Oι εκτιμήσεις του Υπουργείου Οικονομικών ως προς τη διαμόρφωση των βασικών μεγεθών της οικονομίας (βλέπε Πίνακα 1), τόσο κατά το
έτος 2020 όσο και κατά το έτος 2021, πραγματοποιούνται σε οικονομικές συνθήκες μεγάλης αβεβαιότητας λόγω της πανδημίας αλλά και ιδιαίτερων γεωπολιτικών προκλήσεων, επισημαίνει το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο (ΕΔΣ) αξιολογώντας τις μακροοικονομικές προβλέψεις που υιοθετούνται στο προσχέδιο του ετήσιου Κρατικού Προϋπολογισμού.
Οι ρυθμοί μεταβολής του 2020 βασίζονται σε στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το α’ και β’ τρίμηνο του έτους και προβλέψεις για το β΄ εξάμηνο, και συνεπώς δεν αποτυπώνουν τη σημαντική κάμψη των τουριστικών εισπράξεων.
Επιπλέον, το σενάριο του Υπουργείου Οικονομικών εκτιμά ότι δεν θα πραγματοποιηθεί μία νέα σημαντική περιστολή της οικονομικής δραστηριότητας (lock down) σε περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2020 και ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα θα αντιστραφεί το κλίμα αβεβαιότητας που δημιουργούν οι τρέχουσες εξελίξεις στην πανδημία.
Σε ό,τι αφορά στις προβλέψεις για το έτος 2021, η κύρια πηγή αβεβαιότητας σχετίζεται με την εξέλιξη της πανδημίας Covid-19, ενώ είναι κρίσιμη και η εξέλιξη των γεωπολιτικών προκλήσεων. H κρίσιμη παραδοχή του προσχεδίου είναι ότι το επιδημιολογικό φαινόμενο θα παρουσιάσει σημαντική ύφεση, ειδικά μετά τον Απρίλιο του 2021, και δεν θα απαιτηθούν δραστικού τύπου περιορισμοί στην κοινωνική και οικονομική δραστηριότητα σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο.
Συνεπώς, οι υγειονομικές εξελίξεις αναδεικνύονται σε καθοριστικό παράγοντα ως προς την πραγμάτωση των εκτιμήσεων τόσο για το τρέχον (2020) όσο και για το επόμενο έτος (2021).
Γενική αξιολόγηση
α. Η εκτίμηση του προσχεδίου για τον ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ κατά το έτος 2020 είναι αναθεωρημένη προς το ρεαλιστικότερο σε σχέση με την αντίστοιχη του Προγράμματος Σταθερότητας του Απριλίου 2020 (Πίνακας 1), ενώ οι αποκλίσεις μεταξύ των εκτιμήσεων του Υπ. Οικονομικών και των άλλων διεθνών οργανισμών είναι περιορισμένες (Πίνακας 2).
β. Η εκτίμηση για τον ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ κατά το έτος 2021 (+7,5%) υποδηλώνει ότι η ελληνική οικονομία αναμένεται να ανακτήσει μεγάλο μέρος των απωλειών λόγω της κρίσης (ανάκαμψη τύπου V), με το ΑΕΠ σε σταθερές τιμές να διαμορφώνεται σε 191,6 δισ.
ευρώ το 2021, έναντι 194,4 δισ. ευρώ το 2019. Η πρόβλεψη αυτή είναι αισιόδοξη και βασίζεται σε ευνοϊκές παραδοχές για την πορεία της ιδιωτικής κατανάλωσης, του ακαθάριστου σχηματισμού παγίου κεφαλαίου, των εξαγωγών, του αποπληθωριστή, στην εκταμίευση επενδυτικών πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ, καθώς και στα δημοσιονομικά μέτρα ενίσχυσης της οικονομίας γενικότερα και των εισοδημάτων ειδικότερα.
Επιπρόσθετα, αποκλίνει αισθητά προς τα πάνω σε σχέση με τις αντίστοιχες προβλέψεις του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, οι οποίες ωστόσο έλαβαν χώρα προτού οριστικοποιηθούν τα ευρωπαϊκά μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης (Ταμείο Ανάκαμψης). Αντίθετα, υπάρχει μεγαλύτερη σύγκλιση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Πίνακας 2).
Επομένως, μολονότι δεν μπορεί να αποκλειστεί η περίπτωση ισχυρής μεγένθυσης το 2021, αυτή προϋποθέτει την επιτυχή ολοκλήρωση στοχευμένων εθνικών και ευρωπαϊκών οικονομικών πολιτικών στήριξης της οικονομίας και την ομαλή αποκλιμάκωση των επιπτώσεων της πανδημίας αλλά και των εκτιμήσεων για την εξέλιξη της οικονομίας το 2020.
δ. Σε ότι αφορά το «Δημοσιονομικό Σύμφωνο», η αξιολόγηση τήρησης των ορίων του παρέλκει, δεδομένου ότι η ενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής (general escape clause) το Μάρτιο του 2020 θα διατηρηθεί σε ισχύ και το 2021.
Οι προϋποθέσεις για την επίτευξη ανάπτυξης 7,5%
Το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο θεωρεί πως ο στόχος για ρυθμό μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ κατά 7,5% το 2021 είναι ιδιαίτερα αισιόδοξος και διαμορφώνεται σε ένα περιβάλλον με ιδιαίτερες αβεβαιότητες, αλλά δεν μπορεί να αποκλειστεί η επίτευξή του υπό την προϋπόθεση ότι θα επιβεβαιωθούν οι παραδοχές που τον υποστηρίζουν. Από αυτές, ιδιαίτερη βαρύτητα έχουν:
α) Η επίδοση της ελληνικής οικονομίας το 2020.
β)Η σταδιακή αποκλιμάκωση των αρνητικών επιπτώσεων της πανδημίας Covid-19.
γ) Η επιτυχής υλοποίηση του προγραμματισμού για την στήριξη των επενδύσεων και η
μέγιστη δυνατή απορρόφηση των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης κατά τη διάρκεια του
2021.
δ) Η εξέλιξη της ιδιωτικής κατανάλωσης και του αποπληθωριστή
ε) Η εξέλιξη της απασχόλησης και των αμοιβών της μισθωτής εργασίας.
στ) Η πολλαπλασιαστική επίδραση των μέτρων δημοσιονομικής πολιτικής.
Με βάση τις παραπάνω προϋποθέσεις και ιδιαίτερα υπό το πρίσμα της μεγάλης τρέχουσας αβεβαιότητας, το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο υιοθετεί τις μακροοικονομικές προβλέψεις του Προσχέδιου του Προϋπολογισμού 2021.
