Με το βλέμμα στραμμένο στη Φρανκφούρτη οι ελληνικές τράπεζες έχουν ήδη αρχίσει τον σχεδιασμό της επόμενης ημέρας για τη διαχείριση των 20 δισ. ευρώ ενήμερων δανείων, που από την περασμένη άνοιξη βρίσκονται σε καθεστώς αναστολής πληρωμών ή χρεολυσίων. Πρόκειται για ένα μέτρο που ελήφθη άμεσα όταν ξέσπασε η κρίση του κορωνοϊού με στόχο την ελάφρυνση έως το τέλος του 2020 των πράσινων δανειοληπτών.
Ο σχεδιασμός του ωστόσο στηρίχθηκε στο απίθανο πλέον σενάριο ανάκαμψης τύπου «V» και ταχείας αναπλήρωσης του μεγαλύτερου μέρους των εισοδηματικών απωλειών το 2021. Η πίεση όμως της οικονομικής δραστηριότητας από την υγειονομική κρίση θα συνεχιστεί κατά τα φαινόμενα και την ερχόμενη χρονιά. Ως εκ τούτου η επαναφορά των δόσεων την ερχόμενη Πρωτοχρονιά στα προ πανδημίας επίπεδα δεν θα είναι δυνατή για ένα μεγάλο μέρος των παγωμένων ανοιγμάτων.
Δύο αιτήματα προς ΕΚΤ
Χωρίς τη χαλάρωση όμως των εποπτικών κανόνων, τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα θα δυσκολευθούν να σηκώσουν το κόστος παράτασης των αναστολών. Στο πλαίσιο αυτό, τα βασικά αιτήματά τους προς τον εποπτικό βραχίονα της ΕΚΤ (SSM) είναι δύο:
Πρώτον, να δοθεί η δυνατότητα αναστολής στα δάνεια πληττόμενων από τον COVID-19 οφειλετών, για ακόμα τρεις ή έξι μήνες, χωρίς την υποχρέωση άμεσης διενέργειας προβλέψεων.
Δεύτερον, να χαλαρώσουν οι κανόνες που διέπουν την κατηγοριοποίηση των δανείων, ενήμερων και ρυθμισμένων, μέχρι την επιστροφή στην κανονικότητα.
«Ζητούμε η επιδείνωση της ποιότητας των χαρτοφυλακίων να αποτυπωθεί σταδιακά στα βιβλία μας. Μόνο έτσι οι αναπόφευκτες ζημιές από τις προβλέψεις θα είναι διαχειρίσιμες» υπογραμμίζει σχετικά τραπεζικό στέλεχος.
Το θετικό για το εγχώριο σύστημα είναι το γεγονός ότι το πρόβλημα των επισφαλειών είναι σοβαρό σε όλον τον ευρωπαϊκό Νότο. Θα ήταν έκπληξη λοιπόν αν ο SSM αγνοήσει την αναγκαιότητα χαλάρωσης των κανονισμών μέχρι οι οικονομίες να επανέλθουν σε μια σχετική κανονικότητα.
Καταγραφή αναγκών
Μόνο τυχαία δεν ήταν η πρόσφατη δημόσια τοποθέτηση του διευθύνοντος συμβούλου της Εθνικής Τράπεζας Παύλου Μυλωνά υπέρ της συνέχισης του μέτρου της αναστολής πληρωμών και το 2021. Οπως ανέφερε, θα μπορούσε να ζητηθεί από ορισμένους δανειολήπτες να καταβάλουν το 50% της δόσης τους την επόμενη χρονιά και όχι το 100%. H Eurobank από την πλευρά της έχει ήδη αναστείλει έως και το τέλος του 2021 τις πληρωμές χρεολυσίων στα δάνεια τουριστικών επιχειρήσεων.
Σε κάθε περίπτωση, τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων έχουν ήδη ξεκινήσει επαφές με πελάτες για την κατάταξη των ανοιγμάτων τους σε τρεις μεγάλες κατηγορίες:
1. Δάνεια με αυξημένες πιθανότητες να επανέλθουν σε κανονικές αποπληρωμές από τις αρχές του 2021.
2. Δάνεια που θα χρειαστούν επέκταση της αναστολής ή ρύθμιση.
3. Δάνεια που ακόμα κι αν αναδιαρθρωθούν, δεν μπορούν να καταστούν βιώσιμα.
Αντικρουόμενες εκτιμήσεις
Προς το παρόν οι εκτιμήσεις που διατυπώνονται είναι αντικρουόμενες. Οι πιο αισιόδοξοι βλέπουν ισχυρή ανάκαμψη το 2021 και εκτιμούν ότι τα νέα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα δεν θα ξεπεράσουν τα 5-7 δισ. ευρώ. Στηρίζουν αυτή την εκτίμηση και στο γεγονός ότι η πλειονότητα των ενήμερων προ κορωνοϊού δανείων χορηγήθηκε μετά το ξέσπασμα της κρίσης της περασμένης δεκαετίας. Αρα δόθηκαν με αυστηρά πιστοληπτικά κριτήρια και επαρκείς καλύψεις.
Στον αντίποδα, οι πιο απαισιόδοξοι θεωρούν ότι η επίδραση της ύφεσης στο εισόδημα των δανειοληπτών θα είναι καταλυτική. «Πάμε για βουτιά του ΑΕΠ κατά 10%-12% εφέτος και η ανάκαμψη δύσκολα θα ξεπεράσει το 1% το 2021» σημειώνει μιλώντας στο «Βήμα» τραπεζικό στέλεχος που συντάσσεται με αυτό το στρατόπεδο. Στο πλαίσιο αυτό θεωρεί δεδομένο ότι τα νέα κόκκινα δάνεια θα ξεπεράσουν τα 10 δισ. ευρώ, ενώ δεν αποκλείει να φτάσουν ακόμα και τα 15 δισ. ευρώ. Από την πλευρά της, η ΤτΕ στις προκαταρκτικές της εκτιμήσεις βλέπει νέες επισφάλειες 10 δισ. ευρώ.
