Υπάρχει ένα μεγάλο κενό, ίσως πάντα υπήρχε. Ανάμεσα στον πολίτη και στην κεντρική εξουσία. Είναι περίπου το κενό που χωρίζει τον άνθρωπο από τον Θεό. Από τον Θεό ζητούμε το θαύμα, δηλαδή την κατάργηση όλων των φυσικών νόμων προς όφελός μας. Αυτό είναι μια καθαρή σχέση. Από την εξουσία έχουμε αρχίσει να ζητούμε το ίδιο. Σπεύδω να εξηγηθώ γιατί οι εποχές είναι πονηρές. Φυσικά και είναι υποχρέωση των εκλεγμένων να τιμούν την ευθύνη να επεξεργάζονται προβλήματα, να προτείνουν λύσεις και να έχουν αποτελέσματα. Ομως επειδή δεν είναι καθόλου δουλειά τους να μας υποδεικνύουν ποιο είναι το καλό μας, ένα μεγάλο μέρος της «τροφής» μας οφείλουμε να το παράγουμε μόνοι μας. Η ζωή μας δεν έχει τόσο μεγάλη σχέση μαζί τους. Η προνοητικότητα, η επινοητικότητα, οι μικροί καθημερινοί κόμποι λύνονται μόνο από τα χεράκια μας. Ομως ούτε αυτό το αυτονόητο δείχνει να γίνεται. Η ανάγκη της αυτάρκειας έχει κακοφορμίσει σε μια λειτουργία που συναντάμε μόνο σε μονήρεις οργανισμούς. Οταν διαρραγεί η εμπιστοσύνη με την κεντρική εξουσία, μένεις μόνος με τον εαυτό σου και οδηγείσαι σε λύσεις ακραίου ατομικισμού. Εδώ ακριβώς παρουσιάζεται το μεγάλο κενό. Δεν έχουμε δημιουργήσει συλλογικότητες – δεν αναφέρομαι σε θεσμικές -, μικρές ή μεγαλύτερες αγκαλιές, ζωντανά πολυπρόσωπα κύτταρα, που να λειτουργούν όχι ως φωλιές παρηγοριάς, αλλά ως ενεργές δυνάμεις μιας ιστορικής κίνησης – όσο κι αν αυτό ακούγεται στομφώδες.
Δεν έχω την επάρκεια να προτείνω τη δομή αυτών των συλλογικοτήτων, αλλά υπήρξαν πολλές φορές τα τελευταία χρόνια που αισθάνθηκα ως ένα ακανόνιστο εκκρεμές, δίχως κατεύθυνση και συνοδοιπόρους. Οι παρέες των φίλων δεν είναι αρκετές από μόνες τους. Απογοητεύονται εύκολα, καταναλώνουν γρήγορα το οξυγόνο τους αν δεν πάρουν φως και από άλλους ήλιους. Οσοι δεν παντρεύουμε εδώ και πολλά χρόνια τη συμμετοχή μας στα κοινά με κόμματα και ανάλογους μηχανισμούς, μας βλέπω να πλαισιώνουμε με φωτογραφίες μας τα Silver Alert του μέλλοντος. Του κοντινού μέλλοντος.
Η αυστηρή εξειδίκευση στα επαγγέλματα και στις δεξιότητες που έχουν επιβάλει οι νέοι καιροί έχει πάρει μπάλα και συνιστώσες της ζωής που δίχως την ευρύτητα είναι καταδικασμένες να χαθούν. Δεν ψηφίζουμε για να ξεμπερδεύουμε για τέσσερα χρόνια με οτιδήποτε αφορά την ευθύνη, θεωρώντας πως πληρώνουμε άλλους γι’ αυτό. Μιλάμε για τη ζωή μας, δεν γίνεται να δίνουμε τυφλά τόσες υπεργολαβίες που την αφορούν.
Εχω έναν φίλο που συνηθίζει να περνάει στις διασταυρώσεις που έχει προτεραιότητα γκαζωμένος. Οταν τον ρωτάω γιατί δεν κόβει λίγο, να ελέγξει κι εκείνος, μου απαντάει πως ο άλλος έχει STOP και εκείνος οφείλει να ελέγξει. Τον ρωτάω αν το δίκιο του θα τον κάνει να νιώσει καλύτερα στο κρεβάτι του νοσοκομείου μετά το τρακάρισμα, αν θα μαλακώσει τις πληγές του το γεγονός πως δεν έφταιγε αυτός. Αφήνει τη ζωή του στα χέρια όλων των άλλων, όλων των ξένων. Κι ας μην το βαφτίσουμε αυτό εμπιστοσύνη στον συνάνθρωπο.
