Οι συνθήκες «ελεύθερης πρόσβασης» στα ΑΕΙ, που υπήρξαν το σύνθημα άλλης κυβέρνησης, υλοποιήθηκαν εφέτος με μεγάλη επιτυχία, καθώς ένα ταλαιπωρημένο, πλήρες ανισοτήτων και αναξιοκρατικών επιλογών εξεταστικό σύστημα άνοιξε τις πόρτες των πανεπιστημίων μέχρι και σε υποψηφίους που έγραψαν στην κόλλα τους απλώς το όνομά τους. Στο δεύτερο επιστημονικό πεδίο των Θετικών Επιστημών εφέτος πέρασαν απλά… όλοι, ενώ συνολικά το 88,15% των υποψηφίων από την κατηγορία των Λυκείων θα έχει εφέτος μια θέση στα ανώτατα ιδρύματα της χώρας.

Το πολιτικό συμπέρασμα των παραπάνω είναι ότι το εξεταστικό σύστημα που προσπαθούν ανεπιτυχώς να αλλάξουν οι υπουργοί Παιδείας επί δεκαετίες (χωρίς πολιτικό όραμα με διάρκεια και συναινετικές αποφάσεις) έφτασε στο τέλος του. Αναζητούνται δε «σοφοί» για να προτείνουν στην κυβέρνηση λύσεις, ενώ ήδη τα πορίσματα που έχουν συνταχθεί για το θέμα από δεκάδες επιστήμονες στο παρελθόν συνεχίζουν να σκονίζονται στα συρτάρια υπηρεσιών του υπουργείου Παιδείας.

Η προεκλογική κίνηση Γαβρόγλου

Στα παραπάνω βέβαια είναι προφανές ότι οδήγησε και η περυσινή πρόχειρη, προεκλογικού τύπου, απόφαση του πρώην υπουργού Παιδείας κ. Κώστα Γαβρόγλου για ενσωμάτωση στα πανεπιστήμια όλων των ΤΕΙ της χώρας, κάτι που έριξε συνολικά το βαθμολογικό επίπεδο των υποψήφιων φοιτητών τους. Παράλληλα όμως τις εφετινές εξελίξεις επηρέασε και η αλλαγή στον θεσμό των μετεγγραφών, καθώς οι υποψήφιοι κατάλαβαν ότι δεν μπορούν πλέον εύκολα να μπουν με χαμηλή βαθμολογία σε ένα περιφερειακό τμήμα και να μεταφερθούν στη συνέχεια στα αστικά κέντρα με τα ακριβά βαθμολογικά «εισιτήρια», όπως ίσχυε ως πέρυσι. Κατ’ επέκταση, άλλαξε και η μέθοδος συμπλήρωσης των μηχανογραφικών δελτίων για τα ΑΕΙ της χώρας.

«Το σύστημα των πανελλαδικών εξετάσεων, παρά τη φερεγγυότητά του, έχει αποκτήσει έναν χαρακτήρα διαγωνισμού πολλαπλών κατηγοριών, με αποτέλεσμα στην ίδια σχολή να εισάγονται υποψήφιοι με δεκάδες διαφορετικούς τρόπους» λέει στο «Βήμα» ο εκπαιδευτικός και αναλυτής των στοιχείων των πανελλαδικών εξετάσεων κ. Γ. Χατζητέγας. «Αυτό δημιουργεί εύκολα ένα αίσθημα ανισότητας στους μαθητές και τους γονείς τους, που έχουν φτάσει να προσπαθούν απλά να μαντέψουν τον ευκολότερο δρόμο» και προσθέτει ότι «ο διαγωνισμός οφείλει να είναι ενιαίος και να προστατεύει την ανώτατη εκπαίδευση από τον ευτελισμό της συμμετοχής σε αυτήν υποψηφίων με απαράδεκτα χαμηλές βαθμολογίες, που δείχνουν αδιαφορία και σε καμία περίπτωση προσπάθεια».

Ποιοι «πλήρωσαν» τα δύο συστήματα

Στη γενική «γραμμή» των εφετινών ανισοτήτων να προστεθεί εδώ ότι οι υποψήφιοι του παλαιού εξεταστικού συστήματος, σε μια χρονιά με «διπλές Πανελλαδικές», είδαν τα τμήματα των ΑΕΙ που τους ενδιέφεραν να σημειώνουν σε πολλές περιπτώσεις άνοδο, ενώ οι αντίστοιχοι υποψήφιοι του νέου συστήματος, πτώση. Οι βαθμολογικές διαφορές δε ήταν τεράστιες, ενώ οι υποψήφιοι της κατηγορίας αυτής έχασαν για «λόγους δημοσίου συμφέροντος» σχετική προσφυγή που είχαν καταθέσει στο Συμβούλιο της Επικρατείας για τον τρόπο υπολογισμού του ποσοστού που τους αντιστοιχούσε στα ΑΕΙ.

«Προβληματισμός»

«Το κυρίαρχο συμπέρασμα από τα αποτελέσματα των φετινών εξετάσεων είναι ότι έχουμε περισσότερες σχολές σε πτώση από ό,τι σε άνοδο (3 στις 4 στο 1ο και το 2ο επιστημονικό πεδίο, 9 στις 10 στο 3ο και 1 στις 2 στο 4ο επιστημονικό πεδίο)» λέει ο εκπαιδευτικός Γιάννης  Ζαμπέλης. «Αυτό είναι κάτι που πρέπει να μας προβληματίσει με βεβαιότητα».

Το 42% των τμημάτων με φοιτητές που έγραψαν κάτω από 10, επίδοξοι μαθηματικοί πέρασαν με… 3

Τα κεντρικά συμπεράσματα από τα αποτελέσματα των βάσεων που ανακοινώθηκαν την Παρασκευή είναι τα εξής:

– Υποψήφιος που έγραψε 1,6, 0,6 και 0,30 στα δύο μαθήματα της Γλώσσας και πήρε μέσο όρο βαθμολογίας τα 625 μόρια (με άριστα τα 20.000), μπήκε σε πανεπιστημιακό τμήμα. Συνολικά, τρία τμήματα εφέτος δέχονται εισακτέους με μόρια κάτω των 1.000 και συγκεκριμένα τα Δασολογίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος στο Καρπενήσι με βάση τα 625 μόρια, το Επιστήμης Βιοσυστημάτων και Γεωργικής Μηχανικής στο Μεσολόγγι με βάση 875 και το Περιβάλλοντος στη Ζάκυνθο με βάση 900 μόρια.

– «Κάτω από τη βάση» σε επίπεδο επιδόσεων των πρωτοετών φοιτητών του τοποθετείται εφέτος το 42% (184 από σύνολο 459) των τμημάτων των ΑΕΙ. Τα παραπάνω αφορούν γύρω στα 25.000 άτομα.

– Το 70% των τμημάτων των ΑΕΙ κατά την εφετινή «χρονιά της πανδημίας» με την περιορισμένη εκπαιδευτική προετοιμασία σημείωσαν πτώση των βάσεών τους. Πτώση είχαν συγκεκριμένα οι βάσεις σε 325 τμήματα, ενώ άνοδο σημείωσαν οι βάσεις σε 134 τμήματα.

– Στο τμήμα που αποτελεί την πρώτη τους προτίμηση μπήκε εφέτος το 22,4% των υποψηφίων.

– Υποψήφιοι μαθηματικοί μπήκαν στο πανεπιστήμιο με… 3 και βάση τα 3.125 μόρια στο Μαθηματικό Τμήμα της Σάμου και υποψήφιοι φυσικοί με βάση 5.800 μόρια (δηλαδή λίγο πάνω από 5, κάτω από τη βαθμολογική βάση του δέκα) στο Φυσικό Τμήμα της Καβάλας. Στο Ιστορικό Τμήμα της Κέρκυρας η βάση φέτος ήταν 7.475 μόρια (-1.972 μόρια σε σχέση με πέρυσι). Αυτή ήταν εφέτος η εικόνα καθηγητικών σχολών που εκπαιδεύουν νέους και νέες για να μπουν στη συνέχεια στις σχολικές τάξεις και να διδάξουν τα παιδιά.

– Εντυπωσιακή ήταν η πτώση των κραταιών Ιατρικών Σχολών με 723 μόρια πτώση σε σχέση με πέρυσι και χαμηλότερη βάση στη χώρα τη Σχολή της Αλεξανδρούπολης και 17.400 μόρια εισαγωγής. Στην Αθήνα, η βάση ήταν εφέτος 18.250 (πτώση από πέρυσι 474 μορίων). Η Ιατρική των αξιωματικών (ΣΣΑΣ) έπεσε φέτος 1.024 μόρια.

– Μικρή άνοδο είχαν τελικά οι Νομικές Σχολές (+37 μόρια στην Αθήνα) και οι Σχολές Ψυχολογίας (έως και 200 μόρια). Πτώση βάσεων ωστόσο υπήρξε στα μεσαία και χαμηλόβαθμα τμήματα του 1ου πεδίου των Ανθρωπιστικών Σπουδών.

– Τα περισσότερα Πολυτεχνικά Τμήματα είχαν πτώση, με το Εθνικό Μετσόβιο να καταγράφει «κάθοδο» των βαθμολογιών των πρωτοετών φοιτητών του από 22 έως 536 μόρια. Εξαίρεση σε αυτό είχαν τα τμήματα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών (+115) και Πολιτικών Μηχανικών (+15).
– Τα Οικονομικά Τμήματα και τα Τμήματα Πληροφορικής κράτησαν το «επίπεδό» τους και τμήματά τους είχαν άνοδο της τάξης των 500 μορίων.

Τέλος, όπως δείχνουν τα βαθμολογικά στοιχεία από το σύνολο των τμημάτων της ανώτατης εκπαίδευσης της χώρας, μόλις δύο έχουν βάση εισαγωγής πάνω από 19.000 μόρια. Πρόκειται για τμήματα όμως για την εισαγωγή στα οποία συνυπολογίζεται και βαθμός ειδικού μαθήματος και συγκεκριμένα την Αρχιτεκτονική Αθηνών (19.165 μόρια) και το Τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας στη Θεσσαλονίκη (19.075 μόρια).