Προς μια εύθραυστη προσωρινή λύση οδεύει η κατάσταση στη Λέσβο, όπου η Μόρια φαίνεται ότι αποτελεί πλέον παρελθόν, αφού κάηκε ολοσχερώς και η αποκατάστασή της εμποδίστηκε από αγανακτισμένους κατοίκους του νησιού. Η κυβέρνηση – αποφασισμένη να μη μεταφέρει τους χιλιάδες αιτούντες άσυλο εκτός Λέσβου, με το μαχαίρι στον λαιμό και υπό την απειλή εμπρησμών – επέλεξε ένα πεδίο βολής που ανήκει στον στρατό για να στήσει τις νέες σκηνές που θα φιλοξενήσουν τους πρόσφυγες – τη «νέα Μόρια».
Μεταφορά των σκηνών στο πεδίο βολής
Η μεταφορά των σκηνών άρχισε να πραγματοποιείται την Παρασκευή το μεσημέρι με ελικόπτερα του στρατού κατευθείαν στο πεδίο βολής, το οποίο βρίσκεται δίπλα στην προσφυγική δομή του Καρά Τεπέ. Η ευρύτερη περιοχή ήταν ήδη αποκλεισμένη από ισχυρές δυνάμεις της Αστυνομίας και με αυτόν τον τρόπο παρακάμφθηκε η βέβαιη αντίδραση κατοίκων και τοπικών παραγόντων του νησιού. Αντέδρασαν όμως οι ίδιοι οι πρόσφυγες που ζητούν να μεταφερθούν στην Ευρώπη και όχι σε άλλη δομή στη Λέσβο.
«Εφεραν στην πόλη τους μετανάστες»
«Δεν συμφωνώ με αυτή την ενέργεια, είναι λανθασμένη και έγινε εν κρυπτώ. Μετακινούν τη Μόρια στον αστικό ιστό, σχεδόν μέσα στην πόλη» είπε στο «Βήμα» ο δήμαρχος Μυτιλήνης Στρατής Κύτελης. «Εγώ έκανα τις προτάσεις μου, αλλά η τράπουλα ήταν σημαδεμένη. Είχα προτείνει να φέρουν πλοία για να βάλουν τους μισούς και τους υπόλοιπους να τους πάνε προσωρινά κάπου μακριά από τον αστικό ιστό. Το θέμα είναι τώρα ότι μας έφεραν τους μετανάστες μέσα στην πόλη».
Θα χωριστούν ανά εθνικότητα
Ο καταυλισμός του Καρά Τεπέ, μόλις 2,5 χλμ. από την πόλη της Μυτιλήνης, διοικείται από τον δήμο και την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και φιλοξενεί τους πιο ευάλωτους αιτούντες άσυλο σε συνθήκες αξιοπρεπέστερες από του Κέντρου Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) της Μόριας. Το πεδίο βολής βρίσκεται πίσω από τον καταυλισμό και εκεί στήνονται οι πρώτες 300 σκηνές που έστειλε η Υπατη Αρμοστεία, μαζί με είδη πρώτης ανάγκης, με την προοπτική να στηθούν και άλλες μέχρι να φτάσουν τις 2.000-3.000.
Στις σκηνές αυτές θα στεγαστούν πρώτα οι οικογένειες που έχουν μείνει άστεγες μετά τις αλλεπάλληλες πυρκαγιές, οι οποίες κατέστρεψαν από το βράδυ της Τρίτης μέχρι την Πέμπτη το ΚΥΤ της Μόριας, καθώς και τα αυτοσχέδια παραπήγματα που είχαν κατασκευάσει στους γύρω ελαιώνες οι πρόσφυγες που δεν χωρούσαν στο ΚΥΤ. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», ο νέος χώρος στο πεδίο βολής θα ρυθμιστεί έτσι ώστε να είναι χωρισμένοι οι αιτούντες άσυλο ανά εθνικότητα.
Η λύση του πεδίου βολής στο Καρά Τεπέ θεωρείται προσωρινή καθώς πρώτη προτεραιότητα του υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου Νότη Μηταράκη ήταν να στεγαστούν οι άνω των 12.000 πρόσφυγες της Μόριας, ανάμεσά τους και 4.500 παιδιά. Ως μακροχρόνια λύση προωθείται η ανέγερση νέας κλειστής δομής, πιθανότατα με χρήματα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η οποία όμως συναντά την έντονη αντίδραση κατοίκων και αρχών της Λέσβου. Αντίστοιχες δομές έχουν προχωρήσει στη Σάμο, στην Κω και στη Λέρο, ενώ έχουν κολλήσει στη Λέσβο και στη Χίο λόγω των αντιδράσεων που χρονολογούνται από την προηγούμενη κυβέρνηση και τους προηγούμενους τοπικούς άρχοντες. Μόνο που όσο περνούν τα χρόνια και η κατάσταση δεν αλλάζει, οι τοπικές αντιδράσεις γίνονται όλο και πιο σφοδρές και ακραίες.
«Η κυβέρνηση μας παραπλάνησε»
Οπως τονίζει η κυβέρνηση, η νέα δομή στο πεδίο βολής στο Καρά Τεπέ είναι προσωρινή, αλλά στη Λέσβο ανησυχούν ότι το προσωρινό μπορεί να γίνει μόνιμο και μάλιστα σχεδόν μέσα στη Μυτιλήνη. «Εγώ το έμαθα τελευταίος» συνέχισε ο δήμαρχος Μυτιλήνης κ. Κύτελης στη συνομιλία του με «Το Βήμα». «Η κυβέρνηση μας παραπλάνησε. Αλλα μας έλεγε χθες [σ.σ. την Πέμπτη], ότι θα τους πάει μακριά από την πόλη. Δημιουργεί ένα εκρηκτικό μείγμα ασφάλειας και πανδημίας. Ας πάρει την ευθύνη αυτή».
Η κυβέρνηση, από την πλευρά της, κατηγορεί τους δύο δημάρχους του νησιού (Μυτιλήνης και Δυτικής Λέσβου) ότι τήρησαν μη εποικοδομητική στάση και δεν υπέδειξαν κανένα σημείο για να μεταφερθούν οι 12.000 άστεγοι της Μόριας. Τελικά, σύμφωνα με τον κ. Κύτελη, το πεδίο βολής επιλέχθηκε κατόπιν πρότασης της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου προς τον υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας Νίκο Χαρδαλιά.
«Τους φέρνουμε στο κέντρο της πόλης»
«Δεν γίνεται να βγαίνουμε με σημαία το να φύγουν όλοι από το νησί και μετά να τους φέρνουμε στο κέντρο της πόλης» συνέχισε ο κ. Κύτελης αναφερόμενος στον περιφερειάρχη Βορείου Αιγαίου Κώστα Μουτζούρη. «Δεν το αποδέχομαι. Δεν ξέρω και πώς θα αντιδράσει ο κόσμος» πρόσθεσε ο δήμαρχος Μυτιλήνης, εκφράζοντας πάντως «ικανοποίηση που κλείνει η Μόρια, αν και η λύση που βρέθηκε είναι βεβιασμένη».
Μιλώντας στο «Βήμα» λίγες ώρες νωρίτερα, προτού γίνει γνωστή η λύση του πεδίου βολής στο Καρά Τεπέ, ο κ. Μουτζούρης δήλωσε «ανυποχώρητος». «Η κυβέρνηση ζήτησε να της υποδειχθούν μέρη όπου θα εγκατασταθούν οι μετανάστες μόνιμα ή πρόχειρα. Οι δυο δήμαρχοι δεν μπόρεσαν να υποδείξουν. Λένε – και εγώ συμφωνώ – ότι πρέπει να απομακρυνθεί από τα νησιά το σύνολο των μεταναστών» είπε.
Απομάκρυνση με κρουαζιερόπλοια
«Η μόνη λύση που βρίσκω εφικτή και την έχω μεταφέρει στην κυβέρνηση είναι η απομάκρυνσή τους με πλοία, με κρουαζιερόπλοια. Ή να μείνουν εκεί ή να πάνε στη Γερμανία, στη Γαλλία, όπου θέλουν» πρόσθεσε ο κ. Μουτζούρης. «Ετσι που είναι τα πράγματα, δεν βλέπω να εκτονώνεται η κατάσταση. Οι Λέσβιοι είναι ξεσηκωμένοι, πέντε χρόνια ταλαιπωρούνται, η ηγεσία τους, πρώτου και δευτέρου βαθμού, συμπαρίσταται. Η κυβέρνηση πρέπει να κάνει Realpolitik. Λύση από το γραφείο δεν βγαίνει. Εδώ στο πεδίο να βρεθούν οι λύσεις».
Ενα σημείο στο οποίο φαίνεται να συμφωνούν όλοι είναι ότι η Μόρια αποτελεί παρελθόν. «Δεν μπορεί να λειτουργήσει πια η Μόρια, ό,τι ήταν να δώσει το έδωσε. Ηταν, ούτως ή άλλως, παροδική, που τελικά κατάντησε μονιμότερη του μόνιμου, αλλά χωρίς καμία προδιαγραφή καλής λειτουργίας και ασφάλειας. Αποδείχθηκε περίτρανα ότι η Μόρια ήταν, πέρα από υγειονομική βόμβα, μια βόμβα στη δημόσια ασφάλεια και στην καλή συμβίωση με τους κατοίκους της περιοχής» είπε στο «Βήμα» ο Δημοσθένης Χατζηγιάννης, πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου της Μυτιλήνης.
«Να σκύψουν πάνω από το χυμένο γάλα »
«Ολον αυτό τον καιρό λέγαμε ότι πρέπει η κυβέρνηση να προχωρήσει σε αποσυμφόρηση και, με πολύ καθαρό μάτι, να προγραμματίσει μια δομή η οποία να πληροί τις κατάλληλες προϋποθέσεις για τη διαβίωση αυτών των ανθρώπων, αλλά χωρίς να γίνεται αβίωτη η ζωή μας, σε ένα μέρος που θα ευρεθεί μέσα από διάλογο. Αντ’ αυτού, τον Φεβρουάριο έστειλε τα ΜΑΤ. Τώρα πια ήρθε η ώρα η κυβέρνηση να σκύψει πάνω από το χυμένο γάλα που η ίδια δημιούργησε» πρόσθεσε ο κ. Χατζηγιάννης, καλώντας τη σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση για την εύρεση του κατάλληλου σημείου όπου θα γίνει το καινούργιο ΚΥΤ, μακριά από κατοικημένη περιοχή. Μόνο που τόσο η παρούσα κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας όσο και η προηγούμενη του ΣΥΡΙΖΑ κατηγορούν τις τοπικές αρχές ότι δεν συνεργάζονται διαχρονικά και δεν υποδεικνύουν κανέναν χώρο.
Ξανά στο προσκήνιο
Η κυβέρνηση εναποθέτει ελπίδες στο ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Ασυλο. Εν όψει της παρουσίασής του από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 30 Σεπτεμβρίου, ο κ. Κουμουτσάκος θα μεταβεί αύριο Δευτέρα στις Βρυξέλλες, όπου θα έχει συναντήσεις με τον αντιπρόεδρο της Επιτροπής Μαργαρίτη Σχοινά, την επίτροπο Μετανάστευσης Ιλβα Γιόχανσον και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Μάνφρεντ Βέμπερ.
Η αλήθεια είναι ότι, ενώ υπήρχε γενικώς αδιαφορία στην Ευρώπη για το Προσφυγικό, το οποίο είχε σχεδόν «ξεχαστεί» λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, η καταστροφή της Μόριας το επανέφερε στο προσκήνιο και μάλιστα με μια νέα δυναμική. Τα άρθρα στον ευρωπαϊκό Τύπο για τα γεγονότα στη Μόρια αυτή την εβδομάδα τονίζουν την ανάγκη για ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και διαμοιρασμό των αιτούντων άσυλο στα κράτη-μέλη για την ελάφρυνση των χωρών πρώτης υποδοχής όπως η Ελλάδα.
