Η πανδημία του κορωνοϊού ήταν ένας “μαύρος κύκνος” για την παγκόσμια οικονομία. Το τυχαίο, το απρόβλεπτο γεγονός που βύθισε τον κόσμο σε μια ανυπολόγιστη ύφεση. Πίσω από την ανθρώπινη τραγωδία, τα εκατοντάδες χιλιάδες θύματα και το γιγαντιαίο συναισθηματικό και κοινωνικό κόστος αυτής της πρωτοφανούς εμπειρίας γεννιέται μια σπάνια ευκαιρία: η εκ βάθρων αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της οικονομίας.
Ίσως σε καμία άλλη χώρα της Ευρώπης δεν παρουσιάζεται αντίστοιχου μεγέθους ευκαιρία όπως αυτή που δημιουργείται στη χώρα μας. Η Ελλάδα καλείται να αξιοποιήσει ένα κολοσσιαίο πακέτο ανάπτυξης από το ταμείο ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης που σε συνδυασμό με τα κεφάλαια του νέου ΕΣΠΑ θα φτάσει τα 72 δισεκατομμύρια ευρώ μέσα στην επόμενη εξαετία. Το στοίχημα για τη χώρα είναι ένα: να μην σπαταλήσει τα κεφάλαια σε μη παραγωγικές επενδύσεις και δράσεις χωρίς αναπτυξιακό αποτέλεσμα. Αντίθετα, να τα χρησιμοποιήσει ώστε τα κεφάλαια αυτά να υπηρετήσουν μια νέα κεντρική φιλοσοφία κι αρχιτεκτονική για τη μετάβασή της σε ένα αναπτυξιακό μοντέλο.
Μετά το φετινό κραχ στα τουριστικά έσοδα, απόρροια της δραματικής πτώσης στην τουριστική κίνηση, αναδεικνύεται η σημασία της βιομηχανικής παραγωγής, που ακριβώς επειδή είναι εστιασμένη στην μεταποίηση κι έχει εξαγωγικό προσανατολισμό, δημιουργεί γέφυρες συνεργασίας με άλλους κλάδους και τους επιτρέπει να χτίσουν κι αυτοί σταδιακά τη δική τους εξωστρέφεια. Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε πως η βιομηχανία συμβάλλει ήδη σημαντικά στην ανάκαμψη της χώρας την τελευταία πενταετία, αφού η απασχόληση στη μεταποίηση αυξάνεται με διπλάσιο ρυθμό από το σύνολο της οικονομίας και οι εξαγωγές αγαθών καταρρίπτουν διαδοχικά ρεκόρ τα τελευταία χρόνια. Άλλωστε η βιομηχανία είναι η καρδιά κάθε σύγχρονης οικονομίας. Παρέχει σταθερές, ποιοτικές και καλά αμοιβόμενες θέσεις εργασίας, αιμοδοτεί τον κρατικό προϋπολογισμό και τα δημόσια έσοδα μέσω της φορολογίας, μετατρέπει την έρευνα και την καινοτομία σε επιχειρηματικότητα και καταφέρνει να απορροφά τους κραδασμούς στους υφεσιακούς κύκλους.
Στην προσπάθεια προσαρμογής του παραγωγικού μοντέλου, κεντρικό ρόλο θα παίξουν οι παραγωγικές επενδύσεις. Οι οποίες – ας σημειωθεί – ότι δεν επιτάσσονται. Αντίθετα, προκαλούνται μέσα από μια σύνθετη διαδικασία διαρθρωτικών αλλαγών και στόχευσης. Με λιγότερη γραφειοκρατία και διαφθορά, με επιτάχυνση των διαδικασιών της δικαιοσύνης, με απλούστευση της νομοθεσίας και με προστασία των επενδυτών από τους μη επενδυτικούς κινδύνους.
Τα τελευταία χρόνια η ελληνική βιομηχανία όχι μόνο κατάφερε να ορθοποδήσει αλλά και να διευρύνει σημαντικά τις εξαγωγές της. Μεγάλες εταιρείες επένδυσαν συνειδητά σε μια πολύ δύσκολη οικονομική συγκυρία για τη χώρα, δημιουργώντας υπεραξία στην τοπική κοινωνία και σημαντικά έσοδα για το κράτος. Κάποιες εξ αυτών των εταιρειών το έπραξαν αυτό στην κυριολεξία εναντίων όλων των πιθανοτήτων, με κυβερνήσεις του παρελθόντος να βρίσκονται συστηματικά απέναντί τους.
Από τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα είναι η επένδυση της “Ελληνικός Χρυσός”, που δραστηριοποιείται στα Μεταλλεία Κασσάνδρας στην ΒΑ Χαλκιδική. Την περίοδο 2012 – 2019 η Ελληνικός Χρυσός επένδυσε πάνω από 2,1 δις δολάρια, απασχολώντας σήμερα 1.650 εργαζομένους, ενώ αναμένεται να δημιουργήσει 5.000 άμεσες και έμμεσες θέσεις στην πλήρη ανάπτυξη του επενδυτικού της σχεδιασμού. Η συνολική αξία των εξαγωγών της έχει φτάσει τα €747 εκατομμύρια, ενώ τα έσοδα για το ελληνικό δημόσιο έχουν ξεπεράσει τα €892 εκατομμύρια. Εξίσου σημαντικό είναι το αποτύπωμα της επένδυσης στην τοπική οικονομία: 9 στους 10 εργαζομένους στην επιχείρηση είναι κάτοικοι του Δήμου Αριστοτέλη και την τελευταία επταετία έχουν εισπράξει πάνω από €348 εκατομμύρια σε μισθούς, επιδόματα κι ασφαλιστικές εισφορές. Έχουν δοθεί επίσης €130 εκατομμύρια σε τοπικούς εργολάβους και προμηθευτές αλλά και €22 εκατομμύρια σε δράσεις για την εκπαίδευση, την επιχειρηματικότητα και τον τουρισμό.
