Στην έρευνα για το εμβόλιο του κορωνοϊού η Ευρώπη βρίσκεται σε καλό δρόμο. Φαρμακευτικές εταιρίες, όπως Biontech με έδρα το Μάιντς, εκτιμούν ότι το εμβόλιο θα μπορούσε να κυκλοφορήσει ακόμη και φέτος. Στην καλύτερη περίπτωση η Βiontech ελπίζει να υποβάλει αίτηση για έγκριση του εμβολίου που ετοιμάζει τον Οκτώβριο.
Βέβαια οι προβλέψεις έχουν μεγάλο βαθμό αβεβαιότητας. Aυτό φαίνεται και από την αποτυχία της AstraZeneca, όπου λόγω προβλημάτων που παρουσιάστηκαν σε ασθενή, σταμάτησαν προς το παρόν οι δοκιμές του εμβολίου της. Ωστόσο παρά τα προβλήματα, η ελπίδα ότι σύντομα θα υπάρξει εμβόλιο είναι μεγάλη.
Η καγκελάριος Μέρκελ είχε δηλώσει: «όσο δεν υπάρχει εμβόλιο και φάρμακο για τον κορωνοϊό, τίποτα δεν θα είναι όπως πριν». Το μεγάλο ερώτημα όμως είναι το εξής: ποιος θα πάρει πρώτος το εμβόλιο. Η κυβέρνηση Τραμπ προκαλεί την οργή πολλών καθώς φέρεται να προσπαθεί να εξασφαλίσει αποκλειστική πρόσβαση στο εμβόλιο. Μάλιστα ο Ντόναλντ Τραμπ είχε δηλώσει ότι οι ΗΠΑ θα αγόραζαν πρώτες τα εμβόλια της γερμανικής εταιρείας Curevac από το Τύμπινγκεν. Ακολούθησαν δηλώσεις του επικεφαλής της Sanofi Πωλ Χάντσον, ότι σε περίπτωση κυκλοφορίας εμβολίου από την Sanofi οι ΗΠΑ θα είχαν προτεραιότητα. Καμία χώρα δεν έχει επενδύσει τόσο πολύ στην ανάπτυξη εμβολίων για τον κορωνοϊό όσο οι ΗΠΑ.
Τι θα γίνει με την διανομή των εμβολίων
Aπό την πλευρά του ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας τάσσεται υπέρ της δίκαιης κατανομής δόσεων του εμβολίου σε όλο τον κόσμο, ώστε να μην αποκλεισθούν οι φτωχότερες χώρες. O σχετικός μηχανισμός του ΠΟΥ ονομάζεται Covax. Oι ΗΠΑ δεν φαίνεται να την στηρίζουν, σε αντίθεση με την ΕΕ. Η επικεφαλής της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει ξεκινήσει «μαραθώνιο δωρεών» για μια «παγκόσμια απάντηση» στην πανδημία. Σύμφωνα με στοιχεία της Κομισιόν έχουν ήδη έρθει προσφορές για 15,9 δις ευρώ που προορίζονται για δοκιμές εμβολίων, φαρμάκων και άλλων μέτρων καταπολέμησης του κορωνοϊού. Η ίδια η Κομισιόν έχει δεσμευθεί να εισφέρει 1,4 δις ευρώ. Τέλη Αυγούστου η Κομισιόν υποσχέθηκε επίσης να δώσει για τoν μηχανισμό Covax επιπλέον 400 εκατομ. ευρώ ως εγγύηση. Την περασμένη εβδομάδα η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δεσμεύθηκε μαζί με τον επικεφαλής του ΠΟΥ Ο Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους για μια κοινή προσπάθεια με στόχο τη δίκαιη πρόσβαση σε εμβόλια και θεραπείες για τον κορωνοϊό για όσους χρήζουν άμεσης βοήθειας, ανεξαρτήτως από το πού βρίσκονται.
Άραγε όσοι ζουν στην Κένυα ή το Βιετνάμ θα εμβολιαστούν το ίδιο γρήγορα με τους Γερμανούς ή Γάλλους; Σύμφωνα με αξιωματούχους της ΕΕ, στην ιδανική περίπτωση «ναι». Ωστόσο στην Αφρική οι ειδικοί έχουν διαφορετική άποψη. «Κατά πόσο θα υπάρξει και αντίστοιχη δέσμευση, είναι ένα άλλο ερώτημα» αναφέρει ο Τζον Νγκεγκασόνγκ, πρόεδρος της Παναφρικανικού Οργανισμού Υγείας CDC. «Παραμένω ανήσυχος και σε επιφυλακή», λέει ο ίδιος.
«Εurope first» κατά το «Αmerica first» για το εμβόλιο;
Στην πραγματικότητα και η ΕΕ διεκδικεί προνομιακή θέση στην χορήγηση εμβολίων και η Κομισιόν διαπραγματεύεται ήδη με φαρμακευτικές εταιρείες για τη διανομή εμβολίων. Ήδη τέλη Αυγούστου υπεγράφη το πρώτο συμβόλαιο με την AstraZeneca για εξασφάλιση 400 εκατομ. δόσεων. Ακολούθησε την περασμένη εβδομάδα νέο συμβόλαιο με την Βiontech για δοκιμαστικές έρευνες. Έγιναν επίσης συζητήσεις με τις Sanofi-GSK, Johnson & Johnson, CureVac και Moderna. Μέχρι στιγμής κανένα εμβόλιο δεν έχει δοκιμαστεί σε τελικό στάδιο στην ΕΕ ούτε κανένα έχει πάρει άδεια κυκλοφορίας.
Η στρατηγική της ΕΕ συνοψίζεται στο ότι θέλει να είναι έτοιμη για άμεση πρόσβαση στο εμβόλιο, όταν αυτό είναι διαθέσιμο. Αυτό οφείλεται στην προσπάθεια αποτροπής ενός νέου κύματος οικονομικών συνεπειών της πανδημίας. Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή στρατηγική, οι χώρες-μέλη της ΕΕ θα μπορούν να αγοράσουν ποσότητες εμβολίου αναλογικά με τον πληθυσμό τους. Στη συνέχεια οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα πρέπει να διαμορφώσουν ένα είδος «λίστας προτεραιότητας» λαμβάνοντας υπόψιν τις ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως οι εργαζόμενοι στον τομέα της περίθαλψης ή οι ηλικιωμένοι. Στην πράξη θα χρειαστούν πολλοί μήνες μέχρι να εμβολιαστεί ένας σημαντικός αριθμός πολιτών. Σύμφωνα με τον Πέτερ Λίζε, ευρωβουλευτή του CDU και γιατρό, ακόμη κι ένα ποσοστό εμβολιασμού στο 30-40% του πληθυσμού θα ήταν αρκετό για να «απομακρυθνεί ο φόβος». Σύμφωνα με τον ίδιο την άνοιξη του 2021 η κατάσταση θα μπορούσε να έχει βελτιωθεί αρκετά. Σύμφωνα με τον Covax στόχος είναι μέχρι το τέλος του 2021 να είναι έτοιμες τουλάχιστον δύο δισεκατομμύρια δόσεις εμβολίου.
Βερένα Σμιτ Ρόσμαν, dpa
Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη
