Παγκόσμια ανησυχία έχουν προκαλέσει οι συγκρούσεις που ξεκίνησαν χθες μεταξύ των αζερικών δυνάμεων και εκείνων της αποσχιθείσας περιοχής του Ναγκόρνο – Καραμπάχ που στηρίζεται από το Γερεβάν, οι οποίες άφησαν πίσω τους νεκρούς και τραυματίες.
Ο ηγέτης του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, Αραγίκ Χαρουτγιουνιάν, επιβεβαίωσε ότι ο αποσχισθείς θύλακας έχασε κάποιες θέσεις του, στις συγκρούσεις με τον στρατό του Αζερμπαϊτζάν προσθέτοντας μάλιστα ότι υπάρχουν νεκροί και τραυματίες, τόσο μεταξύ των αμάχων όσο και μεταξύ του στρατιωτικού προσωπικού.
ΗΠΑ – Ρωσία ζητούν να σταματήσουν οι εχθροπραξίες
Με τη Μόσχα να παίζει τον ρόλο του διαιτητή στην περιοχή, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ζήτησε να σταματήσουν οι συγκρούσεις, οι χειρότερες από το 2016 σε αυτήν την αμφισβητούμενη περιοχή.
Στο ίδιο μήκος κύματος και οι ΗΠΑ οι οποίες προέτρεψαν απόψε το Αζερμπαϊτζάν και τους αυτονομιστές του Ναγκόρνο-Καραμπάχ «να σταματήσουν αμέσως τις εχθροπραξίες» σε αυτόν τον διαφιλονικούμενο θύλακα.
Ο «υπ’ αριθμόν 2» του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Στίβεν Μπίγκαν κάλεσε και τις δύο πλευρές να σταματήσουν αμέσως τις συγκρούσεις, «να χρησιμοποιήσουν μέσα άμεσης επικοινωνίας για να εμποδιστεί κάθε άλλη κλιμάκωση και να αποφύγουν κάθε ενέργεια ή δήλωση που θα υποδαύλιζε τις εντάσεις στην περιοχή», αναφέρεται στην ανακοίνωση που εξέδωσε το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ.
Νεκροί και τραυματίες
Τουλάχιστον 16 στρατιώτες των αυτονομιστών σκοτώθηκαν και περισσότεροι από 100 τραυματίστηκαν στις μάχες, σύμφωνα με τις αρχές του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν, που αλληλοκατηγορούνται για το ποιος φέρει την ευθύνη για την κλιμάκωση, ανακοίνωσαν επίσης θύματα μεταξύ των αμάχων: το Γερεβάν κάνει λόγο για μία γυναίκα και ένα παιδί νεκρούς ενώ το Μπακού ανακοίνωσε ότι σκοτώθηκε μια πενταμελής οικογένεια Αζέρων.
Μια ένοπλη σύγκρουση ευρείας κλίμακας στην οποία θα εμπλέκονταν το Αζερμπαϊτζάν και η Αρμενία θα μπορούσε να προκαλέσει την παρέμβαση των αντίπαλων δυνάμεων στην περιοχή του Καυκάσου, της Ρωσίας και της Τουρκίας. Η αντιπαράθεση για το Ναγκόρνο Καραμπάχ, το οποίο αποσχίσθηκε από το Αζερμπαϊτζάν με τη στήριξη της Αρμενίας, υποδαυλίζει τις περιφερειακές εντάσεις εδώ και 30 χρόνια.
Το υπουργείο Άμυνας του Αζερμπαϊτζάν ανακοίνωσε ότι στις μάχες σήμερα κατελήφθησαν έξι χωριά που ήταν υπό τον έλεγχο των Αρμενίων, μια πληροφορία που διαψεύστηκε από το Γερεβάν.
Το Μπακού υποστηρίζει επίσης ότι κατέλαβε ένα στρατηγικής σημασίας ύψωμα στο Καραμπάχ. Στο Αζερμπαϊτζάν επιβλήθηκε στρατιωτικός νόμος, καθώς και απαγόρευση της κυκλοφορίας στην πρωτεύουσα Μπακού, σε πολλές μεγάλες πόλεις και στη ζώνη κοντά στη γραμμή του μετώπου, κατά τις νυχτερινές ώρες.
Στρατιωτικός νόμος
Νωρίτερα, ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν κήρυξε επίσης «γενική κινητοποίηση» και «στρατιωτικό νόμο» στη χώρα. Το ίδιο έπραξαν και οι αρχές του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. «Το αυταρχικό καθεστώς (σ.σ. του Αζερμπαϊτζάν) κήρυξε και πάλι τον πόλεμο στον λαό της Αρμενίας», είπε ο Πασινιάν, εκτιμώντας ότι οι δύο χώρες βρίσκονται στα πρόθυρα ενός «πολέμου ευρείας κλίμακας» με «απρόβλεπτες συνέπειες». Κάλεσε επίσης τη διεθνή κοινότητα να εμποδίσει μια τουρκική «παρέμβαση» στη σύγκρουση αυτήν.
Ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιες κατήγγειλε την «επίθεση» της Αρμενίας, υποσχόμενος ότι η χώρα του «θα νικήσει» το Ερεβάν.
Ο ρόλος της Τουρκίας και η αντίδραση Ερντογάν
Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεσμεύτηκε ότι θα βοηθήσει «με όλα τα μέσα» το Μπακού, μετά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Αζέρο ομόλογό του. Η Άγκυρα διατηρεί κατά παράδοση στενές, φιλικές σχέσεις με το Αζερμπαϊτζάν.
Αξίζει να επισημανθεί ότι ομάδα ένοπλων μισθοφόρων, υποστηριζόμενων από την Τουρκία, έφτασαν χθες Κυριακή στο Αζερμπαϊτζάν, προερχόμενοι από τη Συρία, ενώ άλλη μια ομάδα ετοιμάζεται να αναχωρήσει για τον ίδιο προορισμό.
Αυτό αποκαλύπτει το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το οποίο σημειώνει ότι οι μισθοφόροι που μάχονται για τα συμφέροντα της Τουρκίας έφθασαν στο τουρκικό έδαφος από το Αφρίν της Συρίας.
Οι πηγές του Παρατηρητηρίου επιβεβαίωσαν ότι άλλη μια ομάδα ετοιμάζεται να αναχωρήσει για το Αζερμπαϊτζάν.
Το ιστορικό των συγκρούσεων στην περιοχή
Το Ναγκόρνο-Καραμπάχ είναι το θέατρο ενός πολέμου που ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και στοίχισε τη ζωή σε 30.000 ανθρώπους. Το Μπακού θέλει να ανακτήσει τον έλεγχο στην περιοχή αυτή, που δεν έχει αναγνωριστεί από καμία χώρα ως ανεξάρτητη δημοκρατία.
Οι ειρηνευτικές συνομιλίες έχουν περιέλθει σε αδιέξοδο εδώ και χρόνια. Συχνά σημειώνονται συγκρούσεις μεταξύ των αυτονομιστών και των Αζέρων, αλλά και μεταξύ Αρμενίων και Αζέρων, πιο πρόσφατα τον περασμένο Ιούλιο.
Η Αλέσια Βαρτανιάν, εμπειρογνώμονας στο International Crisis Group, εκτίμησε ότι αυτή η νέα κλιμάκωση εξηγείται κυρίως επειδή δεν υπάρχει κάποια ενεργή, διεθνής μεσολαβητική προσπάθεια για τον τερματισμό της σύγκρουσης. Αφότου ξέσπασε η πανδημία «η σύρραξη ξεχάστηκε και οι διπλωμάτες (σ.σ. μεσολαβητές) δεν πήγαν στο Μπακού και το Γερεβάν ούτε καν μετά τις συγκρούσεις του Ιουλίου», εξήγησε.
Τα τελευταία χρόνια το Αζερμπαϊτζάν χρησιμοποίησε τα έσοδα από το πετρέλαιό του για να αγοράσει όπλα. Η Αρμενία, κατά πολύ φτωχότερη χώρα, είναι ωστόσο πιο κοντά στη Ρωσία, η οποία διαθέτει μια στρατιωτική βάση στο έδαφός της. Το Γερεβάν ανήκει εξάλλου σε μια πολιτοστρατιωτική ένωση, με επικεφαλής της Ρωσία, τον Οργανισμό της Συμφωνίας Συλλογικής Ασφάλειας.
Η Ρωσία, που ανταγωνίζεται την Τουρκία στην περιοχή, πουλάει όπλα και στις δύο χώρες.
