Λιγότερο φόρο από τα 690 ευρώ που πληρώνει ένας Έλληνας φορολογούμενος με εισόδημα 12.000 ευρώ και ένα παιδί πλήρωσε το 2016, που εκλέχθηκε πρόεδρος ο Ντόναλντ Τραμπ. Πλήρωσε συγκεκριμένα 750 δολάρια, δηλαδή 642 ευρώ. Τον ίδιο φόρο πλήρωσε και την επόμενη χρονιά, την πρώτη της προεδρίας του. Την αποκάλυψη έκαναν οι «New York Times» προκαλώντας θόρυβο σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Η νεοϋορκέζικη εφημερίδα αποκάλυψε επίσης ότι οι χρονιές 2016 και 2017 ήταν εξαιρετικές για τον Τραμπ! Διότι τα 10 από τα 15 τελευταία έτη δεν πλήρωσε ούτε σεντ στο αμερικανικό δημόσιο ως φόρο εισοδήματος – πλήρωσε βέβαια πολλά σε φόρους κατανάλωσης. Για «συστηματικές απώλειες του αμερικανικού κράτους» και για «φοροδιαφυγή ετών» έκανε λόγο η εφημερίδα. Για «fake news» κάνει λόγο ο πρόεδρος.
«Ασφαλώς και πλήρωσα φόρους. Θα το διαπιστώσετε μόλις γίνει η εκκαθάριση. Αλλά αυτή την ώρα βρίσκεται στο στάδιο των ελέγχων και στο στάδιο αυτό βρίσκεται εδώ και πολύ καιρό», σχολίασε ο Τραμπ. «Ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι», που θα έλεγαν και οι ομογενείς στην Αστόρια αν δεν ήσαν, οι περισσότεροι, οπαδοί του Αμερικανού προέδρου.
Δεν είναι η πρώτη φορά που προκαλείται θόρυβος για τις σχέσεις του Τραμπ με την Εφορία. Το θέμα είχε τεθεί δημοσίως πριν από ακριβώς τέσσερα χρόνια, σε προκλογική τηλεοπτική αναμέτρηση του προέδρου με τη Χίλαρι Κλίντον. «Πώς εξηγείτε το γεγονός ότι πληρώνετε λίγα, όπως φημολογείται;», είχε ρωτήσει τον υποψήφιο των Ρεπουμπλικανών κάποιος δημοσιογράφος. «I pay less because I’m smart», είχε απαντήσει ο Τραμπ.
Πληρώνει λιγότερα επειδή είναι έξυπνος είχε ομολογήσει σε μια έξαρση ειλικρίνειας και αυτογνωσίας ο υποψήφιος, τότε, πρόεδρος. Με αφορμή την επαναφορά του ζητήματος στην επικαιρότητα από τους «ΝΥΤ» ο Τραμπ εξέφρασε και την πικρία του ότι οι φορολογικές αρχές δεν τον έχουν αντιμετωπίσει όπως θα έπρεπε. «Μου έχουν φερθεί άσχημα», παραπονέθηκε.
Who cares?
Η τύχη και το αμερικανικό εκλογικό σύστημα φρόντισαν να αποκτήσουν οι ΗΠΑ ένα «έξυπνο» πλην «φορολογικά αδικημένο» πρόεδρο – διότι συνήθως ξεχνάμε ότι το 2016 ο Τραμπ έγινε πρόεδρος και πλανητάρχης συγκεντρώνοντας 2 εκατ. ψήφους λιγότερες από την Κλίντον. Η αλήθεια είναι ότι ο Ντόναλντ Τραμπ είναι ο πρώτος πρόεδρος από τη δεκαετία του 1970 που δεν έχει δημοσιοποιήσει τις δοσοληψίες του με την Εφορία. Ο νόμος δεν τον υποχρεώνει, αλλά η δημοσιοποίηση των φορολογικών δηλώσεων των προέδρων έχει γίνει πολιτική παράδοση σχεδόν μισού αιώνα στις ΗΠΑ.
Είναι βέβαιο ότι απόψε το βράδυ, που ο Τραμπ θα αντιμετωπίσει για πρώτη φορά σε debate τον υποψήφιο των Δημοκρατικών Τζο Μπάιντεν, το ζήτημα της σκοτεινής (αν όχι συσκοτισμένης) φορολογικής του εικόνας θα τεθεί εκ νέου. Ο σημερινός πρόεδρος όμως έχει επισημάνει ότι ο αμερικανικός λαός δεν ασχολείται διόλου με τη δική του φορολογική κατάσταση. «Οι Αμερικανοί δεν ενδιαφέρονται για τα φορολογικά μου», έχει πει ο Τραμπ από την εποχή των debates με τη Χίλαρι. Και μάλλον έχει δίκιο.
Η φορολογική ευσυνειδησία για λόγους κοινωνικής ευθύνης, η συμμετοχή του κάθε πολίτη ανάλογα με τις δυνατότητές του στα κοινά βάρη, η πολιτικής αναδιανομής των εισοδημάτων για την άμβλυνση των ανισοτήτων, το λεγόμενο «κοινωνικό κράτος» ακόμα, είναι έννοιες που δεν συνάδουν με την αμερικανική κουλτούρα περί ευημερίας.
Για την κρατούσα αντίληψη στις ΗΠΑ η ευημερία του καθενός συνιστά ατομική ευθύνη, όχι συλλογική. Εξαρτάται από τη μέριμνα του καθενός για το μέλλον. Kαι ο Τραμπ συγκαταλέγεται μεταξύ των ακραιφνών οπαδών της αντίληψης αυτής, γι’ αυτό έχει καταβάλει λυσσαλέες προσπάθειες για να καταργήσει το Obamacare, το σύστημα στοιχειώδους κοινωνικής προστασίας που θεσμοθέτησε ο προηγούμενος πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα.
The winner takes it all
Για τους αναξιοπαθούντες, τους άτυχους της ζωής, υπάρχει η φιλανθρωπία, που εξασφαλίζει εξάλλου και μια καλύτερη μετά θάνατον ζωή. Οι υπόλοιποι είναι «losers», είναι εκείνοι που δεν φρόντισαν να στρώσουν καλά για να κοιμηθούν καλά. Φωνές σαν κι αυτές των «υπερπλουσίων» Γουόρεν Μπάφετ και Τζορτζ Σόρος, που ζητούν δημοσίως από την αμερικανική κυβέρνηση να τους φορολογήσει, ο Τραμπ και η πλειονότητα της αμερικανικής κοινής γνώμης θεωρούν εκκεντρικές, ανόητες και τέλος πάντων ακατανόητες.
Κοντολογίς, μια πολιτικός σαν την Αγκελα Μέρκελ (που ανήκει μάλιστα στο συντηρητικό πολιτικό χώρο) δεν θα είχε καμία τύχη για να κάνει καριέρα στις ΗΠΑ.
Υπενθυμίζεται ότι η επί 15 συναπτά έτη καγκελάριος της Γερμανίας εκλέχθηκε το 2005 εντάσσοντας στο προεκλογικό της πρόγραμμα την πρόθεσή της να αυξήσει τους συντελεστές φορολόγησης, συμπεριλαμβανομένου ακόμα και του ΦΠΑ (από το 16% στο 18% συγκεκριμένα).
