Το νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση χαρακτηρίστηκε «ανεπαρκές» από τις περισσότερες πολιτικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ενώ ακούστηκαν φωνές «υπέρ της υποχρεωτικής μετεγκατάστασης προσφύγων, αλλά και σκληρότερης στάσης για τις παράτυπες αφίξεις», στην πρώτη συνεδρίαση της επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών του ΕΚ (LIBE) επί των προτάσεων της Επιτροπής, που έγινε με τη συμμετοχή του αντιπροέδρου Μαργαρίτη Σχοινά και της επιτρόπου Ίλβα Γιόχανσον.
Ορισμένοι ευρωβουλευτές χαρακτήρισαν την πρωτοβουλία «βήμα προς την σωστή κατεύθυνση», προκειμένου να ενισχυθούν οι χώρες που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του προβλήματος, ενώ άλλοι παραδέχθηκαν ότι αυτός είναι ίσως ο μόνος τρόπος να σημειωθεί πρόοδος, δεδομένης της διαφοροποίησης αρκετών χωρών της ΕΕ.
Όλοι πάντως ζήτησαν «πιο ξεκάθαρες πληροφορίες για την πρακτική εφαρμογή των προτάσεων».
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΕΚ, πολλοί ομιλητές αναφέρθηκαν στην κατάσταση στη Λέσβο, μετά την πυρκαγιά στη Μόρια και εκφράστηκε προβληματισμός αν οι νέοι κανόνες θα μπορέσουν να αποτρέψουν μια επανάληψη της ανθρωπιστικής καταστροφής.
Τέθηκαν επίσης ερωτήματα «σχετικά με το σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων στις νέες διαδικασίες ελέγχου ατόμων και φύλαξης των συνόρων», αλλά και όσον αφορά την κράτηση των αιτούντων άσυλο.
Αρκετοί ήταν αυτοί που «καταδίκασαν τη μη αφαίρεση από τον Κανονισμό του Δουβλίνου της αρχής ότι η χώρα εισόδου πρέπει να εξετάζει τις αιτήσεις ασύλου που υποβάλλονται».
Όσον αφορά στη δυνατότητα που αναμένεται να δοθεί στις χώρες που δεν επιθυμούν να μεταφέρουν πρόσφυγες στο έδαφός τους, να αναλαμβάνουν το κόστος επιστροφής όσων δεν δικαιούνται να παραμείνουν στην ΕΕ, «οι ευρωβουλευτές αναρωτήθηκαν τι θα συμβεί αν οι περισσότερες χώρες επιλέξουν αυτό το δρόμο».
Επιπλέον, εκφράστηκαν παράπονα για την έλλειψη πρόβλεψης ως προς τη συνεργασία με τρίτες χώρες, που θα επέτρεπε τη δημιουργία κέντρων υποδοχής για την εξέταση αιτημάτων ασύλου εκτός ευρωπαϊκού εδάφους, τονίζοντας ότι «η ΕΕ θα πρέπει να σκληρύνει τη στάση της απέναντι στους διακινητές».
Τοποθέτηση του ευρωβουλευτή ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία – GUE/NGL, Κώστα Αρβανίτη
«Ψυχρολουσία για τις χώρες πρώτης υποδοχής» χαρακτήρισε το νέο σύμφωνο για τη Μετανάστευση ο Κώστας Αρβανίτης, τονίζοντας ότι το νέο σύμφωνο δεν προσφέρει καμία ουσιαστική εγγύηση πως δεν θα δημιουργηθούν νέες Μόριες.
Ξεχάσατε τις λέξεις «υποχρεωτική μετεγκατάσταση», είπε ο κ. Αρβανίτης επισημαίνοντας ότι «αλλοιώνεται η λέξη αλληλεγγύη με λογικές οικονομικής συνεισφοράς, χωρίς να επιβάλλεται σε όλα τα κράτη μέλη δίκαιη και αναγκαστική μετεγκατάσταση».
Απευθυνόμενος προς τους επιτρόπους είπε ότι «επιλέξατε την πολιτική γραμμή του Βίζεγκραντ» και αναρωτήθηκε «πώς χωρίς υποχρεωτική μετεγκατάσταση δεν θα έχουμε νέες και μεγαλύτερες Μόριες σαν αυτήν που στήνεται στην Λέσβο».
Το νέο σύμφωνο, κατά τον Έλληνα ευρωβουλευτή, «αυξάνει το βάρος της ευθύνης και της ταλαιπωρίας για τις χώρες της πρώτης υποδοχής, ενώ θεσμοποιεί -και επισήμως πλέον- τα μαζικά κέντρα κράτησης στα σύνορα, τα hotspots».
