Σε ένα μπαράζ επαφών με ευρωπαίους αξιωματούχους έχει επιδοθεί τις τελευταίες μέρες ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, με το βλέμμα στραμμένο στην επικείμενη σύνοδο κορυφής της ΕΕ, στις 24 και 25 του μήνα, οπότε και θα συζητηθούν οι ευρωτουρκικές σχέσεις.

Μετά την απόσυρση του Oruc Reis, κι ενώ τούρκοι αξιωματούχοι επιμένουν στην εμπρηστική ρητορική, ο Ερντογάν προσπαθεί να προλάβει την επιβολή κυρώσεων και εμφανίζεται έτοιμος να καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου.

Ωστόσο η Τουρκία δεν παραιτείται από το να θέτει όρους και προϋποθέσεις, διευρύνοντας το πλαίσιο του διαλόγου με τις αξιώσεις της για το Αιγαίο και ιδίως για την αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών, ενώ παράλληλα ανοίγει θέματα όπως της μειονότητας της Θράκης.

Από την πλευρά της, η ελληνική κυβέρνηση, επαναλαμβάνει,  την ξεκάθαρη θέση της να βρεθεί εκ νέου στο τραπέζι του διαλόγου και να πιάσει το νήμα των διαπραγματεύσεων από εκεί που κόπηκε το 2016, υπό τον αδιαπραγμάτευτο όρο της παύσης των προκλητικών ενεργειών.

Σε περίπτωση που η διάθεση αποκλιμάκωσης από πλευράς της Τουρκίας, δεν είναι προσχηματική, δεν αποκλείεται οι διμερείς διερευνητικές επαφές μεταξύ των δύο χωρών να εκκινήσουν ακόμα και πριν από την Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ όπου είναι προγραμματισμένο να συζητηθεί το θέμα των κυρώσεων.

Επαφές για να προλάβει τις κυρώσεις

Στο πλαίσιο αυτό, ο Ερντογάν έχει επιδοθεί σε ένα μαραθώνιο επαφών, επιχειρώντας να δείξει ένα άλλο πρόσωπο για να προλάβει τις κυρώσεις.

Ήδη έχει κάνει δύο τηλεδιασκέψεις με τη γερμανίδα Καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ, έχει συνομιλήσει με τον Ιταλό πρωθυπουργό Τζουζέπε Κόντε, δύο  φορές με τον Σάντσεθ, τον Ισπανό πρωθυπουργό ενώ υπήρξαν και τα τηλεφωνήματα του Τσαβούσογλου με τον ΥΠΕΞ της Γερμανίας, Μάας και χτες με το ΓΓ του ΝΑΤΟ.

Ο ίδιος ο Ερντογάν χθες συνομίλησε με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ.

Σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο, ανάμεσα στα βασικά θέματα που τέθηκαν ήταν η διοργάνωση διεθνούς διάσκεψης για την Ανατολική Μεσόγειο, η σχέση της ΕΕ με την Τουρκία και οι παράμετροι της σχέσης αυτής.

Ο Ερντογάν είπε στον Μισέλ ότι αναμένει πως οι θεσμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι χώρες μέλη θα υιοθετήσουν μια αντικειμενική και συνεπή στάση σε όλα τα περιφερειακά ζητήματα, ιδίως σε ό,τι αφορά την Ανατολική Μεσόγειο, χωρίς να ξεγελαστούν από προκλήσεις, αναφέρεται στην ανακοίνωση που εξέδωσε η Διεύθυνση Πληροφοριών της Τουρκίας.

Επανέλαβε επίσης ότι η Τουρκία είναι ανοιχτή σε μια λύση που θα προστατεύει τα δικαιώματα όλων των πλευρών μέσω ενός φιλικού διαλόγου και δίκαιων διαπραγματεύσεων.

Ο Τούρκος πρόεδρος μάλιστα ανέφερε ότι η χώρα του θα συνεχίσει να προστατεύει αποφασιστικά όλα τα δικαιώματα και τα συμφέροντά της, παντού και πάντα, απέναντι σε οποιαδήποτε πρωτοβουλία αγνοεί αυτά τα δικαιώματα με μονομερείς ενέργειες.

«Η ευκαιρία δεν πρέπει να χαθεί»

Σήμα ετοιμότητας για διάλογο έστειλε στο μεταξύ, ο  σύμβουλος του Ερντογάν.

Η Τουρκία πιστεύει ότι οι συνθήκες είναι ευνοϊκές για την επανέναρξη συνομιλιών με την Ελλάδα, μετά την αποχώρηση του ερευνητικού σκάφους Oruc Reis από την Ανατολική Μεσόγειο, δήλωσε  ο Ιμπραήμ Καλίν, προσθέτοντας είπε ότι επιστροφή του Oruc Reis στην Αττάλεια είναι μια ευκαιρία για να προωθηθούν οι συνομιλίες και η ευκαιρία αυτή «δεν πρέπει να χαθεί».

Σύμφωνα με τους Financial Times, ο Καλίν πρόσθεσε ότι η Άγκυρα ελπίζει ότι αυτό «θα έχει θετική αντανάκλαση» στη σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στις 24-25 Σεπτεμβρίου.

«Ο πρόεδρός μας έδωσε και πάλι μια ευκαιρία στη διπλωματία», είπε ο Καλίν. «Ελπίζουμε ότι η ελληνική πλευρά θα χρησιμοποιήσει αυτήν την ευκαιρία για να προωθηθούν οι συνομιλίες. Θα ξαναρχίσουμε τις διερευνητικές συνομιλίες σύντομα», διαβεβαίωσε.

Υπενθυμίζεται ότι μέχρι τώρα, οι Τούρκοι αξιωματούχοι δήλωναν ότι το Oruc Reis επέστρεψε στο λιμάνι απλώς για μια συντήρηση ρουτίνας.

Απομακρύνονται οι κυρώσεις;

Το κλίμα που έχει διαμορφωθεί στις απευθείας συνομιλίες που έχουν ξεκινήσει μεταξύ των συμβούλων του Κυριάκου Μητσοτάκη και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για τα ελληνοτουρκικά, δημιουργεί ενδείξεις για έναρξη των διερευνητικών επαφών πριν την Σύνοδο Κορυφής.

Ούτως ή άλλως φαίνεται, πως μειώνονται οι προσδοκίες σχετικά με την την επιβολή κυρώσεων κατά της Τουρκίας, καθώς η σχετική συζήτηση θα γίνει στο πλαίσιο του δείπνου το βράδυ της 24ης Σεπτεμβρίου.

Ειδικότερα, Ευρωπαίος αξιωματούχος είπε στο MEGA ότι στις 24 Σεπτεμβρίου κατά τη διάρκεια της ημέρας θα συζητηθούν τα θέματα της Λευκορωσίας και της Κίνας ενώ το ζήτημα της Τουρκίας θα συζητηθεί στο δείπνο των ηγετών το ίδιο βράδυ.

Αποτελεί μια ένδειξη ότι οι Ευρωπαίοι επιδιώκουν να χαμηλώσουν τους τόνους με την Άγκυρα καθώς θεωρούν ότι η απόσυρση του Oruc Reis από την ανατολική Μεσόγειο ήταν ένα σημαντικό βήμα που ανοίγει το δρόμο για έναν ουσιαστικό διάλογο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.

Ο ίδιος αξιωματούχος υπογράμμισε ότι πρωταρχικός στόχος των Βρυξελλών ήταν πάντα η αποκλιμάκωση και ο διάλογος και όχι η επιβολή κυρώσεων.

Προκλήσεις…

Οι ενδείξεις περί έναρξης διερευνητικών επαφών πάντως, δε μειώνουν τις προκλήσεις που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν οι 27 ηγέτες της ΕΕ όταν συναντηθούν στις Βρυξέλλες.

Η καχυποψία σχετικά με την στάση της Άγκυρας παραμένει και είναι υπαρκτή η ανησυχία για έναν τακτικό ελιγμό της Άγκυρας, ώστε να αποφύγει τις κυρώσεις και στη συνέχεια να επιστρέψει στον δρόμο των προκλήσεων.

Όπως είπε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας , «εφόσον η διάθεση αποκλιμάκωσης από πλευράς της Τουρκίας δεν είναι προσχηματική, η Ελλάδα είναι έτοιμη να συνεχίσει τις διερευνητικές επαφές για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, από το σημείο που διεκόπησαν τον Μάρτιο του 2016 με υπαιτιότητα της Τουρκίας».

Στο ερώτημα δε, εάν υπάρχουν οι προϋποθέσεις, για να ξεκινήσουν οι διερευνητικές επαφές πριν από τη Σύνοδο Κορυφής, απάντησε: «Όπως είπε χθες ο Πρωθυπουργός, υπάρχει ανοιχτός δίαυλος επικοινωνίας σε επίπεδο συμβούλων και αν αυτό είναι εφικτό, θα γίνει. Προέχει, όμως, η συνέπεια και η συνέχεια στην έμπρακτη αποκλιμάκωση από πλευράς της Τουρκίας».

Υπενθυμίζεται  ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης χτες στη συνέντευξή του στο συνέδριο του Economist στην Αθήνα όχι μόνο άνοιξε παράθυρο διαλόγου με την Τουρκία αλλά είπε πως σε επίπεδο συμβούλων δικών του και του Ταγίπ Ερντογάν, ο δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας ουσιαστικά παραμένει ανοιχτός όλο το τελευταίο διάστημα.

Μάλιστα σε συνέχεια αυτών των δηλώσεων του πρωθυπουργού, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος άφησε επίσης ανοιχτό το ενδεχόμενο επικοινωνίας του κ. Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο ακόμα και ενόψει της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ.

Τουρκική δυσαρέσκεια για το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου

Έντονα αντέδρασε στο μεταξύ η Άγκυρα, στο ψήφισμα που εξέδωσε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εναντίον της, σχετικά με τη συνεχιζόμενη διαμάχη στην Ανατολική Μεσόγειο.

Με το ψήφισμα, καλείται η Τουρκία «να τερματίσει αμέσως κάθε περαιτέρω παράνομη έρευνα και γεώτρηση στην Ανατολική Μεσόγειο, να απέχει από παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου και των ελληνικών και κυπριακών χωρικών υδάτων και να σταματήσει την εθνικιστική πολεμοκάπηλη ρητορική».

Στην ανακοίνωσή του, το υπουργείο Εξωτερικών της γειτονικής χώρας αναφέρει ότι το «απαράδεκτο» ψήφισμα υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μόνο για λόγους αλληλεγγύης μεταξύ των χωρών μελών της ΕΕ και εξυπηρετεί τα «εγωιστικά» συμφέροντα ορισμένων χωρών μελών.

Η προκατειλημμένη και άδικη στάση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καθώς και η άκυρη και μονόπλευρη ερμηνεία του θαλασσίου δικαίου, για την οποία δεν έχει την αρμοδιότητα, πλήττουν τη φήμη του, προστίθεται στο κείμενο αυτό.

Το τουρκικό ΥΠΕΞ, αναφέρει, ότι ούτε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ούτε η ΕΕ, ούτε οι χώρες μέλη έχουν τη δικαιοδοσία να καθορίζουν τα σύνορα τρίτων χωρών. Η υιοθέτηση μιας τέτοιας «προκατειλημμένης απόφασης», παρά τις προσπάθειες της Τουρκίας σε όλα τα επίπεδα, σε όλους τους θεσμούς της ΕΕ, είναι ασύμβατη με την καλή θέληση και την κοινή λογική, καταλήγει η ανακοίνωση.