Όταν στις αρχές του μήνα άνοιξε την πόρτα του σπιτιού του και 20 αστυνομικοί ζήτησαν να ερευνήσουν το διαμέρισμά του, ο δημοσιογράφος Οκτάι Καντεμίρ φοβήθηκε για τα χειρότερα. Και αυτό διότι δημοσιογράφοι που ασκούν κριτική στην κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συλλαμβάνονται συχνά με ψευδείς κατηγορίες για τρομοκρατία.
Αντ’ αυτού, ένας από τους αστυνομικούς έβγαλε ένα κινητό κινητό τηλέφωνο από την τσέπη και του έδειξε ένα χιουμοριστικό tweet που είχε γράψει πριν από μερικές ημέρες για τον μεγάλο αριθμό τηλεοπτικών σειρών για τους σουλτάνους που έχουν εμφανιστεί το τελευταίο διάστημα. «Με συνέλαβαν για παράβαση του άρθρου 130 περί προσβολής της μνήμης νεκρού. Μου είπαν ότι δυσφημίζω τους σουλτάνους…» δήλωσε ο δημοσιογράφος στον Guardian.
Μετά από μια νύχτα στο τοπικό αστυνομικό τμήμα, ο Καντεμίρ αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση.
Η τακτική του Ερντογάν
Όπως αναφέρει η βρετανική εφημερίδα, η περιπέτεια του Καντεμίρ αναδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο η Τουρκία αστυνομεύει τον ψηφιακό κόσμο.
«Είναι πόλεμος κατά των λέξεων. Ακόμη και η χρήση της κουρδικής ονομασίας κάποιου πράγματος μπορεί να θεωρηθεί επιβαρυντικό στοιχείο σε βάρος σου» δηλώνει ο δημοσιογράφος Νουρκάν Μπαϊσάλ, ο οποίος έχει πολλάκις συλληφθεί για αναρτήσεις του στο Twitter.
«Τα κοινωνικά δίκτυα είναι ένα τουρκικό πεδίο μάχης» σημειώνει ο ίδιος.
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, κατά τη διάρκεια των 17 ετών του στην εξουσία, ο Ταγίπ Ερντογάν απέκτησε σταδιακά τον πλήρη έλεγχο των παραδοσιακών ΜΜΕ, καθιστώντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ως τις κύριες πλατφόρμες για επικριτές της κυβέρνησης.
Αποτέλεσμα αυτού είναι χιλιάδες άνθρωποι να συλλαμβάνονται για τις αναρτήσεις τους σε κοινωνικά δίκτυα κάθε χρόνο στην Τουρκία, συνήθως με τις κατηγορίες για προσβολή της Τουρκίας ή του προέδρου ή για υποστήριξη της τρομοκρατίας.
Το νέο σχέδιο νόμου
Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού πέρασε με διαδικασίες – εξπρές από την τουρκική εθνοσυνέλευση ένας νέος νόμος, που τίθεται σε ισχύ αυτή την εβδομάδα και επιτρέπει στην Άγκυρα να ελέγχει με μεγαλύτερη αυστηρότητα το διαδικτυακό περιεχόμενο.
Το σχέδιο νόμου υποχρεώνει τους κολοσσούς κοινωνικής δικτύωσης -όπως Twitter, Facebook, YouTube και Google- να ανοίξουν γραφεία στη χώρα ή να ορίσουν έναν αντιπρόσωπο για την Τουρκία. Ο αντιπρόσωπος αυτός θα πρέπει να κατοικεί στη χώρα και θα είναι υπόλογος στις τουρκικές Αρχές, τόσο φορολογικά όσο και νομικά.
Στη συνέχεια, αναφέρει ο Guardian, οι εταιρείες ή οι αντιπρόσωποι έχουν υποχρέωση να απαντούν και να διευθετούν αιτήματα για το περιεχόμενο αναρτήσεων εντός 48 ωρών, ενώ παράλληλα είναι υποχρεωμένοι να αποθηκεύουν τα στοιχεία των χρηστών εντός της Τουρκίας.
Αν οι διαδικτυακές εταιρείες δεν εναρμονιστούν με τη νέα νομοθεσία εντός έξι μηνών, τότε οι τουρκικές Αρχές έχουν το δικαίωμα να απαγορεύσουν τις διαφημίσεις στις πλατφόρμες αυτές, να επιβάλουν πρόστιμα έως 4,3 εκατ. ευρώ και να μειώσουν το bandwidth τους ακόμη και κατά 90%, κάτι που σημαίνει επί της ουσίας ότι οι χρήστες δεν θα μπορούν να τα χρησιμοποιούν.
Ο νόμος επιτρέπει επίσης σε τουρκικά δικαστήρια να αναγκάζουν ειδησεογραφικές ιστοσελίδες να αφαιρούν περιεχόμενο εντός 24 ωρών, κάτι που θα επιτρέψει στην κυβέρνηση να αφαιρέσει οποιαδήποτε ανάρτηση επιθυμεί.
Ηχηρές αντιδράσεις
«Πρόκειται για μια άνευ προηγουμένου προσπάθεια να ελεγχθεί η διαδικτυακή πληροφόρηση στην Τουρκία» ισχυρίζεται ο καθηγητής Γιαμάν Ακντενίζ, ο οποίος ειδικεύεται σε θέματα διαδικτυακής νομοθεσίας.
«Τώρα, έχουμε δικαστές που διατάσσουν την απαγόρευση περιεχομένου ή αφαίρεση λογαριασμών. Μέχρι στιγμής, έχουν μπλοκάρει πάνω από 400.000 ιστοσελίδες» δηλώνει ο καθηγητής και προσθέτει:
«Με αυτό το νέο νόμο όμως, κάνουν πιο εύκολη τη διαδικασία λογοκρισίας γιατί δεν χρειάζεται να απευθυνθούν στα δικαστήρια. Μπορούν να στείλουν τα αιτήματά τους απευθείας στις πλατφόρμες».
