Με άρθρο του στον Εconomist, ο γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, Τέντρος Γκεμπρεγέσους εξηγεί γιατί ο εθνικισμός των εμβολίων υπονομεύει τη μάχη κατά της πανδημίας του κορωνοϊού.
«Δεκάδες εμβόλια κατά του κορωνοϊού βρίσκονται στα τελικά στάδια των δοκιμαστικών τους μελετών. Τα εργοστάσια ήδη παράγουν δόσεις, με την ελπίδα ότι θα λάβουν έγκριση. Υπάρχει η πιθανότητα, ως το τέλος του χρόνου, να ξεκινήσουν μαζικοί εμβολιασμοί σε ομάδες υψηλού κινδύνου», σημειώνει ο Γκεμπρεγέσους, εκπέμποντας όμως σήμα κινδύνου.
Οι κίνδυνοι
«Για να σταματήσει η πανδημία ταχέως και επαρκώς, ο κόσμος πρέπει να αντισταθεί στον «εθνικισμό των εμβολίων» – την επιθυμία των χωρών να προχωρήσουν μόνες. Η προσέγγιση αυτή δεν θα τερματίσει την κρίση, θα την επιδεινώσει. Θα φέρει τα ίδια προβλήματα που εμφανίστηκαν και κατά τη διάρκεια των lockdown του Μαρτίου, όταν διαφορετικές αρχές ήρθαν σε διένεξη για τα αποθέματα υγειονομικού προστατευτικού εξοπλισμού, όπως μάσκες, φόρμες και απολυμαντικά. Όταν τα καινούρια εμβόλια, τα φάρμακα και τα τεστ γίνουν διαθέσιμα, η ζήτηση θα υπερβεί τα αποθέματα και τα πράγματα θα γίνουν πολύ χειρότερα».
»Ένα εμβόλιο κατά του κορωνοϊού θα γίνει ένας πολύτιμος και δυσεύρετος πόρος. Αν δεν έχουμε ένα διεθνές σχέδιο για να διαχειριστούμε το ζήτημα δίκαια, θα υπάρξει μη αναγκαία εκτόξευση στις τιμές του εμβολίου με περιττή συσσώρευση εμβολίων σε ορισμένα μέρη και απειλητικές για τη ζωή ελλείψεις σε άλλα.
»Παρά το γεγονός ότι η κάθε κυβέρνηση έχει την ευθύνη για την προστασία των λαών τους, σε έναν δικτυωμένο κόσμο, η πραγματικότητα είναι ότι καμία χώρα δεν είναι ασφαλής μέχρις ότου όλες οι χώρες να είναι ασφαλείς».
Η παγκόσμια συμμαχία
Ο Γκεμπρεγέσους εξηγεί γιατί η συνεργασία στους εμβολιασμούς δεν είναι θέμα αλτρουισμού αλλά εθνικού συμφέροντος.
«Στην πραγματικότητα οι πλούσιες χώρες θα βγουν κερδισμένες από μία παγκόσμια ανάκαμψη από τον ιό και κανένα κράτος δεν έχει πρόσβαση σε όλη την έρευνα, την ανάπτυξη και την κατασκευή ενός εμβολίου. Έτσι το να χρησιμοποιηθούν τα αποθέματα στρατηγικά και παγκόσμια είναι προς το εθνικό συμφέρον κάθε χώρας και όχι πράξη αλτρουισμού».
»Τα καλά νέα είναι ότι 170 χώρες αντιστάθηκαν στον εθνικισμό του εμβολίου και ενώθηκαν υπό τη σκέπη του μηχανισμού παγκόσμιων εμβολιασμών COVAX. Ο COVAX στοχεύει να συντονίσει μια ευρεία σειρά εμβολίων κατά του κοροναϊού με την καθοδήγης των μη κερδοσκοπικών οργανισμών GAVI και Coalition for Epidemic Preparedness Innovations, μαζί με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Υπάρχουν εννέα εμβόλια ως τώρα, συμπεριλαμβανομένων δύο που βρίσκονται στο τελικό στάδιο των δοκιμών και κατασκευάζονται. Αυτά και άλλα υποψήφια που βρίσκονται σε διαδικασία μελετών, δίνουν στον κόσμο την καλύτερη ευκαιρία να βρεθούν πολλά αποτελεσματικά εμβόλια».
O εθνικισμός εμβολίων επικρατεί
Η Washington Post με άρθρο της, επισημαίνει ότι ο εθνικισμός των εμβολίων δείχνει πως επικρατεί.
Όπως αναφέρει η αμερικανική εφημερίδα, οι δυνάμεις που υποστηρίζουν τον εθνικισμό του εμβολίων σημείωσαν ακόμα μία νίκη. Αμερικανοί αξιωματούχοι ανέφεραν πως οι ΗΠΑ δεν θα συμμετάσχουν στον σχηματισμό Covax. Όπως δήλωσε εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, οι ΗΠΑ «δεν θα περιοριστεί από πολυμερείς οργανισμούς που επηρεάζονται από τον διεφθαρμένο Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και την Κίνα».
Την ίδια μοναχική πορεία ακολουθεί και η Ρωσία, ενώ η Κίνα αν και δήλωσε πως στηρίζει τους στόχους του Covax και πως θα συνεργαστεί μαζί του, δεν έχει ακόμα δεσμευτεί.
Ο αντίλογος των υποστηρικτών του εθνικισμού των εμβολίων στο επιχείρημα του Γκεμπρεγέσους ότι όλοι θα βγουν κερδισμένοι από μία συνεργασία είναι ότι οι διακρατικές συνεργασίες οδηγούν σε βραδείες διαδικασίες.
Αν μια χώρα μπορέσει να δημιουργήσει τοπικά ένα εμβόλιο, αυτό της εξασφαλίζει εκατομμύρια δόσεις, στις οποίες θα έχει άμεση πρόσβαση και αυτό για κάποια πλούσια κράτη είναι αρκετό για το όποιο ρίσκο και τα όποια ηθικά διλλήματα.
«Ο ανταγωνισμός μεταξύ των κρατών, οδηγεί ιστορικά στην καινοτομία» γράφει ο Μάθιου Λυν στο Newsweek, αναφερόμενος στη διαστημική διαμάχη μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, θέλοντας να στηρίξει τον ανταγνωσιμό των κρατών και στην παρασκευή των εμβολίων.
Όμως δεν είναι δύσκολο να δει κανείς αν οι φτωχές χώρες ευνοήθηκαν από την αμερικανοσοβιετική διαμάχη του διαστήματος και πόσο πίσω έχουν μείνει ήδη και στη μάχη του εμβολίασμου.
