Σε έναν κόσμο μηδενικών ή και αρνητικών επιτοκίων, με τα επιτόκια των καταθέσεων να βρίσκονται κοντά στο μηδέν και τα μετρητά να μην έχουν καμία απολύτως απόδοση, μέρος των ελληνικών αποταμιευτικών κεφαλαίων κατευθύνθηκε τα τελευταία χρόνια στην εγχώρια αγορά των εταιρικών ομολόγων του Χρηματιστήριο της Αθήνας που προσφέρει μέση απόδοση στη λήξη 3,86%, αποτελώντας και μια πρόσθετη πηγή άντλησης κεφαλαίων για τις εταιρείες.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι επενδυτές προσέφεραν πάνω από 5 δισ. ευρώ για εκδόσεις εταιρικών ομολόγων στο ΧΑ ύψους 2,25 δισ. ευρώ, σε μια στιγμή που οι ελληνικές εταιρείες άντλησαν και περίπου 11 δισ. ευρώ από τις διεθνείς αγορές εταιρικών ομολόγων. Κορυφαίοι παράγοντες του χώρου, όπως εκτίμησαν και σε πρόσφατο επενδυτικό συνέδριο της Capital Link, «βλέπουν» για την εν λόγω αγορά σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης με πολλαπλασιαστικό όφελος για τις επιχειρήσεις και την ίδια την οικονομία.
Εισαγωγές
Την ανάγκη εισαγωγής των «green bonds» και «project specific bonds» στην εγχώρια αγορά εταιρικών ομολόγων, προκειμένου να βελτιωθούν το μέγεθος, το βάθος και η ρευστότητά της, με πολλαπλασιαστικό όφελος για την ελληνική οικονομία, επισήμανε η Πηνελόπη Λαζαρίδου, γενική διευθύντρια Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών και εκτελεστικό μέλος του ΔΣ του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. «Εχοντας ολοκληρώσει πρόσφατα τη μεγαλύτερη εταιρική έκδοση ομολόγου στην εγχώρια κεφαλαιαγορά, ύψους 500 εκατ. ευρώ, θα θέλαμε η αγορά να αναπτυχθεί, ενώ οι συστημικές τράπεζες και οι ρυθμιστικές αρχές (Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, Χρηματιστήριο Αθηνών) μπορούν να εξετάσουν την εισαγωγή στην αγορά project specific bonds ή green bonds» σημείωσε χαρακτηριστικά η ίδια.
Τα ομόλογα αυτά θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν μερικώς την κατασκευή μεγάλων έργων σε ΑΠΕ, διαχείρισης απορριμμάτων (μέσω ΣΔΙΤ) ή έργων παραχώρησης και υποδομών που παρουσιάζουν μεγάλο πολλαπλασιαστή για την οικονομία, με σημαντική εγχώρια προστιθέμενη αξία, ενισχύοντας ταυτόχρονα την απασχόληση, την εγχώρια κατανάλωση και τα επίπεδα τιμών περιουσιακών στοιχείων.
Κάτι τέτοιο συμβαδίζει και με τη στρατηγική της ενίσχυσης της εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων, ενώ θα προσελκύσει το ενδιαφέρον τόσο ξένων και εγχώριων θεσμικών επενδυτών όσο και ελλήνων ιδιωτών επενδυτών, οδηγώντας επίσης σε βελτίωση του μεγέθους, του βάθους και της ρευστότητας της αγοράς.
Περιβάλλον
H Ελένη Βρεττού, Executive General Manager, Chief of Corporate & Investment Banking της Πειραιώς, προτείνει επίσης την εισαγωγή των περιβαλλοντικών, κοινωνικών και κανονιστικών αρχών (ESG) στην ελληνική αγορά εταιρικών ομολόγων, καθώς μια εταιρεία με χρηστή εταιρική διακυβέρνηση, διαφάνεια και ένα βιώσιμο επιχειρηματικό μοντέλο θα μπορούσε να προσελκύσει πιο εύκολα ξένα θεσμικά κεφάλαια. Αυτό το είδαμε στην έκδοση των ελληνικών ομολόγων της Terna Energy, το 2019, το πρώτο – και μέχρι στιγμής μόνο – πράσινο ομόλογο στην Ελλάδα, που πέτυχε τότε απόδοση ρεκόρ στο 2,60%, σημειώνοντας επίσης ρεκόρ υπερκάλυψης. «Στόχος μας ως τράπεζα που εστιάζει στην υιοθέτηση κριτηρίων ESG είναι να προχωρήσουμε πέρα από τα πράσινα ομόλογα για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, που είναι ο πιο κοινός τύπος ομολόγων, και να επικεντρωθούμε στο «G» – της Εταιρικής Διακυβέρνησης – του ESG και να βοηθήσουμε τις μεγαλύτερες Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις να βελτιώσουν τη δική τους διακυβέρνηση και πρότυπα αναφοράς, ώστε να καταστούν κι εκείνες κατάλληλες για να αποκτήσουν πρόσβαση σε πηγές χρηματοδότησης των κεφαλαιαγορών, όπως η ελληνική αγορά μικροομολόγων» ανέφερε η ίδια.
Τα ελληνικά mini bonds και οι εναλλακτικές αποδόσεις
«Tα τελευταία τέσσερα χρόνια είχαμε 11 πολύ επιτυχημένες εκδόσεις mini bonds με συνολικό μέγεθος άνω των 2 δισεκατομμυρίων, παρέχοντας εναλλακτικές αποδόσεις σε ένα περιβάλλον πολύ χαμηλών επιτοκίων και επιτοκίων καταθέσεων κοντά στο μηδέν» ανέφερε o Αναστάσιος Ιωαννίδης, General Manager, Global Markets της Eurobank.
Παρότι συμμετείχαν χιλιάδες επενδυτές, αυτό που είναι εμφανές είναι η έλλειψη δευτερογενούς ρευστότητας στην αγορά, ενώ είναι σημαντικό οι εγχώριοι «παίκτες», οι ελληνικές τράπεζες, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και το Χρηματιστήριο Αθηνών, να αναλάβουν πρωτοβουλίες ενίσχυσης του πλαισίου λειτουργίας της, ώστε να διασφαλιστεί υψηλότερη προσφορά και να ενισχυθεί ο ρόλος της ως μιας αξιόπιστης πηγής χρηματοδότησης.
Ευκαιρία το Ταμείο Ανάπτυξης
O Γιάννης Εμίρης, General Manager of Wholesale Banking της Alpha Bank, σημείωσε μεταξύ άλλων πως το Ταμείο Ανάπτυξης θα μπορούσε να αποτελέσει μια ευκαιρία για την εγχώρια αγορά εταιρικών ομολόγων μέσω της έκδοσης πράσινων ομολόγων και ομολόγων χρηματοδότησης έργων, προσελκύοντας και διεθνή θεσμικά κεφάλαια. Παράλληλα θεωρεί πως η ανάπτυξη του δεύτερου και του τρίτου πυλώνα κοινωνικής ασφάλισης στην Ελλάδα θα μπορούσε να δημιουργήσει μια επιπλέον πηγή ζήτησης.
O Βασίλης Καραμούζης, γενικός διευθυντής Εταιρικής & Επενδυτικής Τραπεζικής της Εθνικής Τράπεζας, υπογράμμισε πως η επιτυχία που σημείωσαν οι δύο πρόσφατες ομολογιακές εκδόσεις των ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και Lamda Development, εν μέσω της πρωτόγνωρης κρίσης που προκάλεσε η πανδημία της COVID-19, αποδεικνύει τη δυναμική της ελληνικής αγοράς ομολόγων και το έντονο ενδιαφέρον της ελληνικής επενδυτικής κοινότητας για επενδύσεις σε υγιείς εταιρείες με σημαντικό επενδυτικό πλάνο.
Στοίχημα για την περαιτέρω ανάπτυξη της εν λόγω αγοράς θα πρέπει να αποτελέσει, σύμφωνα με τον ίδιο, η προσέλκυση και μικρότερου μεγέθους εταιρειών (εισηγμένων στο ΧΑ ή μη), οι οποίες ωστόσο θα διαθέτουν εδραιωμένη παρουσία στον κλάδο που δραστηριοποιούνται και διαχρονικά ισχυρές ταμειακές ροές. Τα οφέλη και για αυτές τις εταιρείες, οι οποίες λόγω μεγέθους δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στις ευρωαγορές, είναι σημαντικά, αφού, μεταξύ άλλων, διευρύνονται τα χρηματοδοτικά εργαλεία που έχουν στη διάθεσή τους, αποκτούν πρόσβαση στην ελληνική επενδυτική κοινότητα, ενισχύεται η αναγνωρισιμότητά τους και ισχυροποιείται η εταιρική τους διακυβέρνηση. Επιπλέον, το επόμενο διάστημα, οι συμμετέχοντες στην εν λόγω αγορά οφείλουν να εξετάσουν τρόπους για την προσέλκυση αλλοδαπών επενδυτών οι οποίοι θα συμβάλουν στη διεύρυνση της επενδυτικής βάσης και στην αύξηση της εμπορευσιμότητας.
