Σήκωσαν ένα απίστευτο βάρος, πολύ μεγαλύτερο από αυτό που ανέμεναν. Συνομίλησαν ουσιαστικά με την ίδια την Ιστορία. Πάλεψαν επί πεντέμισι χρόνια με απίστευτες δυσκολίες και ξεπέρασαν πολλά εμπόδια. Δεν σκέφτηκαν όμως στιγμή να τα παρατήσουν, παρά το γεγονός ότι απέναντί τους είχαν την πολλαπλάσια σε δύναμη υπερασπιστική ομάδα των Χρυσαυγιτών. Δεν ήταν μόνο η εκπροσώπηση των εντολέων τους, ανθρώπων ανυπεράσπιστων, απέναντι στο «τέρας» της Χρυσής Αυγής. Ηταν μια «ιεραποστολή» να πληροφορηθεί ο κόσμος τι ακριβώς συνέβαινε στην ακροαματική διαδικασία και κυρίως να ενισχυθεί το αντιφασιστικό και αντιναζιστικό μήνυμα, όπως εξηγούν οι δύο δικηγόροι των αιγύπτιων αλιεργατών.
Ιστορική αποστολή
Η ομάδα των 10 συνηγόρων – 17 ξεκίνησαν – της πολιτικής αγωγής – έναντι δεκαπλάσιου αριθμού δικηγόρων της υπεράσπισης – ένιωσε την ιστορική βαρύτητα της δίκης. «Το βιώσαμε ως ιστορική αποστολή» λέει στο «Βήμα» ο Κώστας Παπαδάκης, ένας εκ των συνηγόρων πολιτικής αγωγής που εκπροσωπούσε τους αιγύπτιους ψαράδες.
Ο Κώστας Παπαδάκης
Ο κ. Παπαδάκης μιλά όμως για δύο συνηγόρους της πολιτικής αγωγής που κινδύνευσαν να χάσουν τη ζωή τους από επιθέσεις Χρυσαυγιτών, την Ευγενία Κουνιάκη και την Ελευθερία Τομπατζόγλου (εκπροσωπούσε την οικογένεια του Παύλου Φύσσα). «Τιμή σε αυτές τις συναδέλφισσες και σε όλη την ομάδα» τονίζει.
Ο διπλός ρόλος
Ο ίδιος αναφέρεται στον διπλό ρόλο που είχαν οι συνήγοροι της πολιτικής αγωγής με κεντρικό αυτόν της κάλυψης του ελλείμματος της δημοσιότητας. «Σου έδινε την αίσθηση πολλές φορές ότι ήταν μια δίκη σε αφάνεια» λέει.
Μέλισσες και λύκοι
«Δεν ήξερες το τέλος αυτής της δίκης» επισημαίνει στο «Βήμα» ο Θανάσης Καμπαγιάννης, η αγόρευση του οποίου, όπως και αυτή του κ. Παπαδάκη, έγιναν αντικείμενο ευρύτατης συζήτησης.
Ο Θανάσης Καμπαγιάννης
«Φάνηκε ότι οι μέλισσες μπορούν να νικάνε τους λύκους» δήλωσε μετά την καταδικαστική απόφαση. «Γιατί η αναφορά στις μέλισσες και στους λύκους;» τον ρωτάμε. «Από το μελίσσι της αλληλεγγύης, ενώ ο λύκος αφορά τον Μιχαλολιάκο. Υπάρχει βίντεο με τον Μιχαλολιάκο σε συγκέντρωση της ΧΑ να λέει για τον εαυτό του ότι ο λύκος θα την καθαρίσει τη φωλιά του και αυτή η φωλιά θα μείνει καθαρή, είτε το θέλουν, είτε δεν το θέλουν, με φασίστες, ναζιστές, εγκληματίες, μαχαιροβγάλτες, ό,τι θέλουν».
Οι δύο αγορεύσεις
Η αγόρευση του κ. Καμπαγιάννη εκδόθηκε (εκδόσεις Αντίποδες) σε βιβλίο με τον τίτλο: «Ή με τις μέλισσες ή με τους λύκους», όπως και αυτή του κ. Παπαδάκη με τον τίτλο «Το «άλλο άκρο» στο εδώλιο. Δικαιοσύνη ή ατιμωρησία ξανά;» (εκδόσεις Τόπος). Και οι δύο αγορεύσεις αποτελούν σημείο αναφοράς, καθώς προσπαθούν όχι απλά να ενισχύσουν και να τεκμηριώσουν τον εγκληματικό χαρακτήρα της ΧΑ, αλλά και να αναδείξουν την ύπαρξη δύο κόσμων. Οι μέλισσες και οι λύκοι έφτασαν μέχρι το θέατρο, καθώς η αγόρευση – με βάση το βιβλίο – παρουσιάζεται στη σκηνή από τον ηθοποιό Γεράσιμο Γεννατά.
Ακόμα και αυτή η θεατρική απόδοση αποτελεί προσπάθεια να πληροφορηθούν οι πολίτες τι έγινε στη δίκη. Εξάλλου, όπως λέει ο κ. Παπαδάκης, η συγκεκριμένη δίκη οργανώθηκε με τέτοιον τρόπο ώστε να είναι περιθωριοποιημένη. Και εξηγεί τους λόγους: αρχικά ξεκίνησε στον Κορυδαλλό με αδυναμία κάλυψης και πρόσβασης στο κοινό, απαγόρευση της ραδιοτηλεοπτικής κάλυψης, απροθυμία των ΜΜΕ να την προβάλουν και άρνηση να υπάρξει ηχογράφηση για την τήρηση των πρακτικών.
Οι μεγάλες δυσκολίες
Στις δυσκολίες αναφέρεται και ο κ. Καμπαγιάννης που θυμίζει, όπως και ο κ. Παπαδάκης, την πίεση που άσκησε η πολιτική αγωγή για επιτάχυνση της ακροαματικής διαδικασίας. Μάλιστα, ο κ. Καμπαγιάννης τονίζει ότι τον Ιούνιο του 2016 είχαν οριστεί μόλις πέντε δικάσιμες, σε σημείο που εξανέστη και η πρόεδρος του δικαστηρίου. «Μετά από τριάμισι χρόνια υπήρξε αποκατάσταση» τονίζει ο κ. Παπαδάκης και αναφέρεται στην απόφαση για μεταφορά της διεξαγωγής της δίκης από τις γυναικείες φυλακές Κορυδαλλού στην αίθουσα τελετών του Εφετείου Αθηνών.
Ο αιγύπτιος ψαράς
Και οι δύο έζησαν σπουδαίες στιγμές στη δίκη, με κορυφαία βέβαια την κατάθεση της Μάγδας Φύσσα, μητέρας του Παύλου, αν και δυσκολεύονται να αναφερθούν σε αυτές. «Ενα συγκλονιστικό περιστατικό ήταν όταν ήρθε στο δικαστήριο ένας αιγύπτιος ψαράς, εκ των θυμάτων της ΧΑ, με ανοιγμένο το σαγόνι και με μια λάμα. Ο ανιχνευτής μετάλλου χτύπησε και οι αστυνομικοί αναζητούσαν τι συνέβη και μετά κατάλαβαν ότι ήταν το σίδερο που δεν μπορεί, λόγω οικονομικής ανέχειας, να βγάλει ο ψαράς».
Γυναικεία υπόθεση
«Ηταν ανακούφιση και δικαίωση για τα θύματα, τις οικογένειές τους, για τον Παύλο, ενώ για τη Μάγδα Φύσσα ήταν υπαρξιακό» τονίζει ο κ. Καμπαγιάννης και μιλά με θέρμη για την εντυπωσιακή συγκέντρωση έξω από το Εφετείο την ημέρα της απόφασης, που κατά τον ίδιο ήταν ένα μεγάλο μήνυμα. Παράλληλα, μιλάει για τη γυναικεία σύνθεση του δικαστηρίου που έκρινε την υπόθεση της ΧΑ, εν αντιθέσει με τις δίκες των χουντικών και της 17Ν, που ήταν αμιγώς ανδρική υπόθεση.
Οι δύο άγνωστες ηρωίδες
Από τα άγνωστα πρόσωπα, που όμως σημάδεψαν τη δίκη, ήταν δύο νέες κοπέλες. Η Δήμητρα Ζώρζου και η Παρασκευή Καραγιαννίδου που ήταν αυτόπτες μάρτυρες στη δολοφονία του Παύλου Φύσσα. Παρά την τρομοκρατία, τις απειλές και τους εκβιασμούς, δεν δείλιασαν, στάθηκαν όρθιες και κατέθεσαν.
Η βιβλική μορφή από το Πακιστάν
«Νικήσαμε» ψέλλισε μετά την απόφαση ο Καντίμ Χουσεΐν (φωτογραφία), ο τραγικός πατέρας του σφαγιασθέντος από τους Χρυσαυγίτες 27χρονου Σαχζάτ Λουκμάν, οικονομικού μετανάστη από το Πακιστάν. Μια βιβλική μορφή ο πάμπτωχος οικογενειάρχης, που δίπλα στη Μάγδα Φύσσα έδωσε παράδειγμα ήθους. «Ο γιος μου πήγαινε στη δουλειά του, τρεις το πρωί, και τον σκότωσαν γιατί ήταν ξένος» είχε πει στην κατάθεσή του.
Τα μελανά σημεία και οι προκλήσεις
Ενα από τα μελανά σημεία που εντόπισαν και οι δύο δικηγόροι ήταν η προκλητική στάση των Χρυσαυγιτών. Ο κ. Παπαδάκης στέκεται και στην αγόρευση Μιχαλολιάκου και στον ναζιστικό χαιρετισμό του, ενώ μιλά και για την αρνητική συμπεριφορά των συνηγόρων υπεράσπισης.
Ο ίδιος δεν είναι απόλυτα ικανοποιημένος από την αποδεικτική διαδικασία, καθώς θα μπορούσε και το κατηγορητήριο να είναι διευρυμένο, και πρόσωπα που έπρεπε να είναι στο εδώλιο δεν ήταν. Κρίνει θετική την απόφαση για την ενοχή της ηγεσίας και μιλά και αυτός, όπως και ο κ. Καμπαγιάννης, για τους δικαστές – τους διαχωρίζουν από την εισαγγελέα – που έφεραν σε πέρας με επιτυχία την ακροαματική διαδικασία.
«Ηταν αμετανόητοι και υποτιμούσαν το δικαστήριο» είπε ο κ. Καμπαγιάννης και για τους κατηγορουμένους και για αρκετούς συνηγόρους. «Κάποια στιγμή ένας εκ των κατηγορουμένων είπε ότι είχε ανοίξει το τριώδιο και γι’ αυτό ντύθηκε Χίτλερ και χαιρετούσε ναζιστικά. Αστείες δικαιολογίες» συμπλήρωσε.
