορούν να κρατήσουν την μετριοπαθή στάση που κράτησαν στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής. Ενδεικτικό όλης αυτής της κατάστασης είναι το γεγονός ότι τελικώς η προσπάθεια για διαμεσολάβηση της Γερμανίας μετατρέπεται σε επίσκεψη του Χάικο Μάας σε Αθήνα και Λευκωσία αύριο καθώς κατά το πρότυπο της επίσκεψης Πομπέο, ματαίωσε την επίσκεψη στην Άγκυρα.
Στο τραπέζι οι κυρώσεις – Δεν θα φτάσουμε ως το Δεκέμβριο
Οι εξελίξεις αναμένεται να επιταχυνθούν και από ελληνικής πλευράς ξανανοίγει το ζήτημα της επιβολής των κυρώσεων από την ΕΕ και μάλιστα με άμεσο και επείγοντα χαρακτήρα.
Πλέον η γραμμή της Αθήνας είναι πως δεν μπορούμε να περιμένουμε το Δεκέμβριο καθώς η Τουρκία αλλάζει στάση και επιλέγει να κλιμακώσει τις επιθετικές της ενέργειες.
«Το προηγούμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έδωσε έναν χρονικό ορίζοντα δύο μηνών μέχρι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου, προκειμένου να φανεί η συνέπεια και η συνέχεια από την πλευρά της Τουρκίας στην αποκλιμάκωση. Δεν πέρασαν παρά λίγες ημέρες προκειμένου να δούμε ότι δεν υπάρχει ούτε συνέπεια ούτε συνέχεια. Υπάρχει ακριβώς το αντίθετο. Υπάρχει κλιμάκωση. Άρα, δεν χρειάζεται να φτάσουμε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου. Γι’ αυτό, το επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα είναι πολύ σημαντικό και για την εργαλειοθήκη των κυρώσεων» τόνισε χαρακτηριστικά ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας.
Η γραμμή της Αθήνας είναι πως οι ενέργειες της Τουρκίας έρχονται σε πλήρη σύγκρουση με τα συμπεράσματα του Έκτακτου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 1ης και 2ας Οκτωβρίου 2020.
Προς αυτή την κατεύθυνση η προσδοκία της Αθήνας από το Βερολίνο είναι η αλλαγή στάσης της Γερμανικής κυβέρνησης έναντι της Τουρκίας και αυτό είναι το μήνυμα που έστειλε ο Στέλιος Πέτσας ενόψει της αυριανής επίσκεψης του Χάικο Μάας.
Σύγκρουση
«Αναμένουμε και από τη γερμανική πλευρά, αλλά και από όλη την Ευρώπη, να καθίσει ξανά σε ένα πλαίσιο που έχει να κάνει με τη σύγκρουση της Τουρκίας με τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Άρα, σ’ αυτό το τραπέζι που θα καθίσει και ο Γερμανός Υπουργός Εξωτερικών και εμείς τις επόμενες ημέρες βρίσκεται μπροστά ένα πολύ συγκεκριμένο γεγονός: Ότι η Τουρκία έκανε το αντίθετο ακριβώς απ’ αυτό που υπέδειξε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τις προηγούμενες ημέρες. Άρα δεν υπάρχει θέμα παρά μόνο αποτύπωση αυτής της κατάστασης και ενεργοποίηση πιο δραστικών λύσεων, προκειμένου η Τουρκία να νιώσει πιο πολύ, όπως έχουμε πει, το «μαστίγιο» και όχι το «καρότο» αυτή τη φορά».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα θέσει το ζήτημα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 15ης και 16ης Οκτωβρίου ενώ αναμένονται και άλλες πρωτοβουλίες μέχρι να φτάσουμε ως την Πέμπτη και την Παρασκευή.
Σε ανάλογο μήκος κύματος και ο Κύπριος πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης άφησε αιχμές κατά της ΕΕ κατηγορώντας την ουσιαστικά για αυταπάτες περί προσέγγισης με την Τουρκία μέσω μιας πολιτικής κατευνασμού της προκλητικότητάς της.
Πολεμικός συναγερμός
Το μεγάλο ζητούμενο πάντως είναι πως θα αντιδράσει η κυβέρνηση εφόσον το Oruc Reis συνεχίσει την αποστολή του και παραβιάσει θαλάσσια περιοχή που η Ελλάδα θεωρεί ως δική της υφαλοκρηπίδα.
Χαρακτηριστικό της σοβαρότητας της κατάστασης είναι το γεγονός ότι ο υπουργός Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος επέστρεψε εσπευσμένα από την Πορτογαλία. Ήδη πολεμικά πλοία ξαναβγαίνουν στην Ανατολική Μεσόγειο και οι Ένοπλες δυνάμεις βρίσκονται σε συναγερμό ενώ απειλητικός ήταν ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ που μίλησε για προστασία του Oruc Reis από το τουρκικό πολεμικό ναυτικό.
«Ό,τι χρειαστεί» είναι η απάντηση γρίφος που έδωσε σήμερα ο Στέλιος Πέτσας όταν ρωτήθηκε για το τι πρόκειται να κάνει και πως θα αντιδράσει η Ελλάδα σε επιχειρησιακό επίπεδο αν η Τουρκία παραβιάσει την ελληνική υφαλοκρηπίδα.
Ο μαξιμαλισμός και η επέκταση των χωρικών υδάτων
Ο διεθνολόγος Κώστας Φίλης εξέφρασε έντονη ανησυχία για κίνδυνο πολεμικής σύρραξης εάν η Ελλάδα δεν καταφέρει να ανατρέψει τα τουρκικά σχέδια για έρευνες ανοιχτά του Καστελόριζου μέσω της διπλωματικής οδού.
«Σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα δεν πρέπει επ’ ουδενί επιχειρησιακά να επιτρέψει να εισέλθει το Oruc Reis σε περιοχή που βρίσκεται στα 6,5 ναυτικά μίλια από το Καστελόριζο, ξεκαθαρίζει ο κ. Φίλης στο in.gr αφού -όπως εξηγεί- αυτό θα συνεπαγόταν απώλεια του νόμιμου δικαιώματος της Ελλάδας για επέκταση των χωρικών υδάτων της στα 12 ν.μ. Με άλλα λόγια, η Τουρκία θα έχει καταφέρει να δημιουργήσει μια τετελεσμένη κατάσταση εις βάρος της χώρας μας.
«Θα πρέπει να σταματήσουμε το Oruc Reis εξαντλώντας προφανώς τα διπλωματικά περιθώρια, αλλά υψώνοντας ταυτόχρονα επιχειρησιακό τείχος απέναντι στο τουρκικό ερευνητικό. Η Ελλάδα δεν πρέπει επιχειρησιακά να επιτρέψει να εισέλθει σε περιοχή που βρίσκεται στα 6.5 μίλια από το Καστελόριζο. Γιατί, αν το επιτρέψουμε αυτό και αρχίσουμε να το κυνηγάμε με πολεμικά πλοία, τότε θα έχουμε αποτύχει» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Δεν είναι τυχαίο ότι σε αυτό το πλαίσιο το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών υπεραμυνόμενο της νέας αυτής πρόκλησης στο Καστελόριζο μίλησε εκ νέου για «μαξιμαλισμό» της Ελλάδας και ισχυρίστηκε ότι το Oruc Reis θα συνεχίσει τις έρευνές του θεωρώντας τουρκική υφαλοκρηπίδα την θαλάσσια περιοχή που δεσμεύτηκε με τη νέα Navtex της Άγκυρας.
