Τον πιο δύσκολο και αβέβαιο προϋπολογισμό από την εποχή του πρώτου μνημονίου πρόκειται να καταθέσει η κυβέρνηση στη Βουλή αυτή την εβδομάδα, καθώς εκτός από τη διάρκεια και τις επιπτώσεις της πανδημίας, που είναι οι άγνωστοι Χ, θα πρέπει να συμπεριλάβει και το κόστος των νέων εξοπλισμών. Τις βασικές κατευθύνσεις για τη δημοσιονομική πολιτική του 2021 έδωσαν ήδη στους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης, ενόψει της κατάθεσης, ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις και ο επίτροπος Πάολο Τζεντιλόνι.

Η «ρήτρα διαφυγής»

Στην επιστολή, προς τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα, επισημαίνεται ότι η «ρήτρα διαφυγής από τον στόχο για πρωτογενή πλεονάσματα θα υπάρχει και το 2021 και όλα τα μέτρα που θα λαμβάνονται θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένα στις ανάγκες αντιμετώπισης της πανδημίας, ακόμη κι αν δημιουργούνται ελλείμματα».

Οπως τονίζουν, «τα μέτρα θα πρέπει να είναι σωστά στοχευμένα και προσωρινά, ενώ θα πρέπει να επανεξετάζονται σε τακτική βάση. Ανάλογα με την εξέλιξη της πανδημίας, τα έκτακτα μέτρα μπορεί να χρειαστεί να προσαρμοστούν και να συνδυαστούν με παρεμβάσεις οι οποίες θα βελτιώσουν τη βάση των οικονομιών, τη στήριξη της “πράσινης” και ψηφιακής μετάβασης και τη ζήτηση».

Σε αυτή τη γραμμή κινείται και η κυβέρνηση, που περιλαμβάνει στο σχέδιο προϋπολογισμού το κόστος της μείωσης της εισφοράς αλληλεγγύης και των εισφορών, αλλά και τα επιδόματα αναστολής εργασίας και ανεργίας.

Ελλειμμα και χρέος

Ωστόσο, την είδηση, τη βάση του νέου προϋπολογισμού, αποκάλυψε ήδη ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, ο οποίος, σε ομιλία του για τις επιπτώσεις της πανδημίας, είπε τα εξής:

«Για το 2020 αναμένεται πρωτογενές έλλειμμα περίπου 6% του ΑΕΠ (εξαιρουμένων των εσόδων από την επιστροφή κερδών των κεντρικών τραπεζών από ελληνικά ομόλογα) λόγω των μέτρων που ελήφθησαν για την πανδημία και λόγω της πτώσης των φορολογικών εσόδων από τη σημαντική συρρίκνωση του ΑΕΠ.
Το δημόσιο χρέος αναμένεται να ξεπεράσει το 200% του ΑΕΠ. Παρ’ όλα αυτά, όμως, η βιωσιμότητα του χρέους μεσοπρόθεσμα (τοκοχρεολύσια κάτω του 15% του ΑΕΠ) συνεχίζει να ισχύει κάτω από εύλογες υποθέσεις εξέλιξης του ονομαστικού ΑΕΠ».

Το προσχέδιο

Με αυτά τα δεδομένα, ο υπουργός των Οικονομικών και ο αναπληρωτής του, αρμόδιος για τον προϋπολογισμό, Θεόδωρος Σκυλακάκης έχουν συντάξει το προσχέδιο με δύο σενάρια:
Το πρώτο με εκτιμήσεις για ύφεση έως 8% το τρέχον έτος και ανάκαμψη γύρω στο 5,5% το 2021.

Το δεύτερο με μεγαλύτερη ύφεση που μπορεί να αγγίξει και το 10% εφέτος, που δημιουργεί άλλη βάση για το 2021, ακόμη και αν η οικονομία έχει τον ίδιο προβλεπόμενο ρυθμό ανάκαμψης γύρω στο 5%.

Οπως είπε δημόσια και ο κ. Σταϊκούρας, υπάρχει σοβαρή αβεβαιότητα και κάθε εβδομάδα τα δεδομένα αλλάζουν, τονίζοντας μάλιστα ότι την επόμενη εβδομάδα, για παράδειγμα, «μπορεί να με δείτε να αλλάζω τις προβλέψεις».

«Ακόμη αντέχουμε»

Ακόμη ανέφερε ότι η ελληνική οικονομία αντέχει ένα δεύτερο lockdown και εξήγησε ότι η κυβέρνηση στο μεσοδιάστημα από τα πρώτα περιοριστικά μέτρα «έχτισε» ταμειακά διαθέσιμα μέσω δανεισμού, προκειμένου να είναι σε θέση να αντεπεξέλθει σε όποια δυσκολία προκύψει, αλλά και για να εφαρμόσει τις στοχευμένες μειώσεις φόρων το 2021 και να προχωρήσει στην ενίσχυση της εθνικής άμυνας της χώρας.

Για το 2021, ακόμη και η προβλεπόμενη άνοδος του ΑΕΠ γύρω στο 5% εξαρτάται από την επιτυχή εκκίνηση του νέου Ταμείου Ανάκαμψης, η οποία συνεπάγεται για τα επόμενα έτη την έλευση πρόσθετων κονδυλίων της τάξης των 6 δισ. ευρώ ετησίως από την ΕΕ πέραν των 4-5 δισ. ευρώ που εισρέουν σήμερα.