Πώς θα βγουν από την «εντατική» τα μέσα μαζικής μεταφοράς

Γεμάτα λεωφορεία, ουρές σε κεντρικές στάσεις και σταθμούς, συνωστισμός στους συρμούς και αψιμαχίες μεταξύ επιβατών για τη χρήση μάσκας, που ορισμένες φορές φτάνουν ακόμα και σε χειροδικίες, συνθέτουν την καθημερινότητα των αστικών συγκοινωνιών εν μέσω πανδημίας.

Η απώλεια μόλις ενός προγραμματισμένου συρμού της Γραμμής 3 λόγω βλάβης νωρίς το πρωί την Τρίτη της προηγούμενης εβδομάδας έφερε καθυστερήσεις και χάος στην αποβάθρα του Συντάγματος, εξοργίζοντας το επιβατικό κοινό. Η πανδημία ανέδειξε τη 12ετή απαξίωση των ΜΜΜ, λόγω της οικονομικής κρίσης και των πολιτικών επιλογών, φέρνοντας συνθήκες ασφυξίας.

Με την Αττική σε «πορτοκαλί» συναγερμό, η παραδοχή του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για τη δύσκολη κατάσταση των αστικών συγκοινωνιών στο πρόσφατο διάγγελμα επιβεβαίωσε τις ανησυχίες. Δεν είναι λίγες οι φωνές που υποστηρίζουν ότι μόνο οι περιορισμοί στην κυκλοφορία μπορούν να σώσουν την παρτίδα, καθώς τα ΜΜΜ αποτελούν εστίες υπερμετάδοσης.

Αργησαν οι έκτακτες λύσεις

Στη μάχη ρίχνονται εκτάκτως ως το τέλος του 2020 συνολικά 500 νέα οχήματα, μέσω σύμπραξης με τα ΚΤΕΛ και leasing, καθώς και με fast track προσλήψεις 655 εργαζομένων πρώτης γραμμής. Τις τελευταίες ημέρες μάλιστα έγινε αγώνας δρόμου από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ώστε τα πρώτα 100 αστικά λεωφορεία των ΚΤΕΛ να κυκλοφορήσουν τη μεθεπόμενη εβδομάδα και όχι στο τέλος Οκτωβρίου με αρχές Νοεμβρίου.

Πρόκειται για μια σανίδα σωτηρίας που θα μπορούσε, τουλάχιστον ως προς το σκέλος των προσλήψεων και της σύμπραξης με τα ΚΤΕΛ, να έχει ενεργοποιηθεί αν όχι στην πρώτη φάση της πανδημίας, έστω στις αρχές του καλοκαιριού, προετοιμάζοντας τα ΜΜΜ για τον δύσκολο χειμώνα που όλοι έβλεπαν να έρχεται.

Παράλληλα η ανάγκη επιστροφής της οικονομίας σε τροχιά κανονικότητας έχει φέρει μες τον Σεπτέμβριο σταδιακή αύξηση των επιβατών στα μέσα μεταφοράς. Οι επικυρώσεις των εισιτηρίων απέχουν από τα προ κορωνοϊού επίπεδα, κινούμενες στο 65%-70% της αντίστοιχης περσινής περιόδου. Οταν όμως η επιτρεπόμενη πληρότητα σε οχήματα και συρμούς είναι στο 65%, η κατάσταση καταλήγει οριακή.

Λεωφορεία  στο «κόκκινο»

Τα τελευταία 12 χρόνια οι αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας έμειναν στον «πάγο». Οι πιο πρόσφατες προσλήψεις έγιναν το 2006, με τον τελευταίο εργαζόμενο να εντάσσεται το 2008, ενώ το τελευταίο καινούργιο λεωφορείο εντάχθηκε στον στόλο το 2009. Σήμερα, από τα 1.730 λεωφορεία διαθέσιμα είναι τα 1.100, εκ των οποίων τα 250 προστέθηκαν τον τελευταίο χρόνο ύστερα από ένα πρόγραμμα συντήρησης, ενώ από τα 286 τρόλεϊ στους δρόμους βγαίνουν 242. Ο μέσος όρος ηλικίας των λεωφορείων πετρελαίου, όπως και των τρόλεϊ, φτάνει πια τα 18,8 έτη, ενώ για τα θερμικά λεωφορεία είναι στα 16.

Στις 2.400 προγραμματισμένες βάρδιες που εξυπηρετούν το συγκοινωνιακό έργο, μόνο οι 2.100-2.150 επανδρώνονται. Οι υπόλοιπες δεν καλύπτονται, με αποτέλεσμα οι επιβάτες να περιμένουν στη στάση ένα λεωφορείο που δεν περνάει ποτέ. Εν τω μεταξύ, από τις βάρδιες που καλύπτονται, περίπου 250 καλύπτονται από οδηγούς που εργάζονται με δεδουλευμένο ρεπό, περίπου δηλαδή το 11% του συγκοινωνιακού έργου.

Με τις σημερινές συνθήκες, για να βγει το συγκοινωνιακό έργο, σύμφωνα με τους εργαζομένους, χρειάζονται 1.400-1.500 οχήματα και περισσότεροι από 4.300 οδηγοί. Εκτιμάται δε ότι με τις νέες προσλήψεις αυτοί θα ανέλθουν σε 3.700.

Ερχονται τα πρώτα  100 αστικά ΚΤΕΛ

Η επιτάχυνση των διαδικασιών φέρνει τα πρώτα 100 λεωφορεία των αστικών ΚΤΕΛ στην Αθήνα νωρίτερα από το αρχικώς προβλεπόμενο. Η σύμβαση σύμπραξης με τα ΚΤΕΛ Αττικής, για λογαριασμό των οποίων θα φτάσουν λεωφορεία από την Περιφέρεια (Βοιωτία, Κόρινθο, Εύβοια), εγκρίθηκε την Παρασκευή από το Διοικητικό Συμβούλιο του ΟΑΣΑ, προκειμένου να σταλεί προς έγκριση στο Ελεγκτικό Συνέδριο.

Η συμφωνία για τα 200 οχήματα θα έχει κλείσει ώσπου να βγουν τα πρώτα οχήματα στους δρόμους για να καλύψουν περιφερειακά δρομολόγια (Γλυφάδα, Θρακομακεδόνες, Ελευσίνα, Αχαρνές, Κηφισιά), αλλά και δημοτικές διαδρομές. Εκτιμάται ότι σε όρους οχηματοχιλιομέτρων τα ΚΤΕΛ θα αναλάβουν προοδευτικά ως το τέλος Νοεμβρίου, σε ημερήσια βάση, το 21,3% του μεταφορικού έργου. Η χρέωση αναμένεται, σύμφωνα με πληροφορίες, στα 1,43-1,47 ευρώ/χλμ. Παράλληλα, θα ενισχύσουν το δυναμικό με 550 οδηγούς, πλέον των 655 άμεσων προσλήψεων σε ειδικότητες αιχμής με όρους ΑΣΕΠ, που εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθούν στις αρχές του 2021.
Παράλληλα, «τρέχει» ήδη ο διαγωνισμός για το leasing 300 μεταχειρισμένων λεωφορείων, μέχρι 10 ετών, που αναμένεται να προστεθούν ως το τέλος του έτους, αυξάνοντας τον στόλο συνολικά από τον Ιούλιο του 2019 κατά 89%.

Τι γίνεται με το μετρό;

Η κατάσταση είναι δύσκολη και στις σταθερές συγκοινωνίες, που λόγω έλλειψης συρμών και οδηγών έχουν φτάσει στα όριά τους. Σήμερα, για να βγουν οι χρονοαποστάσεις κινούνται ταυτόχρονα στις ράγες 16 συρμοί στη Γραμμή 2, 22 στη Γραμμή 3 και στον ηλεκτρικό 19 συρμοί.
Οι βανδαλισμοί, που έχουν ενταθεί τον τελευταίο μήνα, στον ηλεκτρικό ρίχνουν όμως έξω τα προγραμματισμένα δρομολόγια.

Κατά το τελευταίο 10ήμερο έχουν γίνει 15 επιθέσεις και τον τελευταίο μήνα έχουν σπάσει 88 τζάμια (πόρτες, παράθυρα), με αποτέλεσμα οι συρμοί να αποσύρονται προς επισκευή. Η λύση στο πρόβλημα της Γραμμής 1 θα δοθεί με τον διαγωνισμό αναβάθμισης 14 παλαιών συρμών, ηλικίας άνω των 35 ετών, που θα βγει στον αέρα τον Οκτώβριο και θα προχωρήσει με γρήγορες διαδικασίες, δεν θα είναι όμως άμεση.