Ο περασμένος μήνας Αύγουστος δεν υπήρξε ό,τι καλύτερο, ασφαλώς, από κάθε άποψη, αλλά και ο φθινοπωρινός Σεπτέμβριος προμηνύεται και αυτός χειρότερος καθ’όλας τας ενδείξεις. Αυξανόμενη έξαρση του κορωνοϊού που ήρθε με ρητή υπόσχεση να μείνει και να μας βασανίσει μέχρι θανάτου, επιδείνωση των ήδη πολύ κακών ελληνοτουρκικών σχέσεων, με το φόβο έκρηξης θερμού επεισοδίου και μία οικονομία που βαδίζει σε ένα πολύ λεπτό στρώμα πάγου το οποίο είναι αδύνατο να συγκρατήσει το βάρος μας και Κύριος οίδε τι θα γίνει εάν σπάσει. Περιμένουμε την παρηγορία του Ταμείου Ανάκαμψης, αλλά πόσα μπορεί να κάνει και αυτή αφού υπάρχουν τόσα πολλά χρέη, χρέη και χρέη.
Οσο για τις βαρυσήμαντες δηλώσεις του αναπληρωτή υπουργού των Οικονομικών κ. Σκυλακάκη ότι «η…δυναμική ανάκαμψη αρχίζει…οσονούπω το 2021», ασφαλώς συνιστά έναν πολύ αισιόδοξο ευσεβή πόθο, που δύσκολα όμως πείθει πως θα πραγματοποιηθεί εξαιτίας, ιδίως, της βιαστικής του αισιοδοξίας που εξ αντικειμένου είναι αδικαιολόγητη. 2o
Αρχική αισιοδοξία και καμάρι: a real success story
Την άνοιξη του 2020, ενώ το Covid-19 θέριζε ζωές στην Ισπανία και προπαντός στην Ιταλία, μια μικρή χώρα, η Ελλάδα, προβληματική και με πολύ βεβαρημένο παρελθόν στην δεκαετή οικονομική της κρίση, αποτελούσε φάρο ελπίδας και παράδειγμα προς μίμηση για τις προηγμένες χώρες της Ευρώπης, ενώ μέχρι τότε ήταν παράδειγμα προς αποφυγήν: «Να μην καταντήσουμε σαν την Ελλάδα», δηλώνονταν κατά κόρον και μετ’ εμφάσεως από όλες σχεδόν τις χώρες της Εσπερίας.
Εκείνη την εποχή η Ελλάδα είχε ένα σύστημα υγείας σακατεμένο οικονομικά από την κρίση αλλά και την κακοδιαχείριση και όλοι ανέμεναν να καταντήσει με τη σειρά της ωσάν την Ιταλία και την Ισπανία ώστε να δοθεί σε ξένους «φίλους» η ευκαιρία να αναφερθούν στην παροιμιώδη ελληνική ανοργανωσιά, στην έλλειψη συντονισμού και την εν γένει ανικανότητά μας να αντιμετωπίσουμε μια δύσκολη κατάσταση, αφού στην φοβερή δεκαετία (2010-19) το μόνο που καταφέραμε ήταν να συρρικνώσουμε δραστικά το ΑΕΠ κατά 26%.
Όμως διαψεύστηκαν οικτρά γιατί η κυβέρνηση και ο ελληνικός λαός κατάφερε εν τάχει «να πιάσει τον ταύρο από τα κέρατα» και να δώσει πρακτικές λύσεις που αποδείχθηκαν σωτήριες .Μπόρεσε να δώσει σε όλη την υφήλιο υποδειγματικά μαθήματα αυτοπειθαρχίας καταφέρνοντας να «ισιώσει την ανεπιθύμητη καμπύλη, που τώρα δυστυχώς ξαναπαρουσιάζεται.
Οι Ελληνες έβαλαν κατά μέρος τις θεωρίες συνωμοσίας, συμμορφώθηκαν με τις πρακτικές συμβουλές των κ.κ. Τσιόρδα και Χαρδαλιά που υπήρξαν άψογοι στον τρόπο που συμβούλευαν καλοσυνάτα και δίχως οίηση σε βαθμό που τους άκουγαν όλοι οι Ελληνες με θρησκευτική κατάνυξη στην τηλεόραση . Η επιλογή της «Σωτηρίας» , ως κέντρου αναφοράς υπήρξε κάτι άλλο πάρα πάνω από επιτυχής με την τόσο μεγάλη πείρα που διέθετε το προσωπικό της στα πνευμονολογικά νοσήματα. Το ίδιο ισχύει και για το πιο παλιό νοσοκομείο της Ελλάδας , τον Ευαγγελισμό. Μέγας έπαινος ανήκει σε όλους τους εμπλεκόμενους γιατρούς καθώς και το βοηθητικό προσωπικό.
Χωρίς ο υπογραφόμενος να «κόβει φλέβες» για τη ΝΔ, οφείλει να παραδεχθεί ότι ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ενήργησε με σύνεση, νηφαλιότητα και ψυχραιμία. Η τελευταία αποτελεί πατρική κληρονομιά (το μητσοτάκειον DNA) όπου η μακαρίτισσα Μαρίκα Μητσοτάκη ισχυρίζονταν ότι ο αείμνηστος σύζυγός της θα μπορούσε να τεμαχισθεί ως βάλιουμ για να δοθεί σε πάσχοντες.
Ηδη από τον Φεβρουάριο του 2020, όταν αναγγέλθηκε ο πρώτος θάνατος στην Ελλάδα ματαιώθηκαν τα καρναβάλια. Πρώτοι στις 4 Μαρτίου κλείσαμε τα σχολεία και ακλούθησε το κλείσιμο των εστιατορίων, των μπαρ, των καφενείων, των νάιτκλαμπ, των γυμναστηρίων, των σινεμά, των καταστημάτων λιανικής πώλησης, των μουσείων, καθώς και των αρχαιολογικών χώρων. Η χώρα ερήμωσε τρομακτικά και οι απανταχού επαγγελματίες βρίσκονταν σε πρωτοφανή απόγνωση γιατί ξέχασαν το σημασιολογικό περιεχόμενο της λέξης τζίρος και θυμήθηκαν αυτό της χρεοκοπίας.
Όμως οι σύντονες προσπάθειες που κατέβαλαν οι κυβερνώντες στέφθηκαν με επιτυχία υγειονομικά. Υπήρξε δηλαδή μια γνήσια εκδοχή του λεγόμενου success story (βλ. ξένο τύπο και ιδίως τον Guardian). Αλλά αυτά πρέπει να αποδοθούν-και κατά κύριο λόγο στην αναμφισβήτητη ικανότητα του πρωθυπουργού-σε πλήρη αντίθεση νε τον προκάτοχό του – να μπορεί να επιλέγει καλούς και άξιους συνεργάτες εργατικούς και με ρεαλιστικές προτάσεις για την αντιμετώπιση της κατάστασης.
Επί παραδείγματι επέλεξε τον πρώην «Κεντροαριστερό» του ΚΙΝΑΛ Κυριάκο Πιερρακάκη για να τον διορίσει υπουργό της Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Καλύτερη επιλογή δε θα μπορούσε γίνει.
Ο περί ου ο λόγος υπουργός κατάφερε ένα γερό πλήγμα κατά της απεχθούς γραφειοκρατίας της οποίας μόνιμο θύμα είναι ο Ελληνας πολίτης. Το πρώτο πράγμα που πέτυχε ήταν η συνταγογράφηση διά τηλεφώνου. Με αυτό τον τρόπο στήριξε ουσιαστικά το σλόγκαν «μένουμε σπίτι» αφού απάλλαξε 250 χιλιάδες πολίτες από το να μεταβαίνουν στο γιατρό για επίσκεψη .
«Ανυπακοή» και επανάσταση
Αλλά ουδέν καλόν αμιγές κακού, καθότι του Ελληνα ο τράχηλος ζυγόν δεν υπομένει. Η θερμή παράκληση να μείνουμε σπίτι θεωρήθηκε παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στέρηση συμμετοχής στα σκυλάδικα (τα κατά και μακαρίτη Γιαννόπουλο «Κέντρα Πολιτισμού» ).
Ετσι άρχισαν οι πρώτες εκφράσεις ανυπακοής τα πρώτα «όχι» στα μέτρα καταστολής και φίμωσης των ελευθέρων φωνών τού «Οδηγώ και σε σκέφτομαι» με κίνδυνο να τρακάρω.
Στην Πλατεία Αγ. Γεωργίου της Κυψέλης μαζώχτηκαν πατείς με πατώ σε κάτι «άξια παλικάρια» μιας επανάστασης που έμοιαζε με μικρογραφία της παρισινής επανάστασης του ΄68 να πιούν, να γλεντήσουν και να βροντοφωνάξουν «Κάτω η Τυραννία». Πόσοι-αν και νέοι ως επί το πλείστον- δεν θα ήταν φορείς του ιού; (Aς ευχηθούμε ολόψυχα ότι στο γλέντι τους όλα πήγαν καλά για όλους).
Και τι να σου πουν οι γάμοι με τους 1500 προσκαλεσμένους (που ευτυχώς δεν έγιναν;). Αλλά ο άλλος ο γάμος των 500 έγινε ή, δεν έγινε;
Ο γάμος είναι μια πολύ σοβαρή υπόθεση και δεν επιδέχεται εκφάνσεις αρχοντοχωριατισμού (μολονότι αυτή είναι η πάγια πρακτική) με επιδείξεις οικονομικής επιφάνειας. Πόσοι από τους 1500 ή και 500 είναι φίλοι ή, έστω και «φίλοι»; Πόσοι θα προσήλθαν της προσκολλήσεως για να φάνε;
Πόσοι νεόπλουτοι δεν πληρώνουν τα μαλλιοκέφαλά τους για να κάνουν τους γάμους στα κτήματα Νάσιουτζικ ώστε να δουν τη νύφη να κατεβαίνει από την ανηφοριά με μεγαλείο και φόβο μην παραπατήσει με τα ψηλοτάκουνα (Ποια είν’ κείνη που κατεβαίνει/ Στ’ άσπρα ντυμένη/ Οχ το βουνό).
Οι εικονοκλάστες του COVID- 19
Τα κρούσματα αυξάνονται και πληθύνονται. Οι νεκροί το ίδιο. Ο κόσμος έχει αρχίσει να φοβάται και χρησιμοποιεί τις μάσκες (σχολαστικά, ευτυχώς) ολοένα και περισσότερο, παρά τις αντιρρήσεις κάποιων «ευφυών» που σοβαρολογούν ισχυριζόμενοι ότι η μάσκα συγκεντρώνει διοξείδιο του άνθρακα που είναι δηλητηριώδες! Είναι οι ίδιοι που αρνούνται την ύπαρξη του κορωναϊού. Τον «καταργούν» όπως η Μάργκαρετ Θάτσερ «κατάργησε» την κοινωνία («υπάρχουν μόνον άτομα») και ο μακαρίτης Ανδρέας Παπανδρέου τους θεσμούς.
Τώρα πλέον η κυβέρνηση ευρίσκεται στα κέρατα ενός διλήμματος: να επιβάλλει τους περιορισμούς που είναι αναγκαίο κακό-που κάνει καλό όμως- για την επιβίωση των ανθρώπων-ιδίως μιας προχωρημένης ηλικίας-ή, να χαλαρώσει τα μέτρα με μια επάνοδο στην τόσο επιθυμητή κανονικότητα πριν από την άνοιξη του 2020 με τους κοσμοβριθείς δρόμους, αλλά και με μακρές α λα Ιταλία λίστες νεκρών από COVID 19;
Όπως και να έχει το πράγμα ένα δεύτερο lockdown δεν θα το αντέξει του Ελληνα ο τράχηλος. Αυτό είναι σίγουρο. Και πρέπει να αποφευχθεί πάση θυσία.
Στο μεταξύ οι αρνητές του COVID-19 αυξάνονται και πληθύνονται και στη Γερμανία ζητούν την άμεση παραίτηση της φανατικής μασκοφόρου Α(ν)γκελας Μέρκελ . Το γνωστό και μη εξαιρετέο AfD πρωτοστατεί στη σταυροφορία ενάντια στη μάσκα. Τι άλλο θα περίμενε κανείς από κρυπτοναζί; Κοντά και η εκκλησία, δυστυχώς. Ούτε και αυτή θέλει μάσκες. Ισως να γινόταν ένα δημοψήφισμα με τα μυαλά που έχουμε; Η, εναλλακτικά, να μαζευόμαστε όλοι οι μασκοφόροι στο Σύνταγμα, όπως οι Λονδρέζοι στην ταινία V for Vendetta. Ωραία δε θα’ τανε; Ιδίως εάν έρχονταν αντιμέτωποι με τα πατριωτικά αγλαΐσματα των αντιεμβολιαστών, αντισυστημικών, αντιμασκ-ικών, συνωμοσιολόγων και εν γένει όλοι οι ανθυγιεινοί υπέρμαχοι των ατομικών ελευθεριών, όπως τις εννοούν αυτοί. κατά παρασημασιολόγηση.
Σήμερα Δευτέρα 31 Αυγούστου οι νεκροί από COVID-19 έφτασαν τους 264. Οι απώλειές μας είναι συγκριτικά κατά πολύ μικρότερες από άλλες χώρες με σχεδόν όμοιο πληθυσμό όπως αυτή του Βελγίου που πλησιάζουν τους χίλιους (9.878).
Ότι χειρότερο στην παρούσα φάση είναι να πρυτανεύσουν οι φωνές των αρνητών του COVID 19 που θα αναγκάσουν τους κυβερνώντες να επιβάλουν αντιδρώντας παραπέρα περιοριστικά μέτρα τα οποία με τη σειρά τους θα φέρουν σε δεινή θέση τους δοκιμαζόμενους επαγγελματίες. Η κατάσταση είναι πολύ σοβαρή και ό,τι μας απομένει είναι μια συγκρατημένη απαισιοδοξία προ της έλευσης της φθινοπωρινής περιόδου. Εκτός αν επαναληφθεί το μέγα θαύμα του τέλους της άνοιξης του 2020, όπου οι Ελληνες ξέχασαν τον παλιό κακό εαυτό τους και προκάλεσαν «τον έπαινο των σοφιστών».
Ο κ. Θάνος Κακουριώτης είναι ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου.