Σύμφωνα με τον ΟΗΕ[1], έως το 2050 το 68% του παγκόσμιου πληθυσμού θα ζει σε αστικά κέντρα, ενώ την ίδια περίοδο ο αριθμός των «μέγα-πόλεων» με πληθυσμό άνω των 10 εκατομμυρίων θα αυξηθεί από 43 σήμερα σε 51[2].
Ο τρόπος που κινούμαστε στις πόλεις αλλάζει. Οι μετακινήσεις γίνονται πια με διάφορα μέσα, όπως λεωφορεία, τρένα, αυτοκίνητα, ποδήλατα, ηλεκτρικά πατίνια, ενώ ο συνδυασμός τους για μετακίνηση σε μία διαδρομή, είναι όλο και συχνότερος.
Σε ολόκληρο τον κόσμο, οι διαχειριστικές αρχές των μέσων μαζικής μεταφοράς και ειδικοί επιστήμονες προσεγγίζουν με νέους τρόπους τις αστικές συγκοινωνίες, με στόχο να γίνουν περιβαλλοντικά και οικονομικά βιώσιμες. Οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου των μέσων μεταφοράς θα διπλασιαστούν έως το 2050, και ήδη τα επιβατικά οχήματα αντιπροσωπεύουν το 70% αυτών των εκπομπών και το 50% της αστικής ατμοσφαιρικής ρύπανσης[3].
Η προσφορά διαφορετικών επιλογών μέσων μεταφοράς, με αιχμή τις δημόσιες συγκοινωνίες και τις διαφορετικές μορφές μικρο-κινητικότητας, είναι το κλειδί για τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των αστικών μετακινήσεων. Η δημιουργία συστημάτων υψηλής απόδοσης και λειτουργικότητας για την πληρωμή και είσπραξη των ναύλων, είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους ενθάρρυνσης της χρήσης των δημοσίων συγκοινωνιών και ενίσχυσης της αποδοτικής λειτουργίας τους.
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον προβάλλει επιτακτική η ανάγκη για υιοθέτηση λύσεων που θα επιτρέπουν εύκολες, γρήγορες και βιώσιμες μετακινήσεις στους κατοίκους αλλά και τους επισκέπτες των πόλεων.
Βασικό μέσο επίτευξης του στόχου αυτού, είναι η υιοθέτηση και στα μέσα μεταφοράς των ανέπαφων μεθόδων πληρωμής, καθώς παντού στον κόσμο οι καταναλωτές θέλουν να πραγματοποιούν γρήγορες και εύκολες πληρωμές. Εξάλλου, είτε βρίσκονται σε κατάστημα, είτε πραγματοποιούν διαδικτυακές αγορές, είτε μετακινούνται, οι καταναλωτές χρησιμοποιούν όλο και λιγότερο τα μετρητά ως μέσο συναλλαγής[4]. Ιδιαίτερα τώρα, εξαιτίας της πανδημίας του Covid-19, οι καταναλωτές προσπαθούν να αποφύγουν τις φυσικές επαφές, συμπεριλαμβανομένης της ανταλλαγής μετρητών. Επιπροσθέτως, πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι αν η διαδικασία πληρωμής του εισιτηρίου ήταν ευκολότερη, η χρήση των δημοσίων συγκοινωνιών θα αυξανόταν κατά 27%[5].
Μπορούν λοιπόν οι ανέπαφες πληρωμές με κάρτα, να βοηθήσουν να αρθεί ένα εμπόδιο για τη χρήση των δημοσίων μέσων μεταφοράς και να βγάλει τους ανθρώπους από τα αυτοκίνητά τους.
Στο πλαίσιο αυτό, η Visa προσφέρει ένα παγκόσμιο ενοποιημένο πλαίσιο που επιτρέπει την αποδοχή και την επεξεργασία ανέπαφων πληρωμών στα μέσα μαζικής μεταφοράς, συμβάλλοντας στην πλήρη αναδιαμόρφωση της εμπειρίας των επιβατών. Η ομάδα Visa Global Urban Mobility, που αποτελείται από ειδικούς με συνολικά πάνω από 50 χρόνια διεθνούς εμπειρίας, συστάθηκε ώστε να βοηθήσει τους οργανισμούς που διαχειρίζονται τα μέσα μεταφοράς και τις εταιρείες τεχνολογίας οποιουδήποτε μεγέθους, να προσφέρουν την επιλογή της ανέπαφης αγοράς εισιτηρίων για τις καθημερινές μετακινήσεις των πολιτών σε όλο τον κόσμο. Η Visa έχει ήδη ολοκληρώσει τα τελευταία πέντε χρόνια περισσότερα από 200 έργα ενεργοποίησης ανέπαφων συναλλαγών στα μέσα μαζικής μεταφοράς, από τη Σιγκαπούρη έως το Ρίο και από τη Νέα Υόρκη έως το Σύδνεϋ. Μέσα στο 2019, ολοκληρώθηκαν 60 τέτοια έργα, 48 από τα οποία σε Ευρωπαϊκές πόλεις όπως το Λονδίνο, το Μιλάνο, η Βαρσοβία, το Τορίνο, η Νεβέρ.
Αυτό σημαίνει, ότι καθένας μπορεί απλώς να πληρώσει ανέπαφα με την κάρτα του, ή να χρησιμοποιήσει το ψηφιακό του πορτοφόλι, κάτι που ήδη κάνουν οι επιβάτες σε πολλές πόλεις του κόσμου[6], απολαμβάνοντας την ταχύτητα, την ασφάλεια και την ευκολία των ανέπαφων πληρωμών στα μέσα μαζικής μεταφοράς, χωρίς να κάνουν πολύπλοκους υπολογισμούς ψάχνοντας την οικονομικότερη λύση, αφού παίρνουν πάντα αυτόματα τον καλύτερο διαθέσιμο ναύλο. Ένα παράδειγμα της σημασίας των ανέπαφων συναλλαγών για τη βελτίωση της εμπειρίας των επιβατών, αποτελεί η μαρτυρία των βρετανών που θεωρούν τις ανέπαφες συναλλαγές στα μέσα μαζικής μεταφοράς ως τη σημαντικότερη βελτίωση στις μετακινήσεις τους (49%).
Η υιοθέτηση των ανέπαφων πληρωμών στα μέσα μαζικής μεταφοράς, θα προσφέρει περισσότερη ευκολία στους κατοίκους αλλά και στους τουρίστες στις δύο μεγαλύτερες πόλεις της Ελλάδας, την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, που παραμένουν και οι σημαντικότεροι τουριστικοί κόμβοι της χώρας είτε ως τελικοί προορισμοί, είτε ως διαδρομές διέλευσης προς άλλους προορισμούς. Σύμφωνα με έρευνα[7], ο μισός πληθυσμός της Αττικής χρησιμοποιεί τις δημόσιες συγκοινωνίες για τις καθημερινές μετακινήσεις του. Μεταξύ 1ης Ιανουαρίου και 31ης Οκτωβρίου 2019, επισκέφθηκαν την Αθήνα 5,7 εκατομμύρια τουρίστες, καταγράφοντας αύξηση της τάξεως του 11,6% σε σύγκριση με το 2018[8]. Επίσης, η Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη με πληθυσμό που ξεπερνά το ένα εκατομμύριο κατοίκους, φιλοξενεί πολλούς Έλληνες και ξένους φοιτητές, ενώ είναι μια σημαντική περιφερειακή οδός και κόμβος για τις γειτονικές χώρες. Μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2018 οι συνολικές οδικές αφίξεις στη Θεσσαλονίκη ανήλθαν σε 4,5 εκατομμύρια[9]. Βέβαια, οι έκτακτες συνθήκες που επικρατούν λόγω της τρέχουσας πανδημίας έχουν αλλάξει αυτά τα δεδομένα, αλλά ελπίδα όλων είναι ότι τόσο οι συγκοινωνίες όσο και ο τουρισμός θα ανακάμψουν σύντομα.
Όλα τα παραπάνω, τονίζουν την ιδιαίτερη σημασία που έχουν οι υποδομές των δημοσίων συγκοινωνιών για τις δύο πόλεις. Τον Ιανουάριο του 2020, η Visa πραγματοποίησε έρευνα για τις δημόσιες συγκοινωνίες στην Αθήνα και της Θεσσαλονίκη[10], που έδειξε ότι το 80% των ερωτηθέντων χρησιμοποιούν τα μέσα μαζικής μεταφοράς για τις μετακινήσεις τους στην πόλη, με τον αριθμό των μετακινήσεων να έχει αυξηθεί κατά 51% τα τελευταία 5 χρόνια. Επιπροσθέτως, απάντησαν ότι εάν ήταν ευκολότερος ο τρόπος πληρωμής του κομίστρου η μέση χρήση των δημόσιων συγκοινωνιών θα αυξανόταν κατά 27%, ενώ το 72% τον ερωτηθέντων θεωρεί την αναμονή σε μεγάλες ουρές για την αγορά εισιτηρίου ως το πλέον δυσάρεστο μέρος της διαδικασίας.
Από την άλλη πλευρά, οι οργανισμοί αστικών συγκοινωνιών, έχουν έναν πρωταρχικό στόχο: να μεταφέρουν τους επιβάτες από το σημείο Α στο σημείο Β γρήγορα, με ασφάλεια, αλλά και με χαμηλότερο κόστος. Η λύση που προσφέρει η Visa, μειώνει την ανάγκη για έκδοση εκατομμυρίων χάρτινων εισιτήριων και καρτών μετακίνησης, για συντήρηση των μηχανημάτων έκδοσης εισιτηρίων, μειώνει επίσης το κόστος διαχείρισης μετρητών, αλλά και το συνολικό κόστος λειτουργίας των οργανισμών, προσφέροντας ταυτόχρονα ευκολότερες μετακινήσεις.
Το πιο σημαντικό, οι ψηφιακές πληρωμές υποστηρίζουν την περιβαλλοντικά βιώσιμη λειτουργία των αστικών συγκοινωνιών. Τα παραδοσιακά συστήματα έκδοσης εισιτηρίων διατηρούν το αποτύπωμα άνθρακα των μέσων μαζικής μεταφοράς σε υψηλά επίπεδα, καθώς παρατείνουν τον χρόνο επιβίβασης και αποβίβασης των επιβατών, ειδικά στις πιο πολυσύχναστες διαδρομές των λεωφορείων[11]. Μελέτες έχουν δείξει ότι ένα σύστημα ανέπαφων πληρωμών στα λεωφορεία που κινούνται με πετρέλαιο, έχει ως αποτέλεσμα 20% λιγότερες εκπομπές σε σχέση με τη χρήση ενός συστήματος πληρωμής με μετρητά[12]. Όταν η Transport for London κατήργησε τα μετρητά στα λεωφορεία και επέτρεψε τις ανέπαφες πληρωμές, μειώθηκε ο αριθμός των λεωφορείων που κυκλοφορούν στο δρόμο, λόγω της αποτελεσματικότητας που επέφεραν οι ψηφιακές πληρωμές[13]. Επιπροσθέτως, πολλές υπηρεσίες μετακίνησης για μικρές αποστάσεις που είναι φιλικές για το περιβάλλον, όπως τα πατίνια και τα ποδήλατα, ενεργοποιούνται με τη βοήθεια των ανέπαφων πληρωμών.
Η μετακίνηση στις πόλεις με ψηφιακές πληρωμές, προσφέρει επίσης ευκαιρίες για ανάπτυξη στις τοπικές και μικρές επιχειρήσεις. Για παράδειγμα, σε πόλεις που έχουν ενεργοποιήσει το σύστημα ανέπαφης αγοράς εισιτηρίων, οι επιβάτες των μέσων μαζικής μεταφοράς κάνουν συχνότερα τις καθημερινές τους αγορές στις κοντινές τοπικές επιχειρήσεις[14].
Λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο αυτών των δεδομένων, η Visa υποστηρίζει θερμά την εφαρμογή ενός συστήματος ανέπαφων συναλλαγών στα μέσα μαζικής μεταφοράς και στην Ελλάδα. Προσφέροντας τη διεθνή εμπειρία της στους ελληνικούς τοπικούς φορείς και οργανισμούς συγκοινωνιών, η Visa συμβάλλει στην δημιουργία “έξυπνων” και βιώσιμων πόλεων, βελτιώνοντας έτσι την καθημερινότητα των πολιτών.
[1] United Nations, 2018 Revision of World Urbanization Prospects
[2] Visa, “The Future of Transportation Mobility in the Age of the Megacity,” 2018,
[3] Visa Global Transit Solutions Narrative, Key Messages and Q&A document, p. 4, Q: What is the benefit for consumers?
[4] Visa Global Transit Solutions Narrative, Key Messages and Q&A document, p. 4, Q: What is the benefit for consumers?
[5] Visa Global Transit Solutions Narrative, Key Messages and Q&A document, p. 4, Q: What is the benefit for consumers?
[6] Visa Global Transit Solutions Narrative, Key Messages and Q&A document, p. 4, Q: What is the benefit for consumers?
[7] Research contacted in 2018 for Attica prefecture
[8] Institute of Greek Tourism
[9] Greek tourism confederation release of July 2018, on touristic arrivals to Thessaloniki
[10] Greece Transit Survey, January 2020
[11] Judith Lau, et al., “Integrated Multimodal Evaluation of Transit Bus Emissions in Toronto, Canada,” Transportation Research Record: Journal of the Transportation Research Board No. 2216, Transportation Research Board of the National Academies, 2011, pp. 1-9
[12] Chunyan Tang, Avishai Ceder, and Ying-En Ge, “Optimal public-transport operational strategies to reduce cost and vehicle’s emission,” PLOS ONE, August 1, 2018
[13] Transport of London Press Release, London’s buses go cash free from this Sunday, July 1, 2014
[14] VisaNet data, Visa analysis
