Την προηγούμενη εβδομάδα τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση ο νέος Πτωχευτικός Κώδικας υπό τον τίτλο νομοσχεδίου «Κώδικας Διευθέτησης Οφειλών και Παροχή Δεύτερης Ευκαιρίας». Ανταποκρίνεται όμως ο τίτλος στην πραγματικότητα; Παρέχεται δεύτερη ευκαιρία; Υπάρχει προστασία πρώτης κατοικίας;
Η αλήθεια είναι διαφορετική…
1. Ο φορέας που θα διαχειρίζεται τα ακίνητα θα είναι ιδιωτικός και όχι δημόσιος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
2. Το άρθρο 166, που αναφέρεται στα ευάλωτα νοικοκυριά, έχει αυστηρότατα εισοδηματικά κριτήρια (7.000 ευρώ για τον άγαμο και 120.000 ευρώ αντικειμενική αξία κατοικίας, 10.500 ευρώ για τον έγγαμο και 135.000 ευρώ αντικειμενική αξία, 14.000 ευρώ για τριμελή οικογένεια και 150.000 ευρώ αντικειμενική αξία, και 17.500 ευρώ και 165.000 ευρώ αξία για τετραμελή οικογένεια). Συνεπώς, η περίμετρος των δικαιούχων είναι περιορισμένη.
3. Σε όσους δεν πληρούν τα κριτήρια αυτά ρευστοποιείται το σύνολο της περιουσίας χωρίς δικαίωμα να παραμείνουν στο ακίνητο ούτε ως μισθωτές.
4. Οσοι πληρούν τα κριτήρια και χαρακτηρίζονται ευάλωτα νοικοκυριά, έχουν το δικαίωμα, αφού ρευστοποιηθούν τα λοιπά περιουσιακά τους στοιχεία, να μεταβιβάσουν την πρώτη κατοικία τους στον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης, να παραμείνουν στο ακίνητο ως μισθωτές καταβάλλοντας μίσθωμα για 12 έτη.
Η πανηγυρική δήλωση ότι «δεν θα πλειστηριαστούν κατοικίες ευάλωτων νοικοκυριών που θα ρυθμίσουν τις οφειλές τους» παραβιάζει ανοιχτές θύρες. Για να διενεργηθεί πλειστηριασμός, προϋπόθεση είναι ο δανειολήπτης να έχει την κυριότητα. Στην περίπτωση του νόμου, ο δανειολήπτης θα παραχωρεί μόνος του την κυριότητα, άρα δεν θα συντρέχει λόγος πλειστηριασμού.
5. Μετά τη δωδεκαετία θα μπορούν, εφόσον δύνανται, να αποκτήσουν ξανά την κυριότητα του ακινήτου καταβάλλοντας ως τίμημα επαναγοράς το ποσό που θα αντιστοιχεί τότε στην εμπορική αξία του ακινήτου τους. Δηλαδή θα αγοράζουν ξανά το ακίνητο στην πραγματική του αξία, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα ποσά που έχουν καταβάλει από τη λήψη του αρχικού δανείου μέχρι την ημέρα που σταμάτησαν να καταβάλλουν. Επιπλέον, ούτε τα μισθώματα που θα έχουν καταβάλει στη δωδεκαετία θα συμψηφίζονται με το τίμημα επαναγοράς. Επομένως, για να διατηρήσουν την κυριότητα του ακινήτου, θα έχουν συνολικά καταβάλει τις μηνιαίες δόσεις που πλήρωναν μέχρι να «κοκκινίσουν», τα μισθώματα 12 ετών και την εμπορική αξία του ακινήτου στο τέλος της δωδεκαετίας. Πολύ περισσότερα χρήματα από αυτά που δανείστηκαν.
Είναι προφανές ότι δεν υφίσταται ουδεμία προστασία πρώτης κατοικίας, απλώς ζεις ως ενοικιαστής στο σπίτι σου για κάποια χρόνια.
Πού βρίσκεται λοιπόν η «δεύτερη ευκαιρία»;
Ο κ. Κώστας Τσουκαλάς είναι δικηγόρος.
