Σε τεντωμένο σκοινί είναι η κατάσταση στην ανατολική Μεσόγειο, καθώς η Τουρκία όχι μόνο αρνείται πεισματικά να συμβάλλει στην αποκλιμάκωση της έντασης, αντίθετα, ρίχνει λάδι στη φωτιά, με συνεχείς υπερπτήσεις στο Αιγαίο και με το Oruc Reis, να παραμένει εντός των ορίων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, παρά τις παρεμβάσεις του διεθνούς παράγοντα στον Ερντογάν.
Η ελληνική κυβέρνηση, από την πλευρά της, διαμηνύει προς πάσα κατεύθυνση, πως η προκλητικότητα και η επιθετικότητα της Τουρκίας που συνεχώς εντείνεται υπερβαίνει τις διαφορές μεταξύ δύο χωρών αλλά αφορά στην υπεράσπιση του ευρωπαϊκού κεκτημένου και στην αξιοπιστία της ΕΕ.
Η Αθήνα προσδοκά κατάλογο κυρώσεων
Κάτι που αναμένεται να επαναλάβει ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, στην άτυπη συνάντηση που έχουν για δεύτερη μέρα, στο Βερολίνο, οι υπουργοί Εξωτερικών των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι σήμερα θα συζητήσουν το θέμα της τουρκικής παραβατικότητας.
Η Αθήνα προσβλέπει σε ένα κατάλογο κυρώσεων κατά της Τουρκίας από την ΕΕ, αφήνοντας να φανεί η δυσαρέσκειά της για την κωλυσιεργία στο θέμα αυτό, θεωρώντας ότι σε συνδυασμό με την πολιτική ίσων αποστάσεων που τηρεί το ΝΑΤΟ, οδηγούν στο να αποθρασύνεται η Άγκυρα.
Η κυβέρνηση περιμένει από τον Ζοζέπ Μπορέλ να παρουσιάσει συγκεκριμένο κατάλογο κυρώσεων στη σημερινή συνεδρίαση των ΥΠΕΞ της ΕΕ, ξεκαθάρισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας τονίζοντας ότι ο ύπατος εκπρόσωπος Εξωτερικών της ΕΕ «έχει δεσμευτεί» και «έχει εντολή» για να παρουσιάσει αυτό τον κατάλογο των κυρώσεων. Πρόσθεσε παράλληλα πως «σε κάθε περίπτωση ο δρόμος είναι σαφής: Είτε θα επέλθει αποκλιμάκωση, είτε κυρώσεις».
Μάλιστα με τη φράση «κρείττον του λαλείν το σιγάν» ο κυβερνητικός εκπρόσωπος εξέφρασε την ενόχληση του μεγάρου Μαξίμου για το διάλογο του κ. Μπορέλ με την Γερμανίδα υπουργό Άμυνας που κατέγραψαν τα ανοιχτά μικρόφωνα, όπου ο κ. Μπορέλ υποστηρίζει πως η Τουρκία είναι εκνευρισμένη με τη συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου για την ΑΟΖ και δεν θεωρεί τους Έλληνες αξιόπιστους.
Βεβαίως αποφάσεις για κυρώσεις δεν μπορούν να παρθούν στη σημερινή συνεδρίαση των ΥΠΕΞ της ΕΕ εξαιτίας του άτυπου χαρακτήρα της συνόδου ωστόσο το γεγονός ότι είτε υποβαθμίζεται το ζήτημα από τις Βρυξέλλες είτε μετατίθεται συνεχώς αυτό προκαλεί ενόχληση στην ελληνική κυβέρνηση.
Την ίδια στιγμή που η Τουρκία οξύνει επικίνδυνα την ένταση και προχωράει σε ενέργειες που συντηρούν χρονικά την έκρυθμη κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, η Γερμανία συνεχίζει εμμονικά να μιλάει για διάλογο και αποκλιμάκωση αποφεύγοντας να σηκώσει τους τόνους κατά της Τουρκίας.
Η παρέμβαση Τραμπ
Γεγονός είναι πάντως ότι η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, ανησυχεί τη διεθνή κοινότητα. Ενδεικτικό είναι ότι ο αμερικανός πρόεδρος επικοινώνησε τηλεφωνικά, με δική του πρωτοβουλία, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Ταγίπ Ερντογάν.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός έθεσε το ζήτημα «των αποσταθεροποιητικών ενεργειών της Τουρκίας, που θέτει σε κίνδυνο την ειρήνη και την σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή και δοκιμάζει την συνοχή του ΝΑΤΟ».
«Ο Πρόεδρος Τραμπ επανέλαβε εκ νέου ότι η Ελλάδα και η Τουρκία πρέπει να δεσμευτούν για διάλογο, που είναι ο μόνος δρόμος για την επίλυση των διαφορών τους», αναφέρει το γραφείο Τύπου του Λευκού Οίκου, ενώ η τουρκική προεδρία ανήγγειλε λακωνικά, ότι οι πρόεδροι Τραμπ και Ερντογάν συζήτησαν διμερή και περιφερειακά θέματα, αλλά και για την Ανατολική Μεσόγειο.
Ωστόσο ακολούθησε και δεύτερη τηλεφωνική επικοινωνία του κ. Τραμπ με τον κ. Μητσοτάκη, χωρίς ωστόσο να δίνεται καμία επί της ουσίας περαιτέρω πληροφορία από το μέγαρο Μαξίμου για το περιεχόμενο της δεύτερης συνομιλίας του κ. Τραμπ με τον Κυριάκο Μητσοτάκη που ακολούθησε μετά το τηλεφώνημα που είχε με τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν.
ΝΑΤΟϊκός μηχανισμός πρόληψης και καταστολής εντάσεων
Την ίδια στιγμή ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, μιλώντας στο Reuters, δήλωσε ότι το ΝΑΤΟ αναζητεί τρόπους για να αποφύγει συγκρούσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ υποστηρίζει τις διπλωματικές προσπάθειες της Γερμανίας να κατευνάσει την αυξανόμενη ένταση για τα ενεργειακά αποθέματα στην περιοχή.
Ειδικότερα ο κ. Στόλτενμπεργκ έκανε λόγο για έναν μηχανισμό για την πρόληψη και την καταστολή εντάσεων, έτσι ώστε να προληφθούν «ναυτικά ατυχήματα» και περιστατικά στην περιοχή, αν και δεν μπήκε σε λεπτομέρειες.
«Διερευνώ τις δυνατότητες, ώστε το ΝΑΤΟ να αναπτύξει μηχανισμούς πρόληψης επεισοδίων και ατυχημάτων, μια δέσμη μηχανισμών πρόληψης συγκρούσεων», ανέφερε χαρακτηριστικά.
«Το γεγονός ότι υπάρχουν τόσα πλοία στην περιοχή, τόσες στρατιωτικές δυνάμεις σε τόσο περιορισμένη περιοχή, είναι ένας λόγος ανησυχίας», είπε ο Στόλτενμπεργκ.
Σημειώνεται ότι ο ΓΓ του ΝΑΤΟ, συναντήθηκε χθες το πρωί στο Βερολίνο με τον Νίκο Δένδια, ο οποίος «κατήγγειλε τη συνεχιζόμενη τουρκική παραβατικότητα» και σύμφωνα με διπλωματικές πηγές στο τετ α τετ των δύο ανδρών τονίστηκε ότι «το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να ανέχεται παρόμοιες συμπεριφορές οι οποίες παραβιάζουν τις αρχές και υπονομεύουν τη συνοχή και την αποτελεσματικότητα της συμμαχίας».
I met with @NATO Secretary General @jensstoltenberg. Focus on developments in #EasternMediterranean & Turkey’s illegal actions. #Berlin pic.twitter.com/vco0kFB0UO
— Nikos Dendias (@NikosDendias) August 27, 2020
Να μην φθάσουμε σε …στρατιωτική αντιπαράθεση
Σε αυτό το πλαίσιο ο Χάικο Μάας μια μέρα μετά το ναυάγιο της γερμανικής διαμεσολάβησης -και σε ανάλογο κλίμα με τις δηλώσεις του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ– εξέφρασε ανησυχία για την κατάσταση στην περιοχή και μίλησε για τον κίνδυνο «στρατιωτικής αντιπαράθεσης» προσερχόμενος στη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ.
«Εξακολουθούμε να είμαστε πολύ ανήσυχοι για τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, για την κλιμάκωση και τις προκλήσεις που υπάρχουν εκεί. Στις συνομιλίες μου στην Αθήνα και στην Άγκυρα ζήτησα αποκλιμάκωση. Θα δούμε πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα στο τέλος αυτού του μήνα, προς τα πού θα κινηθούν τα πλοία, και θα ζητήσουμε επίσης και εδώ να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις ώστε η Τουρκία και η Ελλάδα να λύσουν τα προβλήματα απευθείας και να συνεισφέρουμε το παν προκειμένου να μην φθάσουμε σε στρατιωτική αντιπαράθεση», δήλωσε ο κ. Μάας.
Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, πρόσθεσε ακόμη ότι «κανείς δεν θέλει να λύσει αυτή τη διένεξη στην Ανατολική Μεσόγειο με πολεμικά πλοία. Πρέπει να διεξαχθούν και συνομιλίες απευθείας μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας. Η κατάσταση παραμένει πολύ δύσκολη. Οι προϋποθέσεις για αυτές τις συνομιλίες είναι να τερματιστούν οι κινήσεις που υπάρχουν στην Ανατολική Μεσόγειο. Σε αυτό μπορεί κάθε πλευρά να συνεισφέρει και έτσι να δημιουργήσει χώρο για διπλωματικές συνομιλίες. Διότι σίγουρα οι πλευρές δεν θα καθίσουν στο τραπέζι, εάν βρίσκονται πολεμικά πλοία το ένα απέναντι στο άλλο στην Ανατολική Μεσόγειο».
Με τον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ, @JosepBorrellF και τον Υπουργό Εξωτερικών της Γερμανίας, @HeikoMaas, στην άτυπη Συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ. Στo επίκεντρο οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο. #EU2020DE #Berlin #Gymnich #EU #HRVP #Germany pic.twitter.com/18QbdNqzBu
— Nikos Dendias (@NikosDendias) August 27, 2020
Επιμένει στις προκλήσεις η Τουρκία
Η Τουρκία πάντως επιμένει στις προκλήσεις με νέα NAVTEX, για έρευνες του Oruc Reis σε περιοχές της Ελληνικής υφαλοκρηπίδας μέχρι την πρώτη Σεπτεμβρίου.
Πρόκειται για την τρίτη κατά σειρά Τουρκική Ναυτική οδηγία, για έρευνες του Oruc Reis και των συνοδευτικών σκαφών «Ataman» και «Cengiz Han» σε περιοχές της Ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Η Άγκυρα ξεκίνησε νέα φάση προκλήσεων, τέσσερις μέρες μετά την υπογραφή της Ελληνο Αιγυπτιακής Συμφωνίας στο Κάιρο, στις 6 Αυγούστου.
Υπενθυμίζεται ότι εξέδωσε τρεις διαδοχικές NAVTEX:
- NAVTEX 1024/20 – από 10/8 έως 23/8. Ναυτική Οδηγία για σεισμικές έρευνες.
- NAVTEX 1062/20 – από 23/8 έως 27/8. Επέκταση της προηγούμενης Οδηγίας.
- NAVTEX 1085/20 – από 27/8 έως 1/9. Μερική διαφοροποίηση της περιοχής.
Με άλλη NAVTEX η Τουρκία προανήγγειλε ασκήσεις ανατολικά της Κύπρου μέχρι της 2 Σεπτεμβρίου. Η Αθήνα έχει αποφασίσει στο εξής να μην αφήνει οποιαδήποτε παράνομη Τουρκική ενέργεια αναπάντητη. Λίγη ώρα μετά την Τουρκική Οδηγία, Ελληνική αντι-NAVTEX ακύρωσε την Τουρκική οδηγία.