Το πλοίο της έχει κατασχεθεί από τις ιταλικές αρχές, οι συνθήκες των διασώσεων ολοένα και πιο αβέβαιες: η μη κυβερνητική οργάνωση SOS Méditerranée που σώζει μετανάστες ανησυχεί για το μέλλον της, την ώρα που γιορτάζει “πέντε χρόνια μάχης”.

“Η δράση μας έχει ποινικοποιηθεί (…) μας κατηγορούν ότι προσκαλούμε (τους μετανάστες) (…) για συνεργασία με τους διακινητές”, κατήγγειλε ο Φρανσουά Τομά πρόεδρος της ΜΚΟ με έδρα τη Μασαλία στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε χθες Πέμπτη.

Το 2020 παρατηρείται στην κεντρική Μεσόγειο αύξηση των πλοιαρίων που μεταφέρουν μετανάστες στην Ευρώπη, έχοντας αναχωρήσει από τη Λιβύη ή την Τυνησία, συχνά με κίνδυνο της ζωής τους.

Όμως από τον Ιούλιο το πλοίο της SOS Μεσόγειος, το Ocean Viking, δεν μπορεί να κάνει διασώσεις, καθώς το κρατούν οι ιταλικές αρχές στη Σικελία, θύμα “μιας εξαιρετικά λεπτομερούς επιθεώρησης”, σύμφωνα με τον Τομά, κάτι που έχει συμβεί και με άλλα πλοία που διασώζουν μετανάστες.

Αίτηση της ΜΚΟ στον ιστότοπο change.org με την οποία ζητεί την απελευθέρωση του Ocean Viking έχει συγκεντρώσει 114.000 υπογραφές.

Η SOS Méditerranée ιδρύθηκε το 2016 μετά την αναστολή της επιχείρησης Mare Nostrum του ιταλικού Πολεμικού Ναυτικού, χάρη στην οποία διασώθηκαν από το 2013 ως το 2014 περισσότεροι από 100.000 μετανάστες στη Μεσόγειο.

“Θα θέλαμε να σταματήσουμε τις επιχειρήσεις άμεσα επειδή οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν αναλάβει τις ευθύνες τους, όμως αυτό δεν συμβαίνει”, σχολίασε η Σοφί Μπο αντιπρόεδρος της ΜΚΟ, η οποία χρηματοδοτείται κυρίως από δωρεές ιδιωτών.

Σε διάστημα πέντε ετών η SOS Méditerranée έχει σώσει 31.799 ανθρώπους.

“Όλοι υποφέρουν”

Το καλοκαίρι του 2018 άλλαξε η κατάσταση στη Μεσόγειο μετά την απόφαση του ακροδεξιού υπουργού Εσωτερικών της Ιταλίας Ρομπέρτο Σαλβίνι να κλείσει όλα τα λιμάνια της χώρας στους μετανάστες. Τότε ανέλαβε η Λιβύη την ευθύνη διάσωσης των μεταναστών σε τεράστιο κομμάτι της Μεσογείου.

Όπως και άλλες ΜΚΟ και η SOS Méditerranée κατήγγειλε την ανικανότητα των Λίβυων να διαχειριστούν τις διασώσεις και αρνείται να στείλει πίσω στην εμπόλεμη χώρα όσους μετανάστες σώζει στη Μεσόγιεο.

Το Ocean Viking πέρασε πολλές εβδομάδες αναμένοντας να τους επιτραπεί να αποβιβάσει τους μετανάστες που έχει διασώσει σε ένα ασφαλές λιμάνι, καθώς οι ευρωπαϊκές χώρες είναι ολοένα και πιο επιφυλακτικές.

Το να επιστρέψει τους μετανάστες στη Λιβύη “θα ήταν σαν οι πυροσβέστες που σώζουν ανθρώπους από ένα φλεγόμενο σπίτι να τους μετέφεραν σε ένα φλεγόμενο νοσοκομείο”, εξήγησε ο Νικολά Ρομανιούκ συντονιστής διασώσεων.

“Συνεχίζουμε να κάνουμε το καθήκον μας, αλλά δεν έχουμε τη βοήθεια της Ευρώπης”, κατήγγειλε. “Είναι θλιβερό διότι όλοι υποφέρουν, στην τελευταία διάσωση που έκανα, δύο άνθρωποι έπεσαν στο νερό”.

Η επιδημία του κορονοϊού επιδείνωσε την κατάσταση: οι χώρες έκλεισαν τα σύνορά τους, αλλά οι μετανάστες εξακολουθούν να προσπαθούν να κάνουν το επικίνδυνο ταξίδι προς την Ιταλία.

Το μέλλον είναι ασαφές, παρά τις ανακοινώσεις την Τετάρτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πρότεινε στις 27 χώρες μέλη μια νέα ευρωπαϊκή συμφωνία για το άσυλο και τη μετανάστευση.

Αυτή προβλέπει κυρίως έναν μηχανισμό αλληλεγγύης για την υποδοχή των μεταναστών που σώζονται στη θάλασσα και προτείνει την προστασία από δικαστικές διώξεις των ΜΚΟ που σώζουν μετανάστες.

“Χαιρετίζουμε αυτές τις ανακοινώσεις διότι έχουμε ανάγκη ένα ισχυρό, πολιτικό μήνυμα”, επεσήμανε η Μπο, αν και παραμένει “επιφυλακτική” αναμένοντας να δει την εφαρμογή των μέτρων αυτών.

Η SOS Méditerranée υπενθυμίζει ότι “η Γαλλία και η Γερμανία κινητοποιήθηκαν πολύ” για να συντονίσουν τις ευρωπαϊκές χώρες ώστε να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός αλληλεγγύης για όσους μετανάστες σώζονται στη θάλασσα, “χωρίς μεγάλη επιτυχία” προς το παρόν.

“Κάθε φορά που υπάρχει ένα ναυάγιο χρειάζονται εβδομάδες για να συμφωνήσουν τα κράτη να δεχθούν μερικές χιλιάδες ανθρώπους”, συνέχισε η Μπο.

“1.800 άνθρωποι έχουν μοιραστεί σε χώρες της Ευρώπης από τον Ιανουάριο του 2019, για το μέγεθος της Ευρώπης είναι γελοίο, παράλογο”, τόνισε.