Ελληνοτουρκικά: Μεταξύ Χάγης και… αποστρατιωτικοποίησης νησιών

Αμετακίνητος εμφανίζεται ο Ταγίπ Ερντογάν στη θέση του για έναν εφ’ όλης της ύλης διάλογο με την Ελλάδα και λίγο πριν την έναρξη των διερευνητικών επαφών τεστάρει τις αντιδράσεις ΕΕ και ΗΠΑ.

Ιδιοκτήτες και μουσαφίρηδες της Μεσογείου

Μάλιστα ο Τούρκος πρόεδρος δεν είναι τυχαίο ότι διεμήνυσε πως «στη Μεσόγειο δεν είμαστε μουσαφίρηδες, αλλά ιδιοκτήτες», την ώρα που βρίσκεται στην Ελλάδα ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο και ενώ απομένουν ελάχιστα 24ωρα πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ την Πέμπτη και Παρασκευή 1η και 2 Οκτωβρίου.

Ο κ. Ερντογάν, θέλοντας να δείξει με προκλητικό τρόπο ότι δεν ευθύνεται η Τουρκία για την ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο, σημείωσε πως «είμαστε υπέρ της ειρήνης και της συνεργασίας, αλλά κατά των τετελεσμένων…».

Το πρόβλημα στη Μεσόγειο, πρόσθεσε, μπορεί να επιλυθεί με συνεργασία όλων των χωρών. «Δεν θα υπάρχει ειρήνη στην Ανατολική Μεσόγειο σε οποιαδήποτε προσπάθεια που αφήνει εκτός την Τουρκία και τους Τουρκοκύπριους» απείλησε εκ νέου.

Λίγο νωρίτερα, ο εκπρόσωπος του Ερντογάν Ιμπραήμ Καλίν επιχείρησε αρχικά να ρίξει τους τόνους κάνοντας λόγο για επανεκκίνηση των σχέσεων Τουρκίας και ΕΕ και ζήτησε από τις Βρυξέλλες  να παρουσιάσει συγκεκριμένες προτάσεις και ένα χρονοδιάγραμμα για να δουλέψουν πάνω σ’ έναν οδικό χάρτη μαζί.

Τρία επίπεδα διαβουλεύσεων

Ωστόσο στη συνέχεια τόνισε με νόημα πως «οφείλουν να κατανοήσουν ότι δεν μπορούν να τα περιμένουν όλα από την Τουρκία». Θα πρέπει, πρόσθεσε, να είναι μια αμοιβαία διαδικασία. «Εφόσον περιμένει κανείς να κάνει η Τουρκία το Α, το Β ή το Γ, πρέπει και οι χώρες της ΕΕ να εκπληρώσουν τις ευθύνες τους».

Οι εργασίες για να αποφασισθεί μια ημερομηνία για την επανάληψη των διερευνητικών συνομιλιών με την Ελλάδα συνεχίζονται, δήλωσε ακόμη ο Καλίν ισχυριζόμενος ότι οι συνομιλίες θα συνεχισθούν από εκεί που διακόπηκαν και θα επικεντρωθούν όχι μόνο σε ζητήματα υφαλοκρηπίδας και θαλάσσιων ορίων, αλλά και στα νησιά και τον εναέριο χώρο.

Παράλληλα, ο ίδιος επανέλαβε ότι παράλληλα με τις διερευνητικές επαφές θα γίνουν στρατιωτικές διαβουλεύσεις και πολιτικές διαπραγματεύσεις Αθήνας και Άγκυρας και αναφέρθηκε εκ νέου σε «τρία πεδία» παράλληλων διαβουλεύσεων μεταξύ των δύο πλευρών.

Προτεραιότητα η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών

Για να έρθει  η φιλοκυβερνητική εφημερίδα Yeni Safak, λίγες ημέρες πριν την κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής, αλλά και την έναρξη διερευνητικών επαφών μεταξύ της Αθήνας και της Άγκυρας και να θέσει εκ νέου ζήτημα αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών στο Αιγαίο.

Σύμφωνα με δημοσίευμα στην ιστοσελίδα της, η Τουρκία θα αναγκάσει την Ελλάδα να εκκενώσει τα νησιά με αποστρατικοποιημένο καθεστώς από το στρατό. Στο εν λόγω δημοσίευμα, η εφημερίδα υποστηρίζει πως «η Ελλάδα μετά την υποχώρηση στο θέμα δικαιώματος ΑΟΖ στα νησιά δέχτηκε τις γερμανικές παραινέσεις για αποστρατικοποίηση των νησιών και πως στο τραπέζι των συζητήσεων θα τεθεί το συγκεκριμένο θέμα». Κάτι τέτοιο φυσικά δεν ισχύει.

Σύμφωνα με το τουρκικό δημοσίευμα, όπως αναφέρει η ιστοσελίδα sigmalive.com, «στις (διερευνητικές) συνομιλίες που θα διεξαχθούν ένα από τα βασικά θέμα της ατζέντας θα είναι η απόσυρση του στρατού από τα νησιά με μη στρατικοποιημένο καθεστώς και δη από το Καστελόριζο».

Η Yeni Safak επιβεβαιώνει μάλιστα το δημοσίευμα της εφημερίδας «Σοζτζού» την περασμένη εβδομάδα περί ανάλογης έκκλησης (απόσυρσης ελληνικού στρατού) από τη Γερμανία προς την Ελλάδα, παραλείποντας (;) το σκέλος ωστόσο που αφορούσε και την απόσυρση της τουρκικής στρατιάς του Αιγαίου.

Κατά την τουρκική εφημερίδα επίσης, «η Ελλάδα δυσκολεύεται να εξηγήσει αυτήν τη στάση (στρατιωτικοποίηση νησιών) με βάση τις συνθήκες της Λωζάνης και του Παρισιού στη διεθνή κοινότητα».

Να αποφευχθεί η σύγκρουση

Από την πλευρά του ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ επανέλαβε το μήνυμά του για διάλογο σε συνέχεια του μηνύματός του -λίγο πριν από την άφιξή του στη Θεσσαλονίκη για την σημασία της ενότητας του ΝΑΤΟ.

Μάλιστα ερωτηθείς σχετικά με τις διερευνητικές επαφές, ο κ. Πομπέο ουσιαστικά απέφυγε να σχολιάσει ευθέως τη ρητορική της Τουρκίας που θέτει ως προτεραιότητα την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου και διεμήνυσε ότι πρέπει να αποφευχθεί η σύγκρουση και οι «θαλάσσιες διαφορές» να επιλυθούν με διάλογο.

Διάλογος για τις θαλάσσιες διαφορές

Συγκεκριμένα ο Μάικ Πομπέο ρωτήθηκε πως αξιολογεί την επανέναρξη των διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και αν μπορούν να οδηγήσουν σε καλύτερες διμερείς σχέσεις μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας και ο Αμερικανός ΥΠΕΞ απάντησε:

«Το ελπίζω. Αληθινά. Το έχουμε δει σε όλη τη διαδρομή. Ο τρόπος επίλυσης της σύγκρουσης δεν είναι μέσω επίδειξης δύναμης, ή μέσω επίδειξης εξουσίας, αλλά μέσω διαλόγου, μέσω διεθνών συστημάτων, συμφωνιών, συνομιλιών, διαλόγου. Έτσι θα έπρεπε να επιλυθούν αυτές οι θαλάσσιες διαφορές. Έχουμε δει τους Έλληνες να κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση, προσπαθώντας να το επιτύχουν. Ελπίζουμε ότι η τουρκική κυβέρνηση θα το δει με τον ίδιο τρόπο.

Ελπίζουμε ότι οι διερευνητικές συνομιλίες όχι μόνο θα ξεκινήσουν σωστά, αλλά είναι σημαντικό να παρθούν αποφάσεις με τρόπο που να παράγουν αποτελέσματα που κάθε ένα από τα δύο έθνη βρίσκουν κάτι περισσότερο από αποδεκτά. Δεν μιλάμε απλώς, πρέπει να βρούμε καλές λύσεις, πρέπει να επιλύσουμε αυτές τις συγκρούσεις με τρόπο που να αντικατοπτρίζει τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών της Ελλάδας καθώς και των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο».

Πάμε Χάγη

Από την πλευρά της η Αθήνα εξίσου σταθερά εμμένει στη θέση πως δεν συζητάει κάτι περισσότερο από τις θαλάσσιες ζώνες.

Μάλιστα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος τόνισε ότι αν δεν βρεθεί κοινός τόπος με την Τουρκία τότε ο μόνος δρόμος επίλυσης αυτής της εκκρεμότητας είναι το Διεθνές Δικαστήριο στη Χάγη.

Ο Στέλιος Πέτσας μιλώντας στο MEGA αναφέρθηκε στις διερευνητικές επαφές με την Τουρκία και σημείωσε ότι «είναι ξεκάθαρη η θέση της Ελλάδας, το πλαίσιο των διερευνητικών επαφών είναι πολύ συγκεκριμένο. Φαίνεται ότι και ο κ. Ερντογάν στην επιστολή που έχει στείλει, τα θέματα που θίγει είναι λίγο πολύ τα αναμενόμενα».

Αναφορικά με το πότε θα ξεκινήσει ο διάλογος μεταξύ των δύο πλευρών, ο κ. Πέτσας είπε ότι «νομίζουμε μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Αν πάνε όλα καλά εκεί, μετά θα έχουμε επανεκκίνηση των διερευνητικών επαφών».

Ενώ απαντώντας στο τι θα κάνει η ελληνική πλευρά αν η τουρκική επιχειρήσει να βάλει και άλλα θέματα στο τραπέζι, ξεκαθάρισε ότι «δεν υπάρχει τίποτα άλλο για συζήτηση μεταξύ μας. Είναι σαφές το πλαίσιο. Είμαστε αποφασισμένοι να προχωρήσουμε. Αν δεν βρεθεί κοινός τόπος, ας πάμε στο δικαστήριο της Χάγης ώστε να λυθεί αυτή η εκκρεμότητα».