Μικρότερες από τις αρχικά προβλεπόμενες θα είναι τελικά οι ζημίες που προκαλεί η πανδημία του κορωνοϊού στη γερμανική οικονομία την τρέχουσα χρονιά.
Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από τις προγνώσεις του κορυφαίου γερμανικού οικονομικού ινστιτούτου Ifo, το οποίο διόρθωσε μάλιστα πρόσφατα προς τα πάνω τις εκτιμήσεις του για την ανάπτυξη της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωζώνης. Όπως είπε σε συνέντευξη που παραχώρησε στη Deutsche Welle ο επικεφαλής του ινστιτούτου Κλέμενς Φουστ:
«Οι ζημίες είναι μεγάλες. Εξακολουθούμε να αναμένουμε συρρίκνωση του ΑΕΠ της τάξης του 5% που αντιστοιχεί περίπου στις απώλειες της κρίσης του 2009. Πρόκειται για ιστορική πτώση. Εντούτοις δεν είναι εν τέλει τόσο μεγάλη όσο αναμέναμε πριν από τρεις μήνες».
Εν όψει μαζικών απολύσεων και λουκέτων;
Ποιοι είναι όμως οι λόγοι της επί το βέλτιον αναθεώρησης; «Καταρχάς το δεύτερο εξάμηνο δεν εξελίχθηκε τόσο άσχημα όσο αναμέναμε. Πέραν αυτού ορισμένοι εμπορικοί εταίροι ανέκαμψαν αιφνιδιαστικά γρήγορα, κυρίως δε η Κίνα. Τον Ιούλιο οι εξαγωγές προς την Κίνα ανήλθαν και πάλι περίπου στα περσινά επίπεδα. Σε άλλους εταίρους τα πράγματα δεν είναι τόσο καλά, ωστόσο η συνολική εικόνα είναι τελικά πιο »φιλική». Επιπλέον η πολιτική δαπάνησε πολλά χρήματα στηρίζοντας την οικονομία. Όλα αυτά οδήγησαν στο να αναθεωρήσουμε ελαφρώς προς το καλύτερο τις προβλέψεις μας».
Γεγονός είναι όμως ότι το τελευταίο διάστημα οι απαισιόδοξες ή και δυσάρεστες εκτιμήσεις από το χώρο της οικονομίας περισσεύουν. Η γερμανική Lufthansa πνέει τα λοίσθια, προμηθευτές της αυτοκινητοβιομηχανίας προαναγγέλλουν χιλιάδες απολύσεις ενώ το εμπόριο και η εστίαση επισείουν τον κίνδυνο μαζικών λουκέτων.
«Τα προβλήματα των κλάδων αυτών έχουν αποτυπωθεί στις προγνώσεις και φυσικά δεν εξαλείφονται. Η εστίαση, ο τουριστικός κλάδος, ο κλάδος εκθέσεων έχουν τεράστια προβλήματα. Δυσκολίες αντιμετωπίζουν ακόμη και ορισμένοι τομείς της βιομηχανίας όπως η κατασκευή μηχανημάτων και η αυτοκινητοβιομηχανία. Υπάρχουν όμως άλλοι κλάδοι που αναπτύχθηκαν καλά, όπως τα ποδήλατα ή η αγορά επίπλου, με αποτέλεσμα να διορθώνουμε προς τα πάνω τις προβλέψεις μας».
Πολλοί αστάθμητοι παράγοντες
Στην παρούσα φάση βέβαια κάθε πρόβλεψη είναι αρκετά επισφαλής. Πέρα από την πανδημία για την οποία ουδείς γνωρίζει πώς θα εξελιχθεί τους επόμενες μήνες, εξακολουθούν να υπάρχουν δυο ακόμη αστάθμητοι παράγοντες που προκαλούν τεράστια ανασφάλεια: το Brexit και ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας.
«Οι προγνώσεις παίρνουν ως δεδομένο ότι δεν θα υπάρξει δεύτερο μαζικό επιδημιολογικό κύμα το φθινόπωρο, ότι δεν θα υπάρξει σκληρό Brexit αλλά ούτε και αναβίωση του εμπορικού πολέμου. Μπορεί φυσικά τα πράγματα να εξελιχθούν διαφορετικά. Προφανώς και υπάρχουν πολλοί αστάθμητοι παράγοντες. Όταν όμως αποκαλύπτεις όλες τις πιθανές παραμέτρους, τότε μπορείς να προχωρήσεις παρά ταύτα σε μια σοβαρή πρόβλεψη».
Η Γερμανία κατηγορείται συχνά για τα υπέρογκα εμπορικά της πλεονάσματα. Θα αλλάξει κάτι ως προς αυτό λόγω πανδημίας; «Όχι. Την τρέχουσα χρονιά θα έχουμε μεν μικρότερα πλεονάσματα, ωστόσο τον επόμενο χρόνο θα αυξηθούν και πάλι. Όλα αυτά υποκινούνται από κάποιες θεμελιώδεις αρχές: την παραδοσιακή τάση αποταμίευσης στη Γερμανία σε συνάρτηση με την μάλλον συγκρατημένη διάθεση για κατανάλωση και επενδύσεις. Στη Γερμανία οι άνθρωποι αποταμιεύουν και αυτό σχετίζεται με το δημογραφικό. Οι ανισορροπίες αυτές δεν αλλάζουν τόσο εύκολα, σε κάθε περίπτωση όχι με αφορμή μια τέτοια κρίση».
Ο καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου εκτιμά ότι με φόντο τις κρατικές δαπάνες για τη στήριξη της πληττόμενης οικονομίας, η Γερμανία δεν θα επιστρέψει στα μηδενικά ελλείμματα πριν το 2023. Αυτό όμως δεν είναι τόσο κακό, όπως χαρακτηριστικά λέει: «Σημασία έχει η μακροπρόθεσμη οικονομική ευρωστία. Και σε αυτό βοηθούν τόσο τα μηδενικά ελλείμματα όσο και το χρεόφρενο. Πρόκειται για σημαντικά πολιτικά μηνύματα προκειμένου να γνωρίζουν οι επενδυτές ότι η Γερμανία δεν εγκαταλείπει το δρόμο των υγιών δημοσιονομικών. Εν καιρώ κρίσης όμως η υγιής δημοσιονομική πολιτική υπαγορεύει εν ανάγκη την ανάληψη χρέους. Και όταν τα πράγματα πάνε καλύτερα, τότε προχωρούμε και πάλι σε μείωση των ελλειμμάτων».
Αντρέας Μπέκερ
Επιμέλεια: Κώστας Συμεωνίδης
