Όλο και πιο αισθητές γίνονται οι επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού στις επιδόσεις των ελληνικών εξαγωγών. Για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια, τον Ιούλιο του 2020 η πτώση διαμορφώθηκε σε διψήφιο ποσοστό, χτυπώντας «καμπανάκι» για την πορεία της εξωστρέφειας.

Στον αντίποδα, παρ’ όλη την πίεση που υφίσταται η παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα, οι ελληνικές εξαγωγές αγαθών, εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, κατάφεραν να διατηρήσουν το θετικό πρόσημο τον Ιούλιο του 2020, αποτελώντας αχτίδα αισιοδοξίας για τη δύσκολη συνέχεια. Σε κάθε περίπτωση καθίσταται αναγκαία η περαιτέρω στήριξη των ελληνικών επιχειρήσεων, ειδικά των μικρομεσαίων που επιχειρούν να διευρύνουν το αποτύπωμά τους κάτω από εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες.

Ειδικότερα, σύμφωνα με ανάλυση του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), επί των προσωρινών στοιχείων της ΕΛ-ΣΤΑΤ, οι εξαγωγές, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, τον Ιούλιο του 2020 σημειώνουν πτώση κατά 324,8 εκατ. ευρώ ή κατά -10,1% και διαμορφώθηκαν στα 2,88 δισ. ευρώ από 3,21 δισ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2019. Αντίθετα, ανοδικά κινήθηκαν οι εξαγωγές χωρίς πετρελαιοειδή, καθώς ενισχύθηκαν κατά 9,2% ή κατά 195,7 εκατ. ευρώ και έφθασαν στα 2,32 δισ. ευρώ από 2,12 δισ. ευρώ.

Σημαντική υποχώρηση καταγράφεται για τις εισαγωγές τον Ιούλιο του 2020 καθώς υποχώρησαν κατά 645,8 εκατ. ευρώ ή κατά -12,7% και ανήλθαν σε 4,45 δισ. ευρώ έναντι 5,09 δισ. ευρώ κατά τον ίδιο μήνα του έτους 2019. Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, οι εισαγωγές αγαθών ανήλθαν στα 3,63 δισ. ευρώ από 3,76 δισ. ευρώ, δηλαδή μειώθηκαν ελαφρά κατά 121,4 εκατ. ευρώ ή κατά -3,2%.

Ως αποτέλεσμα των παραπάνω κινήσεων, το εμπορικό έλλειμμα μειώθηκε τον Ιούλιο του 2020 κατά 321 εκατ. ευρώ, ή κατά -17,1%, στα -1,56 δισ. ευρώ από -1,88 δισ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2019. Χωρίς τα πετρελαιοειδή, το εμπορικό έλλειμμα μειώθηκε επίσης πολύ, στα -1,32 δισ. ευρώ από -1,63 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά 317,1 εκατ. ευρώ, ή κατά -19,4%.

H εικόνα στο 7μηνο

Η μείωση των εξαγωγών και κατά τον Ιούλιο, ως συνέχεια της πτωτικής πορείας των προηγούμενων μηνών, οδηγεί σε σημαντική μείωση τις εξαγωγές της χώρας για τους πρώτους επτά μήνες του 2020. Συγκεκριμένα, οι εξαγωγές συνολικά στο διάστημα Ιανουαρίου-Ιουλίου μειώνονται κατά 2,37 δισ. ευρώ ή κατά -11,8% και ανήλθαν σε 17,68 δισ. ευρώ από 20,06 δισ. ευρώ. Αντίθετα, χωρίς τα πετρελαιοειδή οι εξαγωγές κινούνται πλέον ανοδικά σε σχέση με το 2019, στα 13,84 δισ. ευρώ από 13,68 δισ. ευρώ, δηλαδή αυξημένες κατά 159,8 εκατ. ευρώ ή κατά 1,2%.

Οι εισαγωγές στο επτάμηνο Ιανουαρίου–Ιουλίου 2020 μειώθηκαν κατά περίπου 4,90 δισ. ευρώ ή κατά -14,9%, με τη συνολική τους αξία να διαμορφώνεται στα 28,10 δισ. ευρώ έναντι 33 δισ. ευρώ κατά το ίδιο διάστημα του έτους 2019. Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, οι εισαγωγές μειώθηκαν στα 22,55 δισ. ευρώ από 24,28 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά 1,73 δισ. ευρώ ή κατά -7,1%.

Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, το εμπορικό έλλειμμα στο διάστημα Ιανουαρίου-Ιουλίου του 2020 μειώθηκε κατά 2,53 δισ. ευρώ ή κατά -19,5%, στα -10,42 δισ. ευρώ από -12,95 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2019. Χωρίς τα πετρελαιοειδή, το εμπορικό έλλειμμα μειώθηκε στα -8,71 δισ. ευρώ από -10,60 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά 1,89 δισ. ευρώ ή κατά -17,8%.

Η πορεία των εξαγωγών ανά γεωγραφική περιοχή

Όσον αφορά στην πορεία των εξαγωγών ανά γεωγραφικές περιοχές τον Ιούλιο του 2020, παρατηρείται μικρή αύξηση των αποστολών προς την ΕΕ και μεγάλη μείωση προς τις Τρίτες Χώρες. Συγκεκριμένα, η συνολική αξία των εξαγωγών, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, είναι αυξημένη προς τις Χώρες της ΕΕ κατά 2,5% ενώ η πτώση προς τις Τρίτες Χώρες, είναι της τάξης του -23,9%. Όταν εξαιρεθούν τα πετρελαιοειδή, οι εξαγωγές καταγράφουν σημαντική αύξηση προς τις Χώρες της ΕΕ κατά 10,4% και μικρότερη άνοδο προς τις Τρίτες Χώρες κατά 6,9%.

Αναφορικά με το ποσοστό των εξαγωγών που κατευθύνονται στις αγορές των κρατών-μελών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, ανήλθε στο 59,5% από 52,1% τον Ιούλιο του 2019 ενώ το μερίδιο των εξαγωγών προς τις Τρίτες Χώρες διαμορφώθηκε σε 40,5% από 47,9% τον Ιούλιο του 2019. Χωρίς τα πετρελαιοειδή, το μερίδιο των εξαγωγών προς τις χώρες της ΕΕ διαμορφώνεται στο 66,8% και των τρίτων χωρών στο 33,2%.

Εξετάζοντας την κατανομή των εξαγωγών για το διάστημα Ιανουαρίου-Ιουλίου του 2020, διαπιστώνεται ότι η συνολική αξία των εξαγωγών, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, είναι ελαφρά μειωμένη προς τις Χώρες της ΕΕ (-1,9%) και με μεγάλη πτώση προς τις Τρίτες Χώρες (-22,7%). Χωρίς τα πετρελαιοειδή, οι εξαγωγές καταγράφουν άνοδο προς τις Χώρες της ΕΕ κατά 4% και μείωση προς τις Τρίτες Χώρες κατά -3,8%.

Η πορεία ανά κλάδο

Σχετικά με τις μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, τον Ιούλιο του 2020 φαίνεται να υπάρχει σημαντική διαφοροποίηση σε κλάδους όπου ενισχύονται οι εξαγωγές -και συνετέλεσαν στη συγκράτηση της συνολικής πτώσης- και κλάδους που υποχωρούν σε μεγάλα ποσοστά.

Σημαντική αύξηση παρουσίασαν οι εξαγωγές των Χημικών (36,7%), όπως και αυτές της κατηγορίας Λάδια (32,2%). Αξιοσημείωτες αυξήσεις καταγράφουν οι εξαγωγές των Πρώτων Υλών (16,1%), των Τροφίμων & Ζώων Ζώντων (14,2%), των Μηχανημάτων (12,9%), ενώ μικρότερη αύξηση εμφανίζουν οι εξαγωγές Ποτών & Καπνού (6,1%).

Οι υπόλοιποι κλάδοι καταγράφουν τον Ιούλιο του 2020 πτωτική πορεία. Οι εξαγωγές των Πετρελαιοειδών συνεχίζουν να υποχωρούν σε μεγάλο βαθμό (-47,8%) και επιδρούν καθοριστικά στη συνολική εικόνα των εξαγωγών. Μειώσεις των εξαγωγών καταγράφονται στους κλάδους των Διαφόρων Βιομηχανικών (-11,1%) και των Βιομηχανικών Προϊόντων (-2,4%), ενώ και οι -χαμηλές σε αξία- εξαγωγές των Εμπιστευτικών Προϊόντων σημειώνουν υποχώρηση (-18,8%).

Εξετάζοντας το διάστημα Ιανουαρίου–Ιουλίου του 2020, σημαντική άνοδο καταγράφουν οι κλάδοι των Λαδιών (+39,2%), των Χημικών (+22,9%) και των Τροφίμων & Ζώων ζώντων (+10,8%). Μικρότερη αύξηση εξαγωγών εμφανίζει η κατηγορία των Ποτών & Καπνού (+6,4%), ενώ στα ίδια σχεδόν επίπεδα με το αντίστοιχο επτάμηνο του 2019, καταγράφονται οι εξαγωγές των Μηχανημάτων (+0,3%).

Στον αντίποδα, πολύ μεγάλη πτώση σε σχέση με τις εξαγωγές του αντίστοιχου διαστήματος του 2019, σημείωσε ο κλάδος των Πετρελαιοειδών/Καυσίμων (-40,1%), η οποία βέβαια σε σημαντικό βαθμό καθορίζεται από τη μείωση των διεθνών τιμών του πετρελαίου. Αξιοσημείωτες μειώσεις καταγράφουν οι εξαγωγές των Πρώτων Υλών (-20,3%) και των Διαφόρων Βιομηχανικών προϊόντων (-16,2%) και των Βιομηχανικών Προϊόντων (-8,4%). Τέλος, μικρότερη μείωση καταγράφουν οι εξαγωγές των Εμπιστευτικών Προϊόντων (-7,6%).